Ayilar Neden Kiş Uykusuna Yatar

AYILAR NEDEN KIŞ UYKUSUNA YATAR

Kış boyunca çoğu bitki büyümeyi durdurur ve böcekler gibi soğuk kanlı (yani vücut ısısını düzenleyemeyen) canlılar hareketsiz hale geçerler. Sıcak kanlı canlılar olan kuşlar ve memeliler ise vücut sıcaklıklarını belli bir aralıkta tutmak zorundadırlar.
Birçok hayvan için vücut sıcaklığını korumak oldukça büyük bir meseledir. Bunun bir sebebi kuşların ve memelilerin ortam sıcaklığından daha yüksek vücut sıcaklığını sahip olmalarıdır. Bu yüksek sıcaklığı sağlamak sürekli enerji teminini gerektirir, ki bu enerji de yiyeceklerden sağlanır. Kış mevsimi ise bu canlılar için yiyeceğin en kıt olduğu mevsimdir.
Çoğu kuş sonbaharda güneye sıcak yerlere uçarak bu sorunu kendi olanaklarına göre halletmiş olur. Bazı büyük otçul memeliler de göç ederler. Ama bazı memeliler için bu tip yolculuklar imkansızdır.

Kutuplarda yaşayan çoğu hayvan kalın kürklere sahiptir. Fakat küçük memeliler çabuk ısı kaybederler ve bu yüzden besinlerini hızla yakmak zorunda kalırlar (Bir koyundan 20 kat hızlı.) Ayrıca bir hayvanın ne kadar kalın bir kürke sahip olabileceği de sınırlıdır. Bu yüzden bu canlılar kendilerini sıcak tutacak kovuklara, toprak altından oluşturdukları tünellere kapanırlar. Fakat vücut ısınını gereken noktada tutmak için hala yemeye ihtiyaçları vardır. Bazı fare türleri bunun için vücutlarında yağ biriktirir. Özellikle böceklerle beslenen çoğu hayvan ise yaşayabilmek için enerji tüketimini en aza indirmek zorundadır ve bunu kış uykusu sayesinde başarırlar. Kış uykusu (hibernasyon), vücut sıcaklığının normalin altına (örneğin 38º C’den 10º C’ye) düştüğü ve kalp atışının (örneğin 4 saniyede bir kalp atışına) yavaşladığı derin bir uyku halidir. Bazı hayvanlar kış uykusundayken neredeyse ölü gibi görünürler.





Ayıların bütün kışı uyuyarak geçirdikleri doğru fakat sandığımızın aksine onlar gerçek kış uykusuna yatmazlar. Kalp atışları dakikada 10 taneye indiği halde vücut sıcaklıkları 30º C’de kalır ve 15º C’nin altına düşerse bu durum ayının ölümüyle sonuçlanır.

Bir hayvanın gerçekten kış uykusuna yattığı söyleyebilmemiz için o hayvanın kış uykusu sırasında vücut sıcaklığını neredeyse donma noktasına kadar getirip, gerektiğinde kendini canlandırmak için yeniden ısınabiliyor olması gerekir.