Enerji Ve Hayat-2

ENERJİ VE HAYAT
A)      METABOLİZMA
• Hücrelerde meydana gelen yapım,yıkım ve dönüşüm reaksiyonlarının hepsine birden metabolizma denir.
 
1) ÖZÜMLEME(ANABOLİZMA=ASİMİLASYON=BİYOSENTEZ)
 
• Hücrelerde küçük moleküllerden büyük moleküllü maddelerin yapımına denir.
• Önemli özümleme olayları;protein sentezi,enzim sentezi,nükleik asitlerin sentezi,ATP sentezi vb.
 
2)YADIMLAMA(KATABOLİZMA=DİSİMİLASYON=YIKIM)
 
• Büyük moleküllü maddelerin daha küçük moleküllere ayrıştırılmasına denir.
• Önemli yadımlama olayları oksijenli ve oksijensiz solunum,her türlü sindirim,ATP’nin hidrolizi, nükleik asit yıkımı vb...
• Özümleme > Yadımlama ise;organizma büyümekte,gelişmekte veya gençlik dönemini geçirmektedir.
• Bitkilerin yapraklarında gündüzleri özümleme,geceleri ise yadımlama daha hızlıdır.
• Özümleme = Yadımlama ise;gelişme tamamlanmış ve dengeli bir metabolizma vardır.
• Özümleme < Yadımlama ise;organizma küçülmekte veya yaşlılık dönemini geçirmektedir.
• Canlıların metabolizma hızları yapılan iş,faaliyet,yaş,ortam sıcaklığı gibi durumlarda farklıdır.Herhangi bir iş yapmadan sadece canlı kalabilmek için yapılan en düşük metabolizmaya bazal metabolizma denir. İnsanlar uyurken, bakteriler spor halindeyken, hayvanlar kış uykusundayken bazal metabolizma yaparlar.
B) ATP(ADENOZİN TRİ FOSFAT)
•         Yapısında Adenin organik bazı, 5C’lu Riboz şekeri ve 3 tane de fosforik asit bulunur.

 
 
 
                         P                      P                        P                      Riboz                             Adenin
 

 
                                                                                                             Adenozin
                                                                                 Adenozin mono fosfat (AMP)
 
                                                                                                                      Adenozin di fosfat (ADP)
 
                                                                    Adenozin tri fosfat (ATP)
 
•         ATP ==> ADP + P + 7300 kalori enerji
•         ATP’nin asıl kaynağı güneştir.
•         Bütün canlı hücreler ATP sentezi yapmak zorundadır.Buna fosforilasyon denir.
                           ADP + P + enerji   ==>==>==>enzimler==>==>==>   ATP
•         ATP’nin üretildiği hayatsal olaylar:
•         1) Fotosentez(=fotofosforilasyon)
                  a) Devirli fotofosforilasyon
                   b) Devirsiz fotofosforilasyon
2) Oksijenli solunum
                   a) Substrat düzeyinde fosforilasyon(Glikoliz ve krebs evresinde)
                   b) Oksidatif fosforilasyon(ETS’de)
3) Fermantasyon(Glikolizde)
4) Kemosentez(Kemosentetik fosforilasyon olarak)
 
C) FERMANTASYON
•         Oksijensiz solunum,anaerobik solunum,mayalanma da denir.
•         Besinlerin oksijen kullanılmadan yıkılarak enerji üretilmesine denir.
•         Besinler tam parçalanamaz ve parçalanma tam olmadığından az enerji üretilir.
•         Sitoplazmada olur.2 safhadır.a) Glikoliz evresi b) Son ürün evresi
 
A) GLİKOLİZ SAFHASI
•         Glikozun pirüvik asite(pirüvata) kadar parçalanmasına denir.
•         Reaksiyonlarda 2ATP harcanarak 4ATP üretilir.Net kazanç 2ATP’dir.
•         Sonuç olarak glikoliz sonucunda 4ATP,2NADH2 ve 2 pirüvat oluşur.
•         Glikoliz safhasına kadar(=pirüvata kadar) olan reaksiyonlar enzimler,proteinler ve genler aynıdır.Son ürünlerin farklı olmasının sebebi ise son enzimlerin farklı olmasındandır.

 
B) SON ÜRÜN SAFHASI
   I) ALKOL FERMANTASYONU
•         Bira mayası,maya mantarlarında ve şarap bakterilerinde görülür.
 

•         Bu canlılarda fermantasyon ürünleri üremeyi durdurucu etki yapar.
 
  II) LAKTİK ASİT FERMANTASYONU
•         Omurgalıların çizgili kas hücrelerinde ve yoğurt bakterilerinde görülür.
 

 
•         Kas hücrelerinde laktik asit oluşturulmasının asıl sebebi glikoliz ürünleri olan pirüvat ve
NADH2’nin uzaklaştırılamayarak ortamda birikmesidir.Ortamda yoğunluğu artan bu iki madde birbiriyle reaksiyona girerek laktik asit oluşturur.Laktik asit kolayca difüzyon olarak hücreler arası sıvıya geçer ve uzaklaştırılmış olur.
•         Az miktarda oluşan laktik asit kasın daha iyi çalışmasını sağladığı halde kasta fazla miktarda birikirse kas sertleşir ve kasılmaz olur.
•         Yorgunluk hissi verir.Aşırısı kramp yapar.
•         Kanla karaciğere taşınır.Sonra iki yol izler.
1.si yeterli oksijen geldiğinde pirüvata tekrar dönüşerek CO2 ve H2O’ya parçalanır.
2.si ise glikoz sentezlenir.
•         Fermantasyonu meydana getiren enzimler tahrip edilirse fermantasyon meydana gelmez.Buna pastorizasyon (=kaynatma) denir.
•         Anaerobik bazı bakteriler amino asitleri de fermante ederek çok kötü kokulu ürünler oluştururlar.