Erozyon

 EROZYON GERÇEGI


Erozyon (toprak asinimi), topragin asinmasini onleyen bitki ortusunun yokedilmesi sonucu koruyucu ortuden yoksun kalan topragin su ve ruzgarin etkisiyle asinmasi ve tasinmasi olayidir. Erozyonun baslica nedeni, topragi koruyan bitki ortusunun yokolmasidir. Arazi egimi, toprak yapisi, yillik yagis miktari, iklim faktorleri, bitki ortusu, toprak ve bitkiye yapian çesitli mudahaleler, erozyonun siddetini belirleyen oelerdir.
TEMA'nin erozyonla mucadeleye bu kadar onem vermesinin altinda, erozyonun ulkemizin yasam kosullarini olumsuz etkileyecek kadar buyuk bir tehlike olmasi yatmaktadir. Erozyon, Turkiye'nin gida açisindan kendine yeterli bir ulke olmasini tehlikeye dusurmektedir. Ulkemizin topraklarinin % 73'u siddetli erozyon tehlikesine maruzdur. Ruzgar ve yagmur, verimli topraklari surukleyerek, baraj gollerine, akarsu yataklarina ve denizlere tasimaktadir. Ulke yuzeyinden bir yilda kaybedilen toprak miktari yaklasik 1.4 milyar tondur. Sadece tarim alanlarindan kaybedilen verimli toprak miktari ise yaklasik 500 milyon ton/yil'dir. Bu topraklarla birlikte mineral ve organik madde de kaybedilmektedir. Turkiye'nin kimyevi gubrelere ayirdigi yillik kaynagin 4.5 trilyon lira oldugu dusunulurse, ekonomik kaybin buyuklugu daha net anlasilabilir. Erozyonla kaybedilen bir baska deger ise sudur. Kaybolan toprak yuzunden her yil yaklasik 50 milyar m3 yagis depolanamamaktadir.
Erozyon toplumsal sorunlarin artmasina da yol açmaktadir. Yanlis arazi kullanimi, tarim alanlarinin verimini azaltmaktadir. Dogdugu ve buyudugu yerde geçim sansi ortadan kalkan insanlarin, kentlere goçmekten baska seçenegi kalmamaktadir. Koyden kente goç ise, alt yapinin yetersiz oldugu kentlerdeki ekonomik ve toplumsal sorunlari daha da agirlastirmaktadir.
Barajlar ve yeralti sulari da, erozyonun etkilerinden nasibini almaktadir. Yerinden kopup giden topraklar, baraj gollerini doldurarak su depolama hacimlerini azaltmakta ve barajlarin omrunun kisalmasina neden olmaktadir. Erozyon sonucunda topragin altindaki cansiz tabaka (ana kaya) ortaya çikmaktadir. Faydali toprak katmanlarini kaybeden arazilerde çollesme baslamaktadir. NASA'nin yaptigi bir arastrmaya gore, erozyonun siddetlenerek devam etmesi halinde Turkiye'nin buyuk bir bolumu 40 yil sonra çol olacaktir. Topraklari çollesen bir ulkenin temel sorunlari, açlik, susuzluk, issizlik ve iç goç olacaktir.