Kök Hücre Tedavisinde Güvenilirlik

Kök hücre tedavisinde güvenilirlik

Kök hücre tedavisinde en önemli unsurlardan biri güvenilirliktir. Güvenilirlik tedavinin
1) sağladığı yararların, 2) yan etkilerinin iyi bilinmesi, 3) yapıldığı merkezin uygunluğu anlamına gelir.
Daha önce laboratuar ve hayvan deneyleri yapılıp tedavinin güvenilirliği saptanmamışsa doğrudan hasta üzerinde yapılabilecek bir uygulama istenmedik etkilerle sonuçlanabilir. Tedavinin uygulanması esasında kullanılan girişimlerin riskinin tedavinin beklenen yararından daha fazla olmaması gerekir. Yeni bir tedavi insanda uygulanmaya başladığı anda deneysel düzeydedir. Ancak, uygun sayıda olgunun tedavi edilmesiyle elde edilen veriler genelleştirilebilir. Bilimsel ortamda bu tür çalışmalar Faz I çalışmalar adlandırılır ve ilgili otoritelerin ve etik kurulların özel izinleri doğrultusunda yapılabilir.
Kök hücrelerin sınırsız bölünebilme ve üreme yeteneklerinden dolayı hastanın bağışıklık sisteminin yeterliliğine bağlı olarak verildikleri dokularda tümör oluşumu gibi sorunlar ortaya çıkabileceği tartışılmaktadır. Hastaya tedavinin olası riskleri ve yararı çok iyi anlatılıp, hastadan bilinçlendirilmiş bir onam alınmalıdır.
Güvenilirliğin bir diğer boyutu tedavinin uygun laboratuar koşullarında ve uygulama alanlarında yapılabilmesidir. Hücre bazlı tedavilerde hastanın enfeksiyon ajanları ile karşılaşması ve uygulama sırasında enfeksiyona maruz kalması nadir bir durum değildir. Bu açıdan kök hücre tedavi merkezlerinin veya kliniklerinin lisanslı olması koşulu vardır. Hücre bazlı tedaviler bireysel boyutta yapılamaz. Rasgele tedavi edilen az sayıdaki olgu başarı veya güvenilirliğin göstergesi değildir.
Henüz klasik yöntemlerle tam olarak tedavi sağlanamamış hastalıklarda hücre bazlı tedavilere karşı ilgi giderek artmaktadır. Ancak bu tedavi yöntemlerinin uygulanmasında izlenen bilimsel davranış klasik tedavi yöntemlerinden farklı değildir. Bir tedavi yönteminin kliniğe yansıması uzun bir süreçtir. Yeni bir tedavi yöntemi laboratuar ve hayvan deneylerini takiben Faz I, Faz II ve Faz III aşamalarından geçer. Bir tedavi yöntemi Faz III aşamasından sonra klinikte uygulanabilir hale gelir. Hücre tedavisi değişik hastalıklarda farklı protokoller ile denenemektedir. Bu klinik çalışmalar henüz deneme aşamasındadır ve pratik kullanıma geçmemiştir.
Bireysel olarak ve denetimsiz yapılan uygulamalar hastalara maddi ve manevi zararlar verebilmektedir. Bir uygulamanın medyada yer alması o uygulamanın gereki süreci tamamladığı anlamına gelmez. Tedavi arayışındaki hastaların bu süreci iyi anlamaları denetimin iyi yapılamadığı durumlarda bazı usulsüz ve yasal olmayan uygulamalardan korunmalarını sağlayabilir. Rastgele sunulan örnekler bu tedavilerin başarılı olduğunu göstermemektedir. Bir hastada alınan sonuç diğer hastada aynı olmayabilir ve tam tersine beklenmedik yan etkilere yol açabilir. Gen tedavisinde geçmişte bunun örneklerine rastlanmıştır. Yeni bir tedavi yöntemi denemek isteyen hasta konuyla ilgili güvenilir bir merkeze başvurmalıdır. Bu tür bir tedavi için onay vermeden önce yapılan tedavinin hangi aşamada olduğu konusunda doğru ve sağlıklı bilgi edinmelidir. Gen ve hücre tedavileri ile ilgili dünyadaki bilimsel uygulamalar ve bunların hangi aşamada oldukları konusunda bilgi sahibi olabilmek için sitemizdeki bağlantılardan veya iletişim kutumuzdan yararlanabilirsiniz.