Madde

KONU ÖZETİ: MADDE:

Maddelerin Ortak Özellikleri:
1- Kütle: değişmeyen madde miktarıdır. Birimi kg veya gr’dır.
2- Hacim: boşlukta kapladığı yerdir. Birimi cm3 veya m3 tür.
3- Eylemsizlik: Maddenin bulunduğu durumu koruma isteğidir.

Maddelerin Ayırt Edici Özellikleri:
1-Özkütle: bir cm3 ‘lük bölgeye düşen madde miktarıdır. Birimi gr/cm3
2- Erime noktası
3- Kaynama noktası
4-Esneklik katsayısı
5-Öz ısı
6-Uzama katsayısı

Maddenin Halleri:
1- Katı: Molekülleri birbirine çok yakındır. Sabit şekilleri ve de hacimleri vardır.
2-Sıvı: Moleküller birbirinden biraz uzaktır. Akışkandır.Sabit hacimleri var, şekilleri yoktur.
3- Gaz: Moleküller birbirinden çok uzaktır. Akışkandır. Sabit şekli ve hacmi yoktur.

Madde Türleri:
1- Saf Maddeler
2- Saf Olmayan Maddeler(Karışımlar)

1-Saf Maddeler: İki gruba ayrılır: a) Elementler: Aynı tip atomlardan oluşur. b) Bileşikler: Aynı ya da farklı tip elementlerden oluşur.Aynı tip elementler oluşanlara element molekülü; örnek: Hidrojen gazı, oksijen gazı, farklı tiplerden oluşana bileşik molekülü denir.Örnek: Karbondioksit gazı,su.
2-Saf Olmayan Maddeler: a) homojen karışımlar b) heterojen karışımlar
a) Homojen karışımlar: Karışan maddeler karışım içinde ayrı ayrı gözükmezler.Örnek: Tuzlu su, şekerli su.
b) Heterojen karışımlar: Karışan maddeler karışım içinde ayrı ayrı gözükebilirler. Örnek: Kumlu su, tebeşir tozu su.

Ayrıştırma teknikleri:
1-Eleme: Elek kullanılır. Örnek: Un-pirinç.Büyüklük farkı esas alınır.
2- Süzme: Süzgeç kullanılır. Örnek: Tebeşir tozu veya demir tozu su karışımı. Su süzgeçten geçer diğerleri süzgece takılır kalır.
3- Dinlendirme:Kum su karışımını dinlendirirsek kum dibe çöker su üstte kalır.
4- Yüzdürme: Talaş su karışımını bekletirsek talaş parçaları suyun üzerinde yüzerek ayrılacaktır.
5- Damıtma: alkol su karışımını ısıttığımızda alkol 78 derecede su 100 derecede kaynadığı için önce kaynayan alkol buharı soğuk bir yerden geçirilerek sıvı alkole dönüşür ve sudan ayrışır.
6- Buharlaştırma: tuzlu suyu ısıtınca su buharlaşıp geriye tuz kalır.
7-Çözme kristallendirme: Tuzu ve şekeri suyla çözüp bekletirsek bir süre sonra su buharlaşacaktır ve de geriye tuz ve şeker kristalleri kalacaktır.



Atomun yapısı
1- Thompson Modeli: bu bilim adamına göre atom bir çekirdeği olan bu çekirdekte eşit sayıda proton ve elektronu olan ve bunların hareketsiz olduğu bir yapıdır. Bu yüzden bu yapıya üzümlü kek modeli de denir.
2- Rutherford Modeli: Rutherford altın levha üzerine proton ve elektron gönderince elektronların saptığını protonların sapmadığını gözlemiştir.Buradan da elektronların hareketli parçacıklar olduğunu ispatladı. Ama elektronların enerjilerini kaybedince yokolduklarını düşünmesi hataydı.
3- Bohr Atom modeli: Günümüz modelinde atom merkezinde çekirdeği olan. Çekirdeğinde proton ve nötronları olan ve çekirdeğin etrafındaki yörüngelerde hareketli elektronları olan bir yapıdır.

KÜTLE NUMARASI VE ATOM NUMARASI
Atom sembolünün sol üst köşesinde yer alan sayı kütle numarasıdır ve de atomun çekirdeğindeki proton ve nötronların toplamıdır.Sağ alt bölümdeki sayı ise atom numarasıdır ve bu sayı nötr bir atom için proton ve elektron sayısını verir.
144X: 14= Kütle no 4= Atom no=proton sayısı=elektron sayısı

İyon: elektron alan ya da veren atoma iyon denir. Atom elektron verirse + alırsa – yükle yüklenmiş olur.
Q= p – e


METALLERİN ÖZELLİKLERİ:
1-Elektron vererek reaksiyona girerler.2- Elektrik ve ısıyı iletirler. 3-Civa hariç doğada katıdırlar. 4-Parlaktırlar. 5- Tel ve levha haline getirilebilirler
AMETALLERİN ÖZELLİKLERİ:
1-Elektron alarak reaksiyona girerler.2- Elektrik ve ısıyı iletmezler. 3-Katı sıvı ve gaz halde bulunurlar. 4-Mattırlar. 5- Tel ve levha haline getirilemezler.

ÖZKÜTLE:
Maddenin bir cm3 lük bölgeye düşen madde miktarına yani kütlesine özkütle denir. Ayırt edici bir özeliktir. Birimi kg/m3 ya da gr/cm3 tür.
ÖZKÜTLE= d
KÜTLE= m
HACİM= V
İse Özkütle= Kütle/Hacim
d=m/v dir.

FİZİKSEL DEĞİŞME VE KİMYASAL DEĞİŞME
Maddenin dış görünüşü ve hallerindeki değişim fiziksel değişimdir. Örnek: kağıdın yırtılması, suyun buharlaşması, buzun erimesi, tebeşirin parçalanması gibi. Fiziksel değişmeye uğrayan madde geri dönüşebilir.
Maddenin iç yapısı ile ilgili değişim kimyasaldır. Kimyasal değişime uğrayan madde tamamen başka bir maddeye dönüşür. Örneğin: Demirin paslanması, kömürün yanması, kağıdın yanması vb gibi.Kimyasal değişime uğrayan maddelerde renk değişimi görülür, gaz çıkışı görülür.Örneğin asiti çinko üzerine damlatırsak çinko renk değiştirir ve de zehirli gaz çıkışı olur.


PERİYODİK CETVEL
Elementlerin artan atom numaralarına göre dizildiği bir yapıdır.Burada elementlerin elektronları yörünge ya da orbital adı verilen kabuklarda bulunur.n yörünge sayısını tanımlamak üzere her kabukta bulunan elektron sayısı= 2n2 olarak ifade edilir.1.kabukta 2 elektron 2. kabukta 8 elektron 3. kabukta 18 elektron ve de 4.kabukta 32 elektron vardır.
Atomun yerini tespit ederken çekirdeği çizeriz ona proton ve nötronları yerleştiririz. Çekirdek etrafına çizilen yörüngeler elektronların yerleştirildiği bölgelerdir. Her bir daire bir periyodu ifade eder. Son periyottaki elektron sayısıda grup nosunu tanımlar.