Msdos Işletim Sistemi

MSDOS İŞLETİM SİSTEMİ



MS-DOS Microsoft - Disk Opertaıon System kelimelerinin baş harflerinden oluşmuştur. Mikrobilgisayarların görevini yerine getirmesini sağlayan işletim programıdır.

Aklımıza program deyince ilk gelen Fortrant, Pascal, Excel, Word, Basıc gibi yüksek düzeyli programların çalışması için Mikrosoft firmasının üretmiş olduğu COMMAND.COM dosyalarıyla birlikte çalışan bilgisayar ilk açıldığında BİP sesiyle açılarak IO.SYS, BIOS.SYS, HIMEM.SYS dosyaları ile birlikte çalışan ve C sürücüsü karşımıza çıktığında bilgisayarın işleme hazır olduğunu gösterir.

HARDDISK : Üzerine kayıt yapılabilen ve silinen birden fazla disklerin tek bir disk üzerine toplanmasına ve bu disk üzerinden bilgileri saklamak ve silmek için kullanılan bir tür aygıttır. Bunlar kendi arasında; [C:\>, D:\>, E:\> ] şeklinde isim alırlar.

DİSKDRİVER : Girilen bilgileri belli başlı küçük çaplara ayırt ederek bu ayırt ettiği çaplar üzerinde hem kayıt işlemi yapılabilen hem de kayıt iptali yapabilen hem de kayıt iptali yapabilen bir tür aygıttır. Bunlar çaplarına göre 4'e ayrılırlar.

1. 360'lık sürücüler : 360 bin harf alır.
2. 720'lik sürücüler : 720 bin harf alır.
3. 1.44'lük sürücüler : 1 milyon 144 bin harf alır.
4. CD-ROM sürücüleri : 650 milyon harf alır.

BAŞLICA DOS KOMUTLARI :

DATE : Makinanın sistem tarihini ekranda göstermeyi sağlar.
TIME : Bilgisayarın sistem saatini ekranda göstermeyi sağlar.
VER : Bilgisayarın DOS İşletim Sisteminin versiyon numarasını gösterir.
VOL : Bilgisayarın etiket seri numarasını ekranda gösterir.
LABEL : Diskete etiket ismi vermeyi sağlar.

Not : Disket etiket ismi verilirken 11 karakteri geçmeyecek şekilde etiket ismi verilmelidir. 11 Karakteri geçerse yazmaz.

DIR : Hafızada kayıtlı olan programı ekrana listeler.
DIR/P : Hafızada kayıtlı olan programı sayfa sayfa ekrana listeler.
DIR/W : Hafızada kayıtlı olan programı yan yana ekrana listeler.
C:\>DIR *.BAS : C sürücüsünde bulunan baş harfi ne olursa olsun uzantı ismi BAS olanları ekranda listelemeyi sağlar.
C:\>DIR OSMAN.EXE : C sürücüsünde bulunan OSMAN.EXE dosyasını ekranda göstermeyi sağlar.
A:\>DIR ?a*.* : A sürücüsünde bulunan birinci harfi ne olursa olsun ikinci harfi a ile başlayan uzantı ismi ne olursa olsun ekranda listeler.
A:\>DIR b*.TXT : A sürücüsünde bulunan baş harfi b ile başlayan uzantı ismi TXT ile biten tüm dosyaları ekranda listeler.

COPY : Bilgileri bir yerden başka bir yere kopyalamak amacıyla kullanılır.
C:\>Copy *.* A: = C sürücüsünde bulunan dosyaları A'ya kopyalar.
B:\>Copy Ceylan.DAT C: = B sürücüsünde bulunan Ceylan.DAT dosyalarını C'ye kopyalar.
A:\>Copy AH *.* C: = A sürücüsünde bulunan baş harfi AH olan tüm dosyaları C'ye kopyalar.
A:\>Copy b? kle.* C: = A sürücüsünde bulunan birinci harfi b olan ikinci harfi ne olursa olsun kle ile biten tüm dosyaları C'ye kopyalar.
A:\>Copy *.* C:\OYUN = A sürücünde bulunan tüm dosyaları c sürücüsündeki oyun directörünün içine kopyalar.
C:\>Copy *.* A:\OTO\ARABA = C sürücüsünde bulunan tüm dosyaları A sürücüsünde bulunan oto dayrektörünün içindeki araba dayrektörünün içine kopyalar.

RENAME (REN) = Dosyaların isimlerini değiştirmek için kullanılır.
A:\>REN Rukiye.DAT Altın.DAT : A sürücüsünde bulunan Rukiye.DAT dosyasını Altın.DAT olarak değiştirir.
C:\>REN Ahmet.BAT Ali.SYS : A sürücüsünde bulunan Ahmet.BAT dosyasını Ali.SYS olarak değiştirir.
B:\>REN Okul.SYS Kurs.DAT : B sürücüsünde bulunan Okul.SYS dosyasını Kurs.DAT olarak değiştirir.

MOVE (TAŞIMA) = Dosyaları bir yerden başka bir yere taşımak için kullanılır.

Açıklama : Bu taşıma işleminde dosyaları bir yerden silerek başka bir yere kopyalar.

Örnek : A:\>Move *.* C: : A sürücüsündeki bütün dosyaları C'ye taşır.

B:\>Move Aynur.DAT C:\Marıo = B sürücüsündeki AYNUR.DAT dosyasını C sürücüsündeki MARIO dayrektörünün içine taşır.
C:\>Move *.TXT A:\Oda\Ders = C sürücüsünde bulunan dosyanın ismi ne olursa olsun uzantı ismi TXT olan A sürücüsünde Oda dayrektörünün içerisindeki Ders dayrektörüne taşır.

DEL (SİLME) = Dosyaları silmek için kullanılır.

A:\>Del *.* : A sürücüsündeki tüm dosyaları siler.
A:\>Del AY*.* : A sürücüsündeki dosyanın ismi AY ile başlayan uzantı ismi ne olursa olsun siler.

DELTREE = Dayrektörleri ve dizinleri silmek için kullanılır.

B:\>DELTREE SERDAR : B sürücüsündeki SERDAR dayrektörünü siler.
A:\>DELTREE *.*/P : A sürücüsündeki bulunan tüm dayrektörleri tek tek sorarak siler. (Yes, No) Yes=Siler, No=Silmez.

FORMAT = Yeni alınmış bir disket makinaya tanıtmak amacıyla kullanılır.

C:\>FORMAT A: = C'den A'ya düz format atmak amacıyla kullanılır.
C:\>FORMAT A:\S = C'den A'ya sistem format atmak amacıyla kullanılır. Sistem formatı atarken COMMAN.COM dosyasını yükler.
C:\>FORMAT A:/Q = C'den A'ya hızlı format atmak amacıyla kullanılır.
C:\>FORMAT A:/U = C'den A'ya Unformat atmak amacıyla kullanılır.

Açıklama : Un formatla atılan bir disk yanlışlıkla format çekildiğinde kurtarılamaz.

UNFORMAT = Yanlışlıkla formatlanmış diski kurtarır.

UNDELETE = Yanlışlıkla silinmiş dosyaları kurtarır.

NDD (Norton Diskdoctor) = Diskte bulunan bozuk sektörler, düzeltmek için kullanılır.

CHKDSK /F = Bozuk sektörleri düzeltir. Düzeltemediğini diskin sonuna atar.

CHKDSK /V = Bozuk sektörleri düzeltir. Dosyaları ekranda gösterir.

DAYREKTÖR OLUŞTURMA =

MD : Dayrektör ve dizin oluşturur. C:\>MD DİLEK
CD : Dayrektör içine girer. C:\>CD DİLEK
CD.. : Dayrektör dışına çıkar. C:\>DİLEK>CD..
RD : Boş dayrektör siler. C:\>RD DİLEK

Örnek : Disketinizde kendi adınızda bir dayrektör oluşturup bu dayrektör içine C'de bulunan ÇANTA.EXE dosyasını kopyalayınız.

A:\>MD LEVENT
A:\>CD LEVENT
A:\>LEVENT>C:
C:\>Copy Çanta.EXE A:

Örnek : C:\>C'de kendi adınızda bir dayrektör oluşturup bu dayrektörün içine A:\>'da bulunan Mario.EXE dosyasını kopyalayınız.

Cevap : C:\>Md Levent
C:\>Cd Levent
C:\>Levent>A:\>Copy Mario.EXE C:

Örnek : C sürücüsünde Aynur adı altında bir dayrektör oluşturup bu dayrektörün içine A:\>'da bulunan Mario.EXE dosyasını kopyalayınız.

Cevap : C:\>Md Aynur DAYREKTÖR (Dizin) :
C:\>Cd Aynur Tüm dosyaları bir tek isim adı
C:\>Aynur>Md Yıldız altında toplamaya denir.
C:\>Aynur>Cd Yıldız
C:\>Aynur>Yıldız>A:
A:\>Cd Oto
A:\>Oto\Copy *.* C:

Örnek : C'de bulunan tüm dosyaları A'nın içindeki Merve dayrektörünün içine taşıyınız.

Cevap : C:\>Move *.* A.\Merve

Örnek : Disketinizde kendi adınızda bir dayrektör oluşturup bu dayrektör içine MANA adı altında dayrektör oluşturup bu dayrektör içine C'de bulunan tüm dosyaları taşıyınız?

Cevap : A:\>Md SERDAR
A:\>Cd SERDAR
A:\>SERDAR>MD MANA
A:\>SERDAR>CD MANA
A:\>SERDAR>MANA>C:
C:\>Move *.* A:

CD\ : Tamamen çıkar.

DİSKCOPY :
Disketten diskete kopyalama işlemi yapar.
Açıklama : Kopyalama işlemi yaparken kaynak disketteki bilgiler hedef diskete kopyalanırken hedef disketteki bilgiler tamamen silinir.

XCOPY :
Dosyaları ve dizinleri bir yerden başka bir yere kopyalamak amacıyla kullanılır.

Örnek : A:\>XCOPY A: C:

TREE :
Dayrektörleri ekranda göstermek amacıyla kullanılır.

Örnek : C:\>TREE

EMM386 :
Cihaz sürücüsünün belleğe yüklenmesini sağlar. Bellekte oluşan hataları daha fazla artmaması otomatikmen kilitler ve şu mesajı verir.

Emm386 driver not installed
(Emm386 cihaz sürücüsü yüklenemiyor.)

MEM :
Ana bellek hakkında bilgi vermeyi sağlar.

ATTRIB :
Dosyaların özelliklerini değiştirmek amacıyla kullanılır.


Parametreleri :

ATTRIB +H = Dosyaları gizlemek amacıyla kullanılır.
ATTRIB -H = Dosyaları gizlemek amacıyla kullanılır.
ATTRIB +S = Sistem dosyalarını gizlemek amacıyla kullanılır.
ATTRIB -S = Gizli sistem dosyalarını açmak amacıyla kullanılır.
ATTRIB +R = Sadece okunabilen dosyaları listeler.
ATTRIB -R = +R ile gizlenmiş dosyaları açmak için kullanılır.

Örnek : C:\>ATTRIB *.* +H
C'de bulunan tüm dosyaları gizler.

Örnek : C:\>ATTRIB *.EXE +H
C'de bulunan uzantı ismi EXE olan dosyaları gizler.

Örnek : A:\>ATTRIB B*.* +H
A'da bulunan baş harfi B olan tüm dosyaları gizler.

Örnek : C:\>ATTRIB *.* +S
C'de bulunan sistem dosyalarını gizler.

Örnek : B:\>ATTRIB *.* +R
B'de bulunan dosyaları gizlemek amacıyla kullanılır. Üzerine yazım yazılamaz.

Örnek : A:\>ATTRIB *.* +A
A'da bulunan tüm arşiv dosyalarını gizler.

BACKUP = Dosyaları yedeklemek amacıyla kullanılır.
Açıklama = Yedekleme işlemi yapılırken uzantı ismi 001 şeklinde uzantı ismi alırlar.


Örnek : C:\>Backup *.* A:/S
C'de bulunan tüm dosyaları tüm dosyaları alt dizinleriyle birlikte A'ya yedekler.

RESTORE = Backup'la yedeklenmiş olan dosyaları açar.

PKZIP = Dosyaları sıkıştırmak amacıyla kullanılır.

Örnek : C:\>Pkzıp A:Ahmet.ZIP
C'de bulunan tüm dosyaları Ahmet.ZIP adı altında A'ya sıkıştırır.

PKUNZIP = Pkzıp sıkıştırılmış dosyaları açar.

Örnek : C:\>Pkunzıp Ahmet.ZIP C:
Ahmet.ZIP dosyasını C'ye açar.

DEFRAG = Dosyaları düzenlemek amacıyla kullanılır.

Örnek : C:\>Defrag A:
A'nın içindeki dosyaları düzenler.

ARJ = Dosyaları sıkıştırmak ve açmak amacıyla kullanılır.

Örnek : C:\>ARJ A A:MEVSIM.ARJ
C'de bulunan tüm dosyaları A'da bulunan MEVSIM.ARJ olarak sıkıştırır.

Örnek : C:\>PW>ARJ A B:Windows.ARJ
C'de bulunan PW dayrektörü içindeki tüm dosyaları B'nin içine Windows .ARJ adı altında sıkıştırır.

Örnek : A:\>ARJ X Mehmet.ARJ C:
A'da bulunan MEHMEt.ARJ dosyasını C'ye açar.

Örnek : C:\>PW12>ARJ x MELİKE.ARJ A:\OYUN\RAYMAN
C'de PW12 dayrektörü içindeki MELİKE.ARJ dosyasını A'da oyun dayrektörü içindeki RAYMAN dayrektörünün içine açar.

Örnek : Disketinizde TÜRKİYE adı altında bir dayrektör oluşturup bu dayrektörün içine İLLER dayrektörü oluşturup İLLER dayrektörünün içine de C'de bulunan İLÇELER dayrektörünün içindeki KAZA.EXE dosyasını kopyalayınız.

Cevap : A:\>MD TÜRKİYE
A:\>CD TÜRKİYE
A:\>TÜRKİYE>MD İLLER
A:\>TÜRKİYE>CD İLLER
A:\>TÜRKİYE>İLLER>C:
C:\>CD İLÇELER
C:\>İLÇELER>COPY KAZA.EXE A:

Örnek : C'den A'ya tüm dosyaları MAHMUT.ARJ adı altında sıkıştırınız.
C:\>ARJ A A:MAHMUT.ARJ

DOS İŞLETİM SİSTEMİ KOMUTLARI

İÇ KOMUTLAR

A:
A (diskete) geç

C (hard disk) geç
C:\windows>A:

C:

DIR
Dizindeki tüm dosyaları göster

Dizindeki tüm dosyaları sayfa sayfa göster

Dizindeki tüm dosyaları yanyana göster

A kök dizinindeki tüm dosyaları göster

C'de belgel~1 dizini içindeki tüm dosyaları göster

C'de belgel~1 dizini içinde uzantısı doc olan dosyaları göster
DIR

DIR /P

DIR/W

DIR A:

DIR C:\belgel~1

DIR C:\belgel~1\*.doc

CLS
Clear Screen
Ekran temizle
CLS C'deki belge~1 dizini içindeki tüm dosyaları göster
CLS

MD
Make Directory
Dizin yarat
Md DizinAdı
A:\>md okul

CD
Change Directory
değiştir
Cd DizinAdı
A:\> cd okul

CD..
Change Directory
Bir alt dizine geç
CD..
A:\okul> CD..

CD\
Change Directory
Kök Dizine geç
CD\
A:\Okul\sinif>CD\

RD
Remove Directory
A'daki okul dizini içindeki sinif2 dizinini sil. (Dizinin içi boş olmak zorundadır)
A:\Okul\RD sinif2

COPY
Dosya kopyala
A'daki deneme.doc'u c'deki belgel~1 dizini içine kopyala
A:\>COPY deneme.doc c:\belgel~1

KopyalanacakDosya KopyalananYer

C'de belgelerim dizinindeki deneme2.doc'u A'ya kopyala
A:\>COPY c:\ belgel~1\deneme2.doc a:

C'de belgelerim dizinindeki deneme2.doc'u A'da okul dizini içine kopyala
A:\>COPY c:\ belgel~1\deneme2.doc a:\okul

A'daki tüm dosyaları C'deki belgel~1 içine kopyala
A:\> copy *.* c:\belgel~1

A'da uzantısı doc olan tüm dosyaları C'deki belgel~1 dizini içine kopyala
A:\>copy *.doc c:\belgel~1

Kopyalanacak_Dosya Kopyalanacak_Yer

REN
RENAME

İsim değiştir
A'daki Deneme2.doc dosyasının adını Deneme3.doc olarak değiştir.
A:\>ren deneme2.doc deneme3.doc

Eski_isim Yeni_isim

DEL
DELETE

Sil

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
A'da a.doc isimli dosyayı sil