Muhasebe-belgeler

MUHASEBEDE KULLANILAN
BELGELER

1. Fatura
2. Sevk irsaliyesi
3. Perakende satış vesikaları
a) Perakende satış fişi
b) Makineli kasaların kayıt ruloları
c) Giriş ve yolcu taşıma biletleri
d) Ödeme kaydedici cihazlarla verilen belgeler
4. Gider pusulası
5. Müstahsil makbuzu
6. Serbest meslek makbuzu
7. Ücret bordrosu
8. Günlük müşteri listeleri
9. Taşıma irsaliyesi
10. İrsaliyeli fatura

FATURA : Satılan mal veya yapılan iş karşılığında müşterilerin borçlandığı tutarı göstermek üzere malı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari belgedir.

Fatura Düzeni :
1. Mal veya hizmet satan tacirler faturayı düzenlerler.
2. Faturalar sıra numarası dahilinde düzenlenirler.
3. Mürekkepli kalemle, makineyle yazılabilirler. Ayrıca bilgisayarlarla düzenlenirler.
4. Faturanın baş tarafına iş sahibi yada yerine yetkili olanların imzaları,
5. Ticari örf ve tahammüllere göre müşterinin borçlarını faturanın düzenlendiği anda ödemeleri halinde şirket veya işletme kaşesi faturanın sol tarafına basılıp imzalanır.
Borçlunun borcunu faturanın düzenlendiği anda ödememesi durumunda şirket veya işletme kaşesi faturanın sağ üst köşesine basılarak imzalanır.
6. Fatura malın teslimi veya hizmetin yapıldığı andan itibaren azami 10 gün içerisinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır.
7. Fatura düzenlemek zorunda olanlar, müşterinin adı-soyadı ile bağlı bulunduğu vergi no ve hesap numarasının doğrulundan emin olmalıdır.
8. Faturalar Maliye Bakanlığı’nın anlaşmalı matbualarında bastırılıp, notere tasdik ettirilir.
9. Vergi Usul Kanunu’na göre faturalar 5 yıl, Türk Ticaret Kanunu’na göre 10 yıl saklanmak zorundadır. Aynı müessesenin muhtelif şube ve kısımlarında ayrı ayrı tutulduğunda (fatura), şube ve kısımların isimlerinin yazılması veya kodlandırma kullanılması gereklidir.
10. Faturaların üzerinde mal tutarı ile birlikte birde “KDV” bölümü vardır. KDV ayrı mal olarak tutarlar ayrı ayrı gösterilmişse, bunlara KDV HARİÇ fatura denilir.

29.12.2001

153 TİCARİ MALLAR HS.
100,000,000
191 İNDİRİLECEK KDV
18,000,000
(KDV Gelir/Gider olarak gösterilemez)

100 KASA HS.
118,000,000
/


= Mal Tutarı X 0,18 (0,25)




Faturaların üzerinde mal tutarı ile birlikte KDV tutarı da yazılmışsa bu tür faturalara KDV DAHİL fatura denilir.

29.12.2001

153 TİCARİ MALLAR HS.
100,000,000
191 İNDİRİLECEK KDV

(KDV Gelir/Gider olarak gösterilemez)

100 KASA HS.
100,000,000
/


= Mal Tutarı X 1,18 (1,25)




SEVK İRSALİYESİ : Satılan malın veya satın alınan malın, taşınması sırasında düzenlenir. Malın taşınması (sevki) sırasında mal ile birlikte bulunması gereken bir belgedir.
Sevk İrsaliyesi fiyat ve bedel hariç olmak üzere faturada yazılı olan bilgileri taşır. Faturanın şekil ve nizamına uygun esaslara göre düzenlenir. Sevk İrsaliyesi 3 nüsha olarak düzenlenir. Malın nereye ve kime gönderildiği ayrıca belirtilir. Sevk irsaliyesinde tanzim (düzenleme) tarihinden başka fiili sevk tarihi de bulunur.

Sevk İrsaliyesini Düzenlemek Zorunda Olanlar :
1. Satıcının sattığı malı, alıcıya teslim etmek üzere taşıdığı/taşıttığı durumlarda Sevk İrsaliyesi satıcı tarafından düzenlenir.
NOT : Bu durumda satıcı faturayı malla birlikte gönderse dahi malla birlikte Sevk İrsaliyesini de yanında bulundurmak zorundadır.
2. Satıcının teslim ettiği malın alıcı tarafından taşınması/taşıttırılması durumunda Sevk İrsaliyesi alıcı tarafından düzenlenir. Ancak alıcı ile satıcının anlaşmaları durumunda Sevk İrsaliyesi satıcı tarafından da hazırlanabilir.

Sevk İrsaliyesinin Özellikleri :
1. 3 nüsha olarak hazırlanır.
2. Seri ve sıra numaralıdır.
3. Muhasebe kayıtlarında esas alınmaz.
4. Malın nereye ve kime gönderildiğini belirtir.
5. Maliye Bakanlığının antlaşmalı matbualarında bastırılıp, notere tasdik ettirilir.
6. Sevk İrsaliyesi düzenlendiği tarihten itibaren 10 gün içerisinde fatura düzenlenmesi gereklidir.
7. Vergi Usul Kanunu’na göre 5 yıl, Türk Ticaret Kanunu’na göre 10 yıl saklanmalıdır.

İRSALİYELİ FATURA : Vergi Usul Kanunu’nun 257nci maddesinin Maliye ve Gümrük Bakanlığı’na vermiş olduğu yetkiye dayanarak, Fatura ve Sevk İrsaliyesi’nin ayrı belgeler olarak değil, isteyen mükellefler açısından İrsaliyeli Fatura adı altında tek belge halinde düzenlenmesi ve kullanılması esası getirilmiştir. Sattıkları mallar dolayısıyla malın tesliminden itibaren faturanın 10 gün içerisinde düzenlenmesi durumundan vazgeçilerek, fatura ve sevk irsaliyesi ayrı ayrı düzenlenmek yerine İrsaliyeli Fatura düzenlenebilir.

İrsaliyeli Fatura İle İlgili Uyulması Gereken Kurallar :
1. İrsaliyeli Fatura uygulamasını seçen veya mal satın alan mükelleflerin bu malları taşımaları veya taşıttırmaları durumunda İrsaliyeli Fatura bulundurulması halinde ayrıca bir sevk irsaliyesine gerek yoktur.
2. İrsaliyeli Faturalar Maliye Bakanlığınca antlaşmalı matbualarda bastırılarak noter tarafından tasdik ettirilir.
3. Malı satan mükellefler İrsaliyeli Faturayı en az 3 nüsha olarak düzenlemek zorundadırlar. Bu şekilde düzenlenmeyen İrsaliyeli Faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır.
4. İrsaliyeli Faturanın en az 2 nüshası malı taşıyan taşıtta bulundurulur. Yoklama ve denetleme sırasında yetkililere ibraz ettirilir.
5. Mükellefler isterlerse İrsaliyeli Fatura ile birlikte Sevk İrsaliyesi de kullanabilirler.
6. Vergi Usul Kanunu’na göre 5 yıl, Türk Ticaret Kanunu’na göre 10 yıl saklanmalıdır.

PERAKENDE SATIŞ VESİKALARI : Bir ve ikinci sınıf tüccarlarla defter tutmak zorunda olan çiftçilerin fatura tutmak zorunda olmadıkları satışları için yani 150 milyon TLlik tutarı aşmayan perakende satışları ve yaptıkları işlerin bedellerini belirlemek için düzenlenen bir belgedir.

Perakende Satış Vesikalarının Çeşitleri :
A. Perakende Satış Fişi : Tacirlerin tüketicilere sattıkları 5 milyon TLya kadar olan satışlarında ve hizmet teslimlerinde Perakende Satış Fişi vermek zorundadırlar. Bunlar mürekkepli kalemle en az 2 nüsha olarak düzenlenir.
B. Giriş ve Yolcu Taşıma Biletleri : Biletle girilen sinema, tiyatro ve konser gibi yerler ile yolcu taşıma işleri için ödenen işlerin karşılığında tesis veya seyahat işletmeleri tarafından en az 2 nüsha olarak hazırlanır.
GİDER PUSULASI : Fatura düzenlemek, vermek ve istemek zorunda olanların, bu yükümlülükleri bulunmayanlarla yaptıkları iş ilişkilerini belgelendirmek için kullanılan bir belgedir.
Gider Pusulasını düzenlemek zorunda olanlar 1nci ve 2nci sınıf tüccarlar ve kazancı basit usulde olanlar tarafından kesilen belgedir. Vergiden muaf esnafla yaptıkları işler
1