Semai

SEMAİ


Nazım inceleme Planı


m Yönünden İnceleme

a) Ölçü: Hece ölçüsü ile yazılmıştır. 4x4 duraktan oluşmuştur.
b) Uyak Çeşitleri
Sözcük Redif


d gelir
d gelir
d gelir
d karşı
Sözcük Redif


f fani
g cani
f beni
g karşı

Sözcük Redif


Tam Uyak


Yarım Uyak


Hece Ölçüsü
4x4 durak


Uyak düzeni düz ve çapraz uyak



a. ördek
b. göle karşı
c. etmiş
d. yâre karşı












e var
e var
e var
b karşı










c) Nazım Şekli
Halk edebiyatı Aşık tarzı Türk şiiridir.
d) Nazım Türü
Pastoral (doğayla İlgili), Epik(aşkla ilgili).
Nazım Birimi
Dörtlüklerden oluşur. Halk edebiyatında dörtlüklere hane ı dörtlüklerin tamamına
katar denir.
2. İçerik (Muhteva) Yönünden İnceleme
a) Bilinmeyen Sözcük ve Tamamlamaların Açıklanması
Baz: Doğan kuşu. Eğrice: Saç örgüsü; (burada turnanın baş tüyleri olabilir.)
e) Uyak Düzeni

Yeşil başlı ‘gövel ördek
Uçar gider’ göle karşı
Eğricesin’ tel tel etmiş
Döker gider’ yare karşı

Elvan elvan: Renk renk, çeşit çeşit
Fani: Ölümlü
Gövel: Gök rengi

b) Düzyazıya Çevirme

-Yeşil başlı gövel ördek, göle karşı uçar gider, eğricesin tel tel etmiş, yare karşı döker gider.
-Telli turnam sökün gelir, inci mercan yükü gelir, kokun elvan elvan gelir, yar yele karşı oturmuş.
-Şahinim, bazlarım var, sazlarım tele alışkın, yâre gizli sözlerim var, fakat söyleyemiyorum.
-Karac’oğlan fani, tatlı canı veren alır, beni yakışmazsa öldür, ala yeşil bağla karşı.

c) Açıklama Yorum
• Yeşil başlı ördek gölün üstünden giderken, tel tel olan tüylerini dökerek gittiği belitiliyor.

• Benim sevdiğim kendi gelir, Bütün sevgisiyle, bütün kalbiyle gelir.

• Ben herşeye sahibim ve yâr için aklımda, gönlümde çok güzel sözlerim var, diyecek; fakat cesaret edipte ona diyemiyorum.

• Her insanın fani olduğunu ve yâre olan sevgisinin büyüklüğünden ve eğer yâre kavuşamaz ise kendini öldüreceğini söylüyor.

d) Konu

Şair, sevgilisini ve onun güzelliklerini dile getirmektedir.

e) Tema

Aşk ve sevgi insanların hayatını büyük ölçüde etkiler.

3. Dil ve Üslup Özellikleri

a. Edebi Sanatlar
Şair sevgilisinin edebi güzelliklerini canlandırabilmek için ördek, turna gibi kuşların güzel nitelliklerinden yararlanıyor.

Manzumede “yar ı elvan, fani” gibi halk diline yerleşmiş yabancı kelimeler dışında kalanlar Türkçe’dir. “Gövel, eğrice, tel tel etmiş,sökün gelir,yükün gelir, diyemiyorum” gibi halk diline özgü deyişler , hem şiire ayrı bir güzellik kazandırır hem de anlama güç katar.

b. Ahenk Unsurları

Diyemiyom - Diyemiyorum
Karacaoğlan - Karac’oğlan

Türk Halk şiirinde, ince- kalın ünlüler arasında bir fark gözetilmez.

c. Dil

sökün- birbiri ardından gelmek
baz- temel dayanak noktası
elvan elvan- Renk renk
fani- ölümlü
ala- karışık renkli, çok renkli
gövel- gök rengi








4. Şair
KARACAOĞLAN

a) Yaşamı

17. yüzyılda yaşadığı sanılan bir aşıktır. Deyişleri günümüzde de halk arasında yaygınlığı korumakta, söyleyişindeki canlılık ve dilindeki arıklıkla yüzlerce yıldır etkisini yitirmeden yaşamaktır.
Doğum ve ölüm tarihleri bilinmediği gibi asıl adıyla ilgili kuşkular da vardır.
Yaşamı ve kimliği ile ilgili bilgiler yetersiz ve çelişkilidir, ama bilinen bir Karacaoğlan kimliği vardır Bu kimliğe göre Karacaoğlan Adana, İçel, Kahramanmaraş, Gaziantep, Halep yöreleri ile iç Anadolu’nun bazı yerlerini gezip dolaşan göçebe bir Türkmen obasının üyesiydi. Yapıtları günümüzde de Türk aydınlarının dikkatini çekiyor.