Sporcu Beslenmesi

SPORCU BESLENMESİ

Sporcularımızın genel beslenme gereksinimleri ve özellikle önemli karşılaşmalar öncesindeki kamp dönemleri ile karşılaşma sabahı nasıl beslenmeleri konusunda “Sporcuların en titizlik gösterdiği en çok merak ettiği, uygulamada da en sıkıntı çektikleri, en eksik kaldıkları konulardan bir tanesi. Küçük yaşlardaki sporcular için bu yüzme, jimnastik gibi çok yoğun, yaz döneminde de yaz spor okulları açılıyor. Veliler bu konuda ilgililer. Çocukların beslenmesi hep birinci planda. Tabi, normal çeşit olarak herşeyden yiyorsa bir sporcu, beslenme açısından bir sorunu yok demektir. İhtiyaçları artacaktır ama ihtiyacı arttığı oranda iştahı da artacağı için yiyecektir. Ama vejeteryan olması gibi başka yemek seçme olayı varsa, bu sıkıntı. Müsabaka dönemi öncesi beslenmeye gelince, bu hakikaten önemli bir konu. Çünkü burada yapılacak ciddi uygulamaların performansa yüzde 20-30 katkı sağladığını biliyoruz. Şu andaki dünya futbol şampiyonasında da görüyoruz. Sporcular sürekli gelip, kenardan içinde bir kısım maddeler bulunan sıvıları aldığını görüyoruz. Bunların hepsi performansı arttıracak uygulamalar. Normal bir sporcu beslenmesinde alacağı kalorinin yüzde 65 civarının karbonhidrat yani şekerli gıdalardan olması gerekiyor. Yüzde 20’si kadar protein, geri kalanı yağ... Dolayısıyla hem antrenman sonrası, hem müsabaka öncesi karbonhidrat ağırlıklı beslenme performansına olumlu katkı sağlayacaktır.”
Sporcuların performansını etkileyen bir takım etmenler bulunmaktadır. Bu etmenlerin başında da genetik yapı, uygun antrenman ve beslenme gelmektedir. Bir sporcunun genetik yapısını değiştirmesi mümkün değildir. Ancak antrenörün antrenman sisteminde yapacağı gerekli bir takım değişikliklerle veya sporcunun beslenme konusunda bilgilenmesi ve yaptığı spor dalının gerektirdiği beslenme düzenini sağlaması sonucu performansın arttırılması ve yeni başarıların kazanılması mümkün olmaktadır. Ancak unutulmaması gereken nokta, sporcunun yetenek, taktik ve formu ile ilgili problemleri varsa, en iyi diyet veya beslenme şekli bile onun başarılı olmasına yardımcı olmamaktadır.
Beslenme, büyüme, yaşamın sürdürülmesi ve sağlığın korunması için besinlerin kullanılmasıdır. Beslenme bir bütündür ve sporcunun performansını en üst düzeye çıkaracak sihirli yiyecek ve içecekler yoktur. Önemli olan sporcunun, sporcu beslenmesi kuralları içerisinde, yeterli ve dengeli beslenmesinin sağlanmasıdır.
Her koşulda iyi beslenen bir sporcunun iyi beslenmeyen veya besinlerine hiç dikkat etmeyen bir sporcuya göre elde ettği bir takım avantajlar vardır. Bu avantajlar;
Sporcunun antrenman etkinliği maksimum düzeydedir: İyi bir beslenmeyle sporcu, antrenörünün verdiği antrenmana kolay uyum sağlamakta ve her türlü antrenmanı yapacak güce kavuşmakta ve performansını arttırmaktadır.
Üst düzey mental konsantrasyan ve dikkate sahiptir: Her spor dalında, dikkat ve oyuna konsantrasyon önemlidir, bunun için de temel etkenlerden bir tanesi de yeterli ve dengeli beslenmedir.
Seyahatlere dayanıklı ve yabancı çevreye kolay uyum sağlamaktadır: İyi beslenen bir sporcu her zaman, her ortama ayak uydurabilecek güce ve dayanıklılığa sahip olmaktadır.
Büyüme ve gelişmesi üst düzeydedir: Özellikle spora başlama yaşının küçük olması nedeniyle, yeterli ve dengeli beslenme sonucu çocukların büyümesi ve gelişmesi üst düzeye erişmekte ve yetişkinlikte istenilen vücut ölçülerine ulaşılmaktadır.
Hastalıklara yakalanma ve sakatlanma oranı az ve hastalık süresi kısadır: Yapılan çalışmalarda, iyi beslenen sporcuların hastalanma ve sakatlanma oranlarının iyi beslenmeyenlere göre daha az olduğu saptanmaktadır. Hatta sakatlanma oranının iyi beslenmeyle % 50 gibi yüksek oranlarda azaltılabileceği de belirtilmektedir.
Tüm bunları bilen sporcular, başta performanslarını ve sağlıklarını korumak amacıyla beslenme konusunda daha dikkatli olmaya çalışılmalıdır. Ancak piyasada sporculara performanslarını arttırdığı, vücut bileşimlerinde değişiklik yarattığı, kilo almayı veya vermeyi sağladığı, dayanıklılığı arttırdığı gibi iddia edilen çok çeşitli ve dikkat çekici ürünler satılmaktadır. Beslenme bilgisi olmayan veya tek başına içeriği bilinmeyen ürünlerin alınması, sporcunun sağlığını olumsuz etkileyebildiği gibi, çok fazla da para harcanmasına neden olabilmektedir. Ayrıca beslenme konusunda bilgisi olmayan kişiler tarafından verilen bir takım hatalı ve yanlış mesajlar da sporculara ulaşabilmektedir.