TRANSİSTÖRLER -1
Transistörün bulunması elektroniğin ve teknolojinin dolayısıyla çağın en önemli icadlarından biridir. Burada bilimsel şekliyle değil basit ve anlaşılır şekliyle bir anlatım yapmaya çalışacağım.
Transistör en basit şekliyle küçük bir akımla daha büyük bir akımın kontrol edilebilmesini sağlayan bir elemandır. Bu sayede yükseltme ve kontrol işleri yapılabilmektedir.
Onlarca, yüzlerce transistör birleştirilerek entegreler yapılmış. Kapılar yapılmış, kapılar birleştirilmiş mikro işlemciler yapılmıştır. Eskiden transistör yerine lambalar kullanılıyordu.
Transistörler yapılarına göre bipolar, Fet, Mosfet, Jfet gibi çeşitlere ayrılırlar. Bunlardan en çok kullanılanı bipolar transistördür.
Ayrıca frekanslarına göre sınıflandırılabilir. Alçak frekans ve yüksek frekans transistörleri gibi. Her transistörün çalışabileceği maksimum frekans sınırları vardır. Normal bir transistörle anten kuvvetlendiricisi yaparsanız çalışmaz.
Birde güçlerine göre sınıflandırmak sanırım yanlış olmaz. Güç transistörlerinide ayrı bir sınıfa koyabiliriz. frekansları gibi her transistörün verebileceği maksimum bir akım vardır. Kullanacağımız işe göre değişik güçlerde transistör seçeriz.
Bipolar transistörler diyotlar bölümünde anlattığım P ve N tabakalarından üçünün birleşmesinden meydana gelir. Ortadaki tabaka daha incedir ve kontrol işlevini görür orta tabakaya "beyz" adı verilir.
Bi polar transistörler NPN ve PNP olarak iki çeşittir.
Görüldüğü gibi transistörler üç uçludur. Beyz , Emiter , Kollektör
Transistörün doğru çalışabilmesi yada iletime geçebilmesi için doğru yönde yani polarmada gerilim uygulanması gerekir. Akılda kalması için şöyle bir kural söyleyeyim.
Emiter ve Beyz hep bağlı olduğu tabakanın polaritesine collektör ise emiterin tersi polariteye bağlanması gerekir.
Bunu şematik sembolde gösterirsek
Beyz ile emiter arasından bir akım akıtırsak. Transistörün kazancı oranında daha büyük bir akım kollektör emiter arasından akar.
Unutmamak gereken bir nokta transistörün beyz ile emiter arasındaki gerilim 0.6 voltu geçemez bu sınırı geçmeye mecbur bırakırsak transistör bozulur. Bu nedenle genelde beyz ucuna bir direnç koymak gerekir.
Aynı şekilde küçük bir sanyal vererek bunu yükseltilmiş olarak ala