Tüketim Teorisi

 TÜKETİM TEORİSİ

Geleneksel talep kuramının amacı;tüketicilerin davranışlarını incelemektir.Tüketici harcamalarını yaparken en yüksek faydaya ulaşmak için bir plan yapmaktadır.bu kavram olarak “faydanın maksimizasyonu aksiyonu” dur.Faydanın karşılaştırılması 2 yaklaşımla olur;

*Ordinal yaklaşım:faydanın ölçülemeyeceğini savunmaktadır.(tüketicinin malı seçerken en iyi faydalanacağı şekilde farklı malları sıraya koyabilmesinin olası olduğunu ancak sayısal değerler olmadığından marjinal faydanın ölçülüp mutlak rakamlarla ifade edilemeyeceğini savunmaktadır.)

*Kardinal yaklaşım:faydanın ölçülebileceğini kabul ettiği için marjinal fayda kavramıyla ilgilenmektedir.tüketici farklı iki mal için arasında kıyas yapabilecek kadar bilgiye piyasa koşulları planlanan dönemdeki gelirin bilinmesi sayesinde sahiptir. Kardinal fayda kuramı ile ilgili varsayımlar;

1.Rasyonellik: Tüketici rasyonel olup kendi gelir durumuna göre faydasını maksimuma çıkartmaya çalışmaktadır
2.Kardinal Fayda: Fayda kardinal bir kavramdır ve malların faydaları ölçülebilir.bunun için en uygun ölçü de paradır.
3.Paranın marjinal faydasının sabitliği: Faydanın ölçülmesinde parasal birim kullanılıyorsa bu gereklidir.
4.Azalan marjinal fayda: Tüketici bir maldan fazla miktarda almaya başladığında marjinal fayda azalır
5.Malların toplam faydası tek tek mal miktarına bağlıdır.

Marjinal fayda toplam faydadaki en son değişme olarak kabul edilebilir.çünkü bir malın tüketiminde en son yani toplam faydadaki değişme oranı bize marjinal bize marjinal faydayı verir.

Marjinal fayda iki yasa ile açıklanır;

*Birinci gassen yasasına göre:bir gereksinime doyum sağlayan maldan tüketilen miktar arttıkça her bir yeni birimden elde edilen doyum azalır ve tüketim devam ederse üst sınıra ulaşıldığında tüketim sabit bir değerde kalır.
*İkinci gassen yasasına göre:tüketici maksimum doyuma ulaşmak için bütçesini gereksinimi olan mallar arasında öyle paylaştırmalıdır ki malların yararı eşit olsun.ayıca bir malın tüketilen bölümleri artarken marjinal faydası bu yasada da açıklandığı gibi azalır denebilir.

--Her yeni birimin toplam faydaya yaptığı ilavenin azalışına “marjinal faydanın azalışı yasası” denir.

--Bir çok kullanım alanına sahip bir malı tüketici bu yerler arasında öyle bir oranda dağıtır ki her gereksinim için ayırdığı son maldan sağlanan marjinal fayda birbirine eşit çıksın.bu da “marjinal faydanın eşitlenmesi ilkesini” oluşturmaktadır.

Tüketici dengesi:malların marjinal faydalarının fiyatlara oranının eşitliği gerçekleştiğinde tüketici dengesi de gerçekleşir.

ÜRETİM TEORİSİ

Üretimin gerçekleştirilebilmesi için gerekli gerekli girdiler ile elde edilen ürünler arasındaki teknik ve fiziki ilişkiler üretim teknolojisi kapsamında ele alınmaktadır.

A.Üretim fonksiyonu:kullanılan üretim faktörleri miktarları ile elde edilen ürün miktarları arasındaki ilişkinin matematiksel bir gösterimidir.

A.1.Doğrusal-homojen üretim fonksiyonları: Üretimde kullanılan girdi miktarları,girdiler arasındaki birleşim oranı değiştirilmeden 4-5-6 kat arttırıldığında üründeki artış koşut etkileşimle4-5-6 kat oluyorsa buna doğrusal-homojen üretim fonksiyonları denir.bu tip fonksiyonlarda kullanılan girdilerin arttırılan miktarları ile bu artışa bağlı olarak üründe ortaya çıkan artış etkileşimi aynı olduğundan üründe “ölçeğe göre sabit getiri” kavramı ortaya çıkmaktadır.

A.2.Doğrusal olmayan homojen üretim fonksiyonları: Üretimde kullanılan girdi miktarları girdiler arasındaki birleşim oranı değiştirilmeden 4-5-6 kat arttırıldığında üründe 4,5-5,75-7 kat artış gözleniyorsa “ölçeğe göre artan getiri” kavramı ortaya çıkar.Girdiler arasındaki birleşim oranı değiştirilmeden üretimde kullanılan girdiler 4-5-6 kat arttırıldığında ürün 2,5-4,25-5 kat artıyorsa bu durumda “ölçeğe göre azalan getiri” kavramı söz konusu olmaktadır.

A.3.Homojen olmayan üretim fonksiyonları: Üretim için gerekli olan girdi miktarları düzenli bir artış gösterirken(3-4 kat artış)ürün miktarında düzensiz bir artış meydana geliyorsa homojen olmayan bir üretim fonksiyonu söz konusudur.