Türkiye'de Nüfus Artişinin, Nedenleri

 TÜRKİYE’DE NÜFUS ARTIŞININ, NEDENLERİ VE SONUÇLARI





ÖMER ÖZDEMİR





2-B (İ.Ö.) 000217094





SELÇUK ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ









2002

1-TÜRKİYE’DE NÜFUS ARTIŞI

Türkiye’nin nüfusu, 1. Dünya Savaşı sırasında 16 milyon dolayındaydı. İstiklâl Savaşı sırasında cephede verilen şehitler, salgın hastalıklar ve savaş ortamının çeşitli olumsuz koşulları, nüfusumuzun daha da azalmasına neden olmuştur. Onun için 1927 yılında yapılmış olan genel nüfus sayımında ülke nüfusu, 13,6 milyona düşmüştür. İkinci genel nüfus sayımında (1935 yılında) ülke nüfusunun tekrar 16 milyona ulaştığı anlaşılmıştır. Bu tarihten sonra nüfus sayımı, sonu 0 ve 5 ile biten yıllarda yapılmıştır. 1990’dan sonraki sayımlar artık 10 yılda yapılacaktır.
1927-1997 arasındaki ülke nüfussunun özellikleri şu başlıklarla belirtilebilir.
- Nüfus hızlı bir şekilde artmaktadır.
- Erkek nüfus kadın nüfustan fazladır.
- Nüfus eğitim düzeyi giderek yükselmektedir.
- Ortalama insan ömrü giderek uzamaktadır.
- Kentsel nüfus hızla artmaktadır.
- İç ve dış göçler yoğun olarak yaşanmıştır.


Tablo 2: sayım yıllarına göre Türkiye nüfusu
Sayım Yılları
Türkiye Nüfusu
Sayım Yılları
Türkiye Nüfusu
1927
13 648 200
1965
31 391 400
1935
16 158 000
1970
35 605 100
1940
17 820 900
1975
40 347 700
1945
18 790 200
1980
44 736 700
1950
20 947 200
1985
50 664 400
1955
24 064 700
1990
56 473 035
1960
27 754 800
1997
62 865 574


1927’den 1997’ye kadar Türkiye nüfusu 49,2 milyon artmış bulunmaktadır. Yani nüfusumuz 70 yıllık bir dönemde beş katına ulaşmıştır.






60

50

40

30
20

10

1927 1940 1950 1960 1970 1980 1990


Şekil 34: Sayım yıllarına göre Türkiye nüfusunun artışı ve artış oranı


1927-1990 yılları arasındaki sekiz yıllık devrede artış, 2,5 milyon olmuştur. İkinci Dünya Savaşı öncesinin olumsuz koşulları nedeniyle artış düşük düzeyde kalmıştır. Savaşın olumsuz etkileri 1940-1945 devresindeki nüfus artışına da yansımıştır. Onun için bu devredeki artış, bir milyonun altında gerçekleşmiştir. 1945’ten sonraki sayım devrelerindeki artış, bir önceki dönemden daha fazla olmuştur.

2- TÜRKİYE’DE NÜFUS ARTIŞININ NEDENLERİ

Türkiye’de nüfus artışının başlıca nedenleri şu başlıklar altında toplana bilir:
- Doğurganlık oranın yüksekliği
- Çocuk ölümlerinin azalması
- Beslenme ve sağlık koşullarının iyileşmesi ve ortalama insan ömrünün uzaması.
- Göç alma

Doğurganlık oranın yüksekliği: Doğurganlık, doğum yapabilecek çağdaki (15-49 yaşları arası) kadınların doğurduğu ortalama çocuk sayısı ile ifade edilebilir. Türkiye’de doğum oranı, kalkınmış ülkelere göre 2-3 kat daha fazladır. Yurt genelinde düşünüldüğü zaman kırsal kesimdeki doğum oranı kentlere göre çok daha fazladır. Bu da eğitimin yeterli düzeyde olmamasının bir sonucudur. Nitekim Doğu ve Güney Doğu Anadolu Bölgelerinde okuma-yazma oranları düşüktür. Halk, aile plânlaması için yeterli bilgi ve imkanlara sahip olmamaktadır. Kırsal kesimde doğum oranın fazla olmasının bir sebebi de geleneksel aile kavramıdır. Ailelerin ( özellikle erkek sayısın) kalabalık olması, kırsal kesimde güçlü prestij sahibi olmanın bir göstergesi olarak kabul edilir. Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da aynı soyadı taşıyan binlerce kişilik aşiretlerin varlığı, bunun bir göstergesidir.
Çocuk ölümlerinin azalması: Türkiye’de nüfus artışının önemli nedenlerinden birisidir. Çocuk ölümleri son yılları da hızla azalmaktadır. Çünkü anneler çocuk sağlığı konusunda bilgilendirilmektedir. Bu maçla yurdun her köşesinde ana ve çocuk sağlığı merkezleri kurulmuştur. Çocuk ölümlerinin azalmasının başka bir nedeni de beslenme koşullarının iyileştirilmesidir. Ayrıca çocuk ölümlerine neden olan hastalıkların aşılarının uygulaması da, bu konudaki önemli etkenlerden biridir.
Sağlık ve beslenme koşullarının iyileşmesi ve ortalama insan ömrünün uzaması: Hızla kalkınmakta olan ülkemizde sağlık hizmetleri de hızla iyileşmektedir. Sayıları her geçen gün artan hastane, sağlık ocağı, poliklinik, dispanser ve özel muayenehaneler gibi sağlık kuruluşları, ülkenin her yerine sağlık hizmetleri yaymaktadır. Sağlık teknisyeni, sağlık memuru ve hemşire gibi sağlık elemanlarının artışı ve sağlık kuruluşlarındaki tedavi hizmetleri, ölüm oranlarını azaltmış ve dolayısıyla nüfus artışını hızlandırmıştır.
Tarım, hayvancılık ve sanayi sayesinde ülkemizdeki beslenme koşulları hızla iyileşmektedir. Ayrıca sanayi, ulaşım, turizm, ticaret gibi daha pek çok konuda yurdumuzun top yekün kalkınması, Türk insanının refah düzeyini yükseltmiş bulunmaktadır. Bütün olarak iyileşen yaşama koşulları ve yükselen lnüfusun artmasına belirli ölçüde katkıda bulunmaktadır.

Tablo 4: Türkiye ve bazı ülkelerde insan ömrü (Yıl)
Ülke
İnsan ömrü
Ülke
İnsan ömrü
Türkiye
65-70
Hindistan
45-50
Japonya
75-80
Pakistan
50-55
İsveç
70-75
Bangladeş
40-45
ABD
75
Sudan
40-45
Azerbaycan
71
Kazakistan
69
Özbekistan
69
Türkmenistan
65






Yurt dışından göç alma: Türkiye nüfusunun artmasında, dıştan gelen göçlerin de payı vardır. Bilindiği gibi ; Balkan ülkeleri, Kafkas ülkeleri, Kuzey Afrika ülkeleri ve Ege adaları Osmanlı devleti sınırları içindeydi. Buralarda ki çok sayıda ülke, yakın bir geçmişte yapılan savaşlar sonucu, bağımsızlıklarını kazanmışlardır. Bu ülkelerde çok sayıda Türk nüfusu bulunmaktaydı. Bağımsızlığını kazanan bazı ülkelerde ( Yunanistan, Bulgaristan ve SSCB gibi) Türkler çeşitli baskılarla karşı karşıya kalmıştır. Bu ülkelerde ki Türklerin bir kısmı gerek ikili anlaşmalar sayesinde değiş-tokuş yoluyla, gerekse diğer yollardan Türkiye’ye göç etmiştir. Cumhuriyet sonrasında (1923-1989) 2,2 milyon Türk, dışardan göç yaparak anavatana gelmiştir.

Tablo 5: Cumhuriyet döneminde Türkiye’ye yönelik göçler
Göç veren ülke
1923-1989
Bulgaristan
961 000
Eski Yugoslavya
562 000
Yunanistan
424 600
Romanya
210 100
Kıbrıs
30 200
S.S.C.B.
2 800
Afganistan
4 400
Diğer ülkeler
50 000
Toplam
2 255 800


1927-1990 yılları arasında Türkiye nüfusunda ki 43 milyonluk artışın 2.2 milyonu (yaklaşık %5’i ) dıştan gelen göçlerle kazanılmıştır.
Bütün bunlara ek olarak 1939 yılında Hatay’ın anavatana katılması da Türkiye nüfusunun artışına bir miktar etkide bulunmuştur. Bu sayede, 1939 yılında 208 116 kişi Türkiye nüfusuna eklenmiştir. Bu da o zaman ki nüfusun %1’inden biraz daha fazladır.






NÜFUS



TÜRKİYE’NİN NÜFUS COĞRAFYASI

TÜRKİYE’DE NÜFUS ARTIŞI VE NEDENLERİ
NÜFUS ARTIŞI







NÜFUS ARTIŞININ NEDENLERİ






Göç alma





Çocuk ölümlerinin azalması






Doğurganlık oranının artması