İlkyardım Uygulamaları
İlkyardım kazaya uğrayan birini veya bir hastayı iyileştirme yönünde atılan ilk adımdır. Aşağıda ilkyardım uygulamalarında kullanılan bazı gereçlerle ilgili kısa bilger verilmiştir.
Askı:
Askılar çoğunlukla yaralı kolları, bilekleri ve elleri koruyup destek sağlamak için kullanılır. Göğüs yaralarında da göğsü desteklemek amacıyla kolları hareketsiz tutan askılar kullanılabilir.
Kol askıları kol yaralanmalarında ve bazı göğüs yaralarında uygulanır. Doğru uygulanan bir kol askısında el, dirsek hizasından biraz yukarıda olmalıdır. Bandın altı tüm parmak tırnakları görünür durumda bırakarak serçe parmağın köküne kadar uzanmalıdır. Kol askıları aşağıdaki yöntemle uygulanır:
• Oturan hastaya askıya alınacak yaralı elini ya da ön kolunu dirsekten daha yüksekte tutması söylenir.
• Dirsek ile göğüs arasındadaki açıklığı kullanarak üçgen bandın bir ucunu dirseği iyice saracak biçimde göğüsle kol arasından geçirin.
• Kolu tutarak askının alt ucunu kolun üzerinden alın ve yaralı taraftaki köprücük kemiğinin üstündeki çukura gelecek biçimde balıkçı düğümüyle bağlayın.
• Son olarak tepe noktasını öne doğru çekip bir çengelli iğneyle askının önüne tutturun.
• Askının ve bandın kan dolaşımını engellememesine özen gösterin ve durumunu buna göre ayarlayın.
Ayrıca gerekli askı gereci bulunamadığında pratik bir askıa yöntemi uygulanabilir. Örneğin yaralı kol ceket düğmelenerek arasına asılabilir. Ceketin bir eteği yukarı kıvrılarak kol bunun arasın konur ve ceket eteğinin ucu göğüse çengelli iğneyle tutturulabilir. Başka bir yöntem de yaralı taraftaki elbise kolunu boşa çıkararak onunla yaralı kolu askıya almaktır.
Kanamayı önlemek, sargıyı tutmak, şişmeyi engellemek, eklemlere destek sağlamak, hareketi sınırlamak amacıyla bantlar kullanılır.
Kanamayı denetim altına almak, akıntıları emmek amacıyla yaraların üzerine örtülen steril koruyucu örtülere sargı adı verilir. Sargı yaparken eller çok temiz olmalı, yara ve çevresi oksijenli suyla temizlenmelidir. Yara bölgesindeki toz, toprak, cam parçaları varsa bunlar bol suyla temizlenmeli ancak yabancı cisim bulunan yaralara sargı yapılmalı üzerine baskı yapılmadan bol miktarda katlanmış steril gazlı bez konulmalıdır. Yaralı bölge sargı bezi ile çok sıkmadan yaranın her yerini aynı ölçüde kaplayacak biçimde sarılır. Sarma işlemi bittikten sonra sargı bezini kenarı flasterle yapıştırılır.
Bir darbe sonucu ortaya çıkan şişlikleri azaltmak, ağrıyı dindirmek amacıyla soğuk kompres uygulanır. Bir pamuk tampon, havlu ya da benzeri bir kumaş çok soğuk suya batırıldıktan sonra bu hafifçe sıkarak şişliğin üzerine konulur. Tamponun soğukluğu azaldıkça yenisiyle değiştirilir ve uygulama beşer dakika aralıkla olarak sürdürülür. Soğuk kompres için içi buz dolu lastik torba da kullanılabilir.
İlkyardım
İlkyardım eğitimin önemi, her geçen gün daha da fark edilmekte, bu alanda kamu ve özel sektör olarak çeşitli düzenlemeler yapılmaktadır.
İnsanlığa sağlıklı ve mutlu bir yaşam sunmak, kaza ve yaralanmalardan sağ kalımı arttırmak ve kalıcı sakatlanmaları en aza indirgemek için ilkyardım eğitimini yaygınlaşmak gerekmektedir. Sağlık Bakanlığının bu önemli konuya eğilip, eğitimde ve ilkyardımcı sayısında belli bir standart getirilmesi geç de olsa bir gelişmedir.
Ülkemizde 1999 yılı içerisinde 78.000 iş kazası meydana gelmiş, 1.333 işçi yaşamını yitirmiş, 3.407 işçi sürekli iş göremez şekilde sakat kalmış ve 1.9 milyon iş günü kaybı olmuştur.
Trafik canavarına her yıl binlerce kurban verilen bir ülkede yaşıyoruz. Bunun yanında iş ve ev kazaları, şiddet olayları, deprem ve diğer afetler nedeniyle oluşan kayıplar da küçümsenmeyecek sayıdadır.
Ancak bunlardan daha acı olanı ise yanlış ilkyardım uygulamaları nedeniyle insanlara yarar yerine zarar verilmesidir.
Ölümlerin ve kalıcı sakatlanmaların büyük çoğunluğu panik ve kargaşanın hakim olduğu ilk dakikalarda yanlış müdahale ve karga tulumba taşıma sırasında gerçekleşmektedir.
Can kayıpların yansıra kalıcı sakatlıklar, iş gücü kayıpları ekonomimize büyük zararlar vermektedir.
Olay yerinde ilk beş dakika içinde doğru ilkyardım uygulaması ile ölümleri en aza indirmek mümkündür.
Hasta / Yaralının yaşam şansını arttırmak, oluşabilecek sakatlanmaları önlemek ve iyileşmeyi kolaylaştırmak için ilkyardım gereklidir. İlkyardımın doğru yapılabilmesi için de İlkyardım Eğitimi zorunludur.
Neden İlkyardım?
Türkiye'de 1996 yılında 346.228 trafik kazası olmuş. Bu kazalarda 5.347 kişi hayatını kaybetmiştir. 111.059 kişi yaralanmış. Ölümlerin yaklaşık %50 si taşıma sırasında olmuş. Türkiye de her yıl trafik kazaları sonucu yaklaşık 6.000-6500 kişi olay yerinde ölmekte,150.000 kişi yaralanmaktadır. Kalıcı sakatlanmaların ve ölümlerin büyük çoğunluğu panik ve kargaşanın hakim olduğu ilk dakikalarda ve yanlış müdahale ve karga tulumba taşıma sırasında gerçekleşmektedir.
İlkyardım bilinciyle bu durumun büyük ölçüde düzeltilebilir.ölüm ve sakatlanmaların azaltılması mümkün olur.Trafik kazlarında ölümlerin % 10 ilk 5 dk.da (bu vakaların % 18-25 i yeterli müdahale ile kurtarılabilecek vakalardır) % 50 kadarı ise ilk 30 dk da meydana geliyor.
Ülkemizde 1999 yılı içerisinde 78.000 iş kazası meydana gelmiş, 1.333 işçi yaşamını yitirmiş 3.407 işçi sürekli iş göremez şekilde sakat kalmıştır ve 1.9 milyon iş günü kaybı olmuştur.
İlkyardım eğitimine harcanan kaynak ekonomik hayatı da kurtarmaktadır.Dolayısıyla ölüm ve sakatlanmaların üretime olumsuz etkilerini önlenebilmektedir.
Günümüzde acil tıbbi hastalıklar, kazalar, şiddet olayları ve afetler sık görülmektedir. Bu nedenle, hasta veya yaralının yaşam şansını arttırmak, oluşabilecek sakatlıkları önlemek ve iyileşmeyi kolaylaştırmak için İLKYARDIM EĞİTİMİ zorunludur.
Günlük hayatta meydana gelen kaza ve hastalıklardan birçok insan zarar görmektedir. Ancak bunlardan daha acı olanı yanlış ilkyardım uygulamaları nedeniyle hastalara yarar yerine zarar verilmesidir. Yanlış ilkyardım uygulamaları hastaların iyileşmelerini geciktirmekte , sakat kalmalarına veya ölmelerine neden olmaktadır.
Yaralanma, ölüm olaylarının dördüncü ana nedenidir. Düşmeler en sık rastlanan yaralanma sebebi, trafik kazaları ise en ölümcül olanıdır. Yaralanma ölümlerinin %22’si trafik kazaları sonucu oluşmaktadır.
Kaza ölümlerinin %10’u ilk beş dakika içinde, %54’ü ise ilk yarım saat içinde meydana gelmektedir. (bu vakaların % 18-25 i yeterli müdahale ile kurtarılabilecek vakalardır).
Kaza yerinde ilk beş dakika içerisinde uygulanacak etkili bir ilkyardım ile bu ölümlerin yaklaşık yarısını önlemek mümkündür.Bu durum ilkyardımın önemini açıkca göstermektedir