Islam Da Temizlik

 İSLAM DA TEMİZLİK
İslam Dini, temizliğe önem verir ve bize, hep güzellikleri gösterir. Temizlik, kişinin maddi ve manevi kirlerden arınması, iç ve dış dünyasının temiz olması demektir. Dinimizde temizlik, bir kısım ibadetlerin şartı olduğu gibi, sağlıklı yaşamanın da bir gereğidir. Allah sevgisini kazanmaya vesiledir. Kur’an-ı Kerim’de, konumuzla ilgili olarak, “Şüphesiz Allah, Tövbe edenleri ve temizlenenleri sever”1; Hadis-i Şerifte de, “Temizlik imanın yarısıdır”2 buyurularak, İslam dininin temizliğe verdiği önem belirtilmiştir.
Aziz Mü’minler!
Dinimizin istediği temizliği, maddî ve mânevî açıdan ele almak gerekir. Maddî temizlik; insanın vücudu, elbisesi, yemesi, içmesi, çevresi ve istifade ettiği her şeyi, temiz tutmak demektir. Kılık-kıyafet ve gıda temizliği için; Kur’an-ı Kerim’de, “Elbiseni de (dâimâ) temiz tut”3, “Ey insanlar! Yeryüzündeki temiz ve helâl şeylerden yiyin”4 buyurulmuştur. Bu ayetlerde, elbise temizliğine, sağlıklı ve helâl gıdalarla beslenmenin gerektiğine dikkat çekilmiştir.
Peygamber Efendimiz (s.a.v.) ise: “Elbiselerinizi yıkayınız, tıraş olunuz, dişlerinizi temiz tutunuz, güzel ve temiz olunuz”5 buyurarak, kibir vesilesi olmamak kaydı ile temiz ve düzgün giyinmemizi istemiştir.
Görüldüğü üzere İslam Dini, vücut temizliğine ve bakımına gereken önemi vermekte, kir içinde yaşamaktan men etmektedir. Yıkanıp temizlenmeyi, fıtrat gereği vücutta oluşan ve giderilmesi gereken her türlü temizliğin yapılmasını da istemektedir. Sevgili Peygamberimiz bir Hadis-i Şerifinde “Vücutlarınızı temiz tutunuz” buyurmuş ve “Allah, sizi temiz kullarından eylesin”6 diye de dua etmiştir.
Değerli Mü’minler!
Manevî temizlik ise; dinimizin yasakladığı bütün kötülüklerden ve kötülüğe götüren bütün sebeplerden uzak durmak, bizi iyiliğe ve olgunluğa ulaştırmaya engel olacak fena duyguları, kalbimizden silmek, ibadetleri yerine getirmek, riyadan ve gösterişten sakınmak, haramlardan ve yasaklardan kaçınmak demektir.
Böyle bir temizlik, ancak İslâm dininin emretmiş olduğu maddî ve mânevî temizliğe dikkat etmekle mümkün olur. İslâm dini, güzellik, iyilik, kolaylık ve temizlik dinidir. Öyle ise, fert ve toplum olarak hayatımız boyunca temizliğe son derece önem vermeliyiz. İbadet anında olduğu gibi, toplum içinde de herkesin hoş göreceği bir temizliğe sahip olmalıyız. Unutmamalıyız ki, temizliğe riayet eden Müslümanlar, Allah katında makbul, insanlar nazarında mûteber kimseler olurlar.
Ey bürünüp örtünen, Kalk (ve) bundan böyle uyar. Rabbini tekbir et (yücelt) 
Elbiseni temizle. Pislikten kaçınıp-uzaklaş.” (Müdessir Suresi, 74)

Yaratılmışların en akıllısı olan  insana, temizlik konulu yazı yazmak beni biraz utandırıyor. Çünkü temiz olmak, akıllı ve şuurlu olan insanın asli görevidir.


1400 sene evvel Hz. Muhammed (sav)’e ilk gelen vahiylerden biri temizlik olmuştur. İslam dininin temel şartlarından biri, hatta en önde geleni temizliktir. Durumun böyle olmasına rağmen nedense İslam ülkelerine ve ülkemize baktığımızda, bazen bu durumun tam tersini görmekteyiz. Örneğin,  çocukluğumdan hatırladığım kadarıyla, büyüklerimizden duyduğumuz ve İslam’ın getirdiği sanılan bazı temizlik kuralları sırasıyla şunlardı:



Bir şeyi temizlemek gerekince, üç kez temiz suyla yıkayıp şartlandığında-sabun kullanıp kullanılmadığı önemsenmeden-temizlendiği kabul edilip, bunu da İslam’ın şartlarından olduğu söylenirdi. Örneğin bu mantığa göre, bir banyo gereci üç kez yıkanınca mutfakta kullanılabilirdi.  
Özellikle yoksul ve  kırsal kesimlerde bu alışkanlıkların daha çok yaygın olduğu bilinirdi. Günümüzde halen uygulanıp uygulanmadığını  tam olarak bilmiyorum.

Çocukluğumdan hatırladığım bir başka gerçek de haftada bir  banyo yapmaktır. Özellikle bu banyo cuma günleri yapılır ve cuma namazı öncesi temizlenilirdi. Bazen de haftada bir hamam sefaları sürülürdü. “Ya hafta ortası”? Oysa insan bedeni yaradılış gereği 24 saat içersinde kendini hızla kirletmektedir. Akıllı ve şuurlu olan insanın haftada bir temizlenip banyo yapması anlaşılır gibi değildir.


Ayrıca yemeklerde metal kaşık kullanmanın günah olduğu söylenirdi. Sadece çorba tarzı yemeklerde kaşık kullanılırdı. O da tahta kaşık olmalıydı. Çatal bıçak kullanmak Hıristiyan  adeti, günahtır deyip kullanılmazdı. Ayrıca masada yemek de günah sayılırdı. Yemek mutlaka yer sofrasında yenmeli ve yerken de sağ ayağının üzerinde oturulmalıydı. Bu durum bazı İslam ülkelerinde, günümüzde dahi halen aynı sistemle uygulanmaktadır. Kültürlerinden gelen bir alışkanlık olsa gerek.  Pilav tarzlı yemekleri sağ elleriyle sıkıp, avuçlarıyla yiyen ve bu durumu da sevaptır deyip İslam’a lanse eden İslam ülkeleri halen mevcuttur.


Biraz da aklı olmayan hayvanlardan örnek vermek istiyorum. Bildiğiniz gibi kediler kendi temizliklerini kendileri yaparlar. Bütün gün sokaklarda olmalarına rağmen hiç kokmazlar. Mutlaka her gün vücut temizliklerini düzenli olarak yaparlar. Tuvalet alışkanlıkları ibret alınacak kadar düzenli ve temizdir.  

Aklı ve şuuru olmayan hayvanlar hiçbir eğitim almadan  içgüdüleriyle pisliğe tahammül edemezken, nasıl olurda insanlar Allah’ın emrine rağmen, temizliğin sırrını kavrayamazlar anlaşılır gibi değil.       

Hıristiyan Avrupalının temizlik anlayışı biraz daha farklıdır. Onlardaki temizlik, sadece görünen temizliktir. Dünyaca ünlü parfümlerin çıkış noktası, Fransa–Paris’tir. 1700 lü yıllarda zengin Parisli sosyetenin, vücut kokularını gidermek için baş vurdukları bir yöntem olup,  parfüm adı altında güzel kokular üretmeye başlamışlar ve yıkanmayan vücutlarına parfüm kullanıp, kokularını kamufle ederek telafi etme yollarına baş vurmuşlardır.


 Günümüzde dahi bazı Avrupalılar, sabahları lavaboyu tıkayıp, sabunlu su doldurarak yüzlerini bu şekilde yıkamaktadırlar. Suların çeşmeden akmadığı yıllardan kalan bir alışkanlık olsa gerek, bu alışkanlığı günümüzde uygulamalarına akıl erdirmek imkansızdır. Akan suda durulanmak bazı Avrupalının mantığında yer almaz. Aynı şekilde banyo küvetlerini bol kokulu köpüklü suyla doldurup durulanmadan çıkarak ve bunu da  temizlik olduğunu sanırlar. Avrupa’da yaşadığım günlerde bu durumu bulaşık yıkamalarında da görmüştüm.  


Kuran’da olmayıp ta, insanların ortaya koyduğu kurallarındaki üç kez şartlayıp temiz suyla durulamak ve sabun kullanmadan temizlendiğini varsaymak, buna karşılık Hıristiyan Avrupalısının yukarıda sözünü ettiğim alışkanlıkları…


Bu durumda hangi kesimin temiz olduğunu okuyucunun kararına  bırakıyorum...

Avrupalılar ve Amerikalıların bir başka alışkanlıkları da ayakkabı ile evde dolaşmaları. Özellikle Amerikan filmlerinde, evde hatta yatakta dahi ayakkabı giymeleri ve bu kovboy kültürünü filmleriyle dünyaya lanse ederek, gelişmekte olan ülkeleri buna özendirmektedirler. Bu ülkelerdeki insanlar da, gördükleri yaşam biçimlerini örnek alıp, bunu gelişmişlik ve modernlik sanarak aynen uygulamaktadırlar. Hatta bazı Türk filmlerinde de, kültürümüzde yeri olan evde terlik giyme alışkanlığı yerine, ayakkabıyla dolaşarak, Müslüman Türk kültürüne uymayan bu tavrı benimsemektedirler…


 Avrupalılar, sokaklarının temiz olduğunu söyleyerek, bu durumu meşru hale getirmeye çalışmaktadırlar. Oysa Avrupa’nın sokakları sanıldığı kadar temiz değildir. Özellikle İngiltere’nin bazı sokakları görülmeye değer.


Bir başka alışkanlıkları ise, evde büyük cüsseli köpek beslemek. Bu canlıların doğasına aykırı bir tavır olan ev hayatı, bir başka deyişle ev hapsi, hem hayvan açısından olumsuz bir durum hem de insan sağlığı  ve Müslüman toplum yaşantısına uygun olmayan bir tavır.


Allah’ın insanlara rahmeti olan, teknolojinin hat safhada olduğu günümüzde, insanların hoş olmayan kokularla  sokağa çıkmalarının hiçbir mazereti kabul edilemez. Topluma ve kendine saygısı olan her insanın yapması gereken, en az günde bir kez duş alıp vücut temizliğini yapmak mecburiyeti vardır.  


 “Ey temiz akıl sahipleri…”(Bakara Suresi, 179)
Ayetten de anlaşıldığı gibi, temizlik aklen yapılan bir eylemdir.  “Kimine göre temizlik dış görünüştür, kimine göre sadece hijyendir, kimi toz almakla yetinir, kimi düzenli ve tertiplidir.” Bence  temizlik bunların tamamıdır. Aklen yapılan temizlikte öncelik, ruhen arınmışlık olmalıdır. Çünkü ruh temizliği  beden ve çevre temizliği bir bütündür.


“ (cennetin) bekçileri dedi ki: "Selam üzerinizde olsun, hoş ve temiz geldiniz.
Ebedi kalıcılar olarak ona girin."(zümer Suresi,73)