İSLAM DİNİNDE YASAKLANAN ZARAR VEREN DAVRANIŞLAR
İSLAM'DA YASAK
Muhammed Ekrem Çaylar
AllahuTealâ’nın kullarına son derece merhametli ve şefkatli olduğunubiliyoruz.
Hz. Peygamber A.S.’ın ifadeleriyle, “bir annenin kucağındaki bebeğine şefkatinden dahaşefkatli.”
Böyleyken niçinkurallar koyuyor?
O kurallar bütünü içindeki yasaklarla insanları nedenkısıtlıyor?
Yasakların amacı ne olabilir?
“Yasak” her ne kadar olumsuzbir kavram ise de, dinimizdeki yasaklar olumlu sonuçlar elde etmek içinkonulmuştur.
Yasak olumsuz bir kavramdır dedik, çünkü ilk bakışta bütünyasaklar
hürriyet ve özgürlükleri kısıtlayan, insanoğlunun faaliyetlerinidaraltan unsurlar gibi gözükür.
Zihnimizde uyandırdığı bu ilk çağrışımlararağmen biliyoruz ki, yasaklar bir taraftandan da büyük felaketlerin, feciakibetlerin önlerine çekilen setler gibidir.
Bu nedenle hem eğitimde, hem deher türlü mevzuat ve yasal düzenlemelerde mutlaka yasaklarvardır.
Toplum ve kültürlere göre bu yasakların türü ve sınırlarıdeğişse de, neticede mutlaka vardır.
Yani yasaksız bir dünya hayali sadecebir ütopyadır.
İslâm’ın koyduğu yasaklara gelince; insanoğlu bu ilâhîengeller sayesinde
aslî yaradılış gayesinden uzaklaşmaz, tehlikeli ve sonuolmayan çıkmazlara düşmekten kurtulur.
Böylece hem dünya hayatı hem de ebedihayatı bir huzur ve mutluluk iklimine dönüşür.
Dinimiz fert ve toplumumuhafaza edebilmek, huzur ve mutluluğa ulaştırabilmek için beş ana unsurukorumayı prensip edinmiştir.
Dinimizde yasak olarak sunulan her şeyin bu beşunsuru koruma amacı ile muhakkak ilgisi bulunur.
Bu beş unsur:
1-Din,
2- Can,
3- Akıl,
4- Nesil,
5- Maldır.
Bu beş unsurukorumak için konulan yasakları örnekleyelim.
Dini muhafaza için konulanyasaklar:
Hz. Muhammed A.S.’ınpeygamber olmasından sonra Allah katında geçerli tek din“İslâm”dır.
Allah’ın dininin öğrettiği ve insanı sorumlu tuttuğu arı-duruimanı yok edecek veya bozacak durumlar yasaklanmıştır.
Bunlar küfür, şirk venifak’tır.
Küfür:Allahın varlığını ve birliğini, Hz. MuhammedA.S.’ın Allah katından getirdiği kesin olarak bilinen şeyleri inkâretmektir.
Kur’an-ı Kerim’de ve Hz. Peygamber A.S.’ın sahih sünnetindebildirilen iman esaslarından sadece birini bile reddetmek, inanmamakküfürdür.
Başlangıçtan bugüne İslâm alimleri bu iman esaslarının nelerolduğunu ayrıntılı olarak izah etmişlerdir.
Bu konuyu izah eden kitaplaraakaid kitapları denir.
Şirk:Rab olarakAllah’ı tanıdığı halde, O’na ibadet ve taatte ortak koşma durumudur.
Bu dahıristiyanlardaki üç baba-oğul-kutsal ruh inancı veya müşriklerdeki putçulukşekillerinde olabildiği gibi, kimi zaman insanları ilâh gibi görerek Allah’aortak koşma şeklinde de olabilir.
Şirk konusu da akaid kitaplarında detaylıolarak anlatılır.
Nifak:İnanmadığıhalde maddi çıkar veya prestij kazanma gibi çeşitli sebeplerle inanmış gibigörünme durumudur. Böyle insanlara münafık denir.
Münafık, imansızlarınyanında onlardanmış gibi, müminlerin yanında ise inanıyormuş gibi davranarak heriki tarafta birden gözükmeye çalışır. Müslümanları sevmez, onları aldatmaya,aralarını bozmaya ve inançlarını sarsmaya çalışır.
Bu üç durum birmüslümanın dinine kastedecek en tehlikeli hallerdir ve Allah tarafındanyasaklanmıştır.
Her mümin bunlardan uzak durmaya çalışmalı ve dininimuhafaza etmelidir.
Canı muhafaza için konulan yasaklar:
İslâm, insanın yaşam hakkına ve can emniyetinin korunmasınabüyük önem verir.
Bunun için cana zarar verebilecek her durumyasaklanmıştır.
Bu nedenle fıkıh kitaplarında izah edilen haram veyamekruhların önemli bir bölümü insan sağlığını korumaya yöneliktir.
Dinimizdecan kutsaldır. Ona kıymak en büyük cinayettir. Kıyamet gününde en önce görülecekdavalar öldürmekle ilgili olanlardır. Dinimiz savaş sırasında dahi çocuk vekadınların öldürülmelerini yasaklamış, öldürmeyi ancak saldırganları bertarafetmek
veya şerlerinden kurtulmak için ancak savaş sırasında meşrukılmıştır.
Ayrıca sadece insanı değil, zarar vermeyen hayvanları öldürmek,canlı bir varlığı hedef yaparak atış yapmak dahi yasaktır. Müslüman boş yerehiçbir cana kıyamaz.
Aklı muhafaza için yasaklananlar:
İnsanı insan yapan unsurların en önemlilerinden biriakıldır. Akıl, Allah’ın insana verdiği kutsal bir cevherdir. Aklın sağlam vesağlıklı olabilmesi için ona bozukluk ve zarar veren maddelerden korunmasıgerekir. Bu nedenle dinimiz, aklı düşünmekten, tedbir almaktan, doğru harekettenalıkoyan içkiyi yasaklamıştır.
Aynı şekilde geçici bir süreyle bile olsaaklın kontrolünü yok eden veya zayıflatan bütün uyuşturucu ve benzeri maddeleride haram kılmıştır.
Nesli muhafaza için konulan yasaklar:
Nesil insanoğlunun devamlılığı için esas, her yeni nesilbir öncekinin vekilidir.
İslâm toplumunu devam ettirecek, Rabbi’ne ibadet vetaat edecek ahlâk ve irfan sahibi genç nesiller yetiştirilmesiesastır.
Bunun için dinimiz evliliği ve aile kurmayı teşvik etmiş;yaygınlaştığında aile kurumunu çürüten ve yok eden zinayı iseyasaklamıştır.
Zina, nesillerin aidiyetlerinin yok olmasına, ailelerindağılmasına, akrabalık bağlarının kopmasına ve toplum ahlakının yok olmasınasebep olmakta, böylece toplum yapısının bozulması sonucunu doğurmaktadır.
Bubüyük etkisinden dolayı zinaya götüren ortam ve yollar dayasaktır.
Malımuhafaza için yasaklar:
Mal,insan hayatının devamını ve kalitesini etkileyen çok önemli bir unsurdur. Onsuzhayatı düşünmek neredeyse mümkün değildir. Bunun için dinimiz malı ve mülkiyetedinmeyi bozan unsurların önünü kesmeyi hedefler. Haksız kazanç yollarıyasaktır.
Kumar, faiz, rüşvet, karaborsa, hırsızlık ve gaspın her türlüsüreddedilmiştir.
Kısaca açıkladığımız: dini, canı, aklı, nesli ve malı korumaprensipleri İslâm toplumunun direklerini oluşturur.
Dinimizin koyduğu bütünyasakların ve dolayısıyla günah kavramının, bu beş prensiple mutlaka bir ilgisivardır.
Şunu rahatça söyleyebiliriz:
Allah’ın koyduğu bütünyasakların faydası ve menfaati mutlaka insana yöneliktir; mutlaka kulunyararınadır.
Yasaklar hayatı kısıtlamak için değil, yaşanılır kılmakiçindir.
Hedefi insanın mutsuzluğu değil, mutluluğudur.
Bir hadis-ikudsîde Rabbimiz şöyle buyurur.
“Ey kullarım! Sizin hepinizin kalbi, içinizdeki en takva sahibi olanınızınkalbi gibi olsa, bu benim mülkümü arttırmaz.
Ey kullarım! Sizin hepinizinkalbi içinizdeki isyankâr olanınızın kalbi gibi olsa, bu da benim mülkünden birşey eksiltmez.
Ey kullarım! Bütün bu yaptıklarınız sizin amellerinizdir. Benonları sizin için saymaktayım. Sonra yaptıklarınızın karşılığını size tam olarakvereceğim. Kim benim katımda bir iyilik bulursa hamd etsin. Kim de iyiliktenbaşkasını bulursa, ancak kendini ötülesin.”(Müslim, Tirmizî)
Bizler bu dünyaya imtihan için geldik.Hepimizi ve her yaptığımızı gören ve işiten bir Rabbimiz var.
Bizimimanımızın, müslümanlığımızın, O’nun emirlerine boyun eğişimizin veyasaklarından kaçınmamızın O’na kazandıracağı hiçbir şey yok.
Bütünibadetler, bütün emredilenler ve bütün yasaklar hep bizim iyilik ve menfaatimiziçin.
Bu yasaklamalar iki büyük kâra yönelik:
Biri dünya, diğeriahiret hayatı.
Dünyadaki kâr, huzur ve saadetle geçecek birhayat.