Süper Bilgisayar Nedir? Ne işe yarar?

BlueGene/L nükleer silah araştırmaları için kullanılıyor

IBM'in California'daki bilgisayarı BlueGene/L, Top500 tarafından hazırlanan süper bilgisayarlar listesinde birinciliği yine kaptırmadı.

Top500 tarafından hazırlanan dünyanın en süper bilgisayarları listesinin tepesinde değişiklik olmadı. IBM'in BlueGene/L isimli bilgisayarı, ikinciye büyük fark atarak liderliğini korudu.

Peki süper bilgisayarlar ne işe yarar, neden bu kadar hızlılar ve normal şartlar altında bu hıza sahip olabilmek mümkün mü? İşte bu soruların cevapları...

BlueGene/L ne kadar hızlı?

131 bin 72 adet işlemcinin birleşiminden oluşan süperlerin süperi BlueGene/L, 280.6 terraflopluk işlem kapasitesine sahip. (1 terraflop, saniyede 1 trilyon işleme eşit.)

BlueGene/L'nin ardından küçük kardeşi geliyor. Yine IBM yapımı olan BGW (Blue Gene Watson) daha az sayıdaki işlemcisiyle ağabeyiyle mücadele edemiyor. BGW'nun işlem kapasitesi ise 91.29 terraflop.

Listenin 10'uncu sırasında NEC'in Yokma'da kurduğu Earth-Similator bulunuyor. 35.86 terraflop hıza sahip bilgisayar, 2002'den 2004'e kadar liderliği elinde bulundurmuştu, ama o dönemden beri gelişme gösteremedi.

500 bilgisayardan oluşan listenin son sırasındaki bilgisayarın hızı ise 2.026 terraflop.

Terraflop ne anlama geliyor?

Dünya üzerinde yaklaşık 6.6 milyar insan yaşıyor. Bu insanların her birinin elinde bir hesap makinesi olduğunu düşünün. Ve her biri, her beş saniyede bir işlem yapsın.

Şimdi, BlueGene/L'nin bir saniyede yaptığı işlemleri yakalayabilmek için, 6.6 milyar insanın 60 saat boyunca sürekli olarak işlem yapması gerekiyor.

Bu hız kimin işine yarıyor?

IBM yapımı BlueGene/L, her ne kadar bir teknoloji başyapıtı olsa da kullanım amacı pek iyi değil. Çünkü nükleer silah araştırmalarında kullanılıyor.

Fakat diğer süper bilgisayarlar arasında borsa analizlerinde, iklim değişikliği raporlarının hazırlanmasında veya hava durumu tahminlerinde kullanılanlar da var.

Top500 listesi nedir?

Liste, Almanya'daki Mannheim Üniversitesi, ABD'deki Tennessee Üniversitesi ve Lawrence Berkeley Ulusal Laboratuvarı'nın temsilcileri tarafından yılda iki kez, haziran ve kasım aylarında güncelleniyor.

Bu hafta başında, Almanya'nın Dresden kentinde düzenlenen Uluslararası Süper Bilgisayarlar Konferansı'nda açıklanan son liste Top500'ün resmi sitesinde görülebilir.

Top500 listesi, sadece bilimsel uygulamalar için kullanılan ve verilerini Search Engineçici kurula sunan süper bilgisayarlar tarafından oluşturuluyor. Herkes bu listeye girmek istiyor, ama veri sunmayı reddedenler de olabiliyor.

Google, Yahoo veya Microsoft gibi verilerini paylaşmayı kabul etmeyen ya da içeriğini paylaşması zaten düşünülemez olan bazı devlet bilgisayarları bu yüzden listede yer almıyor.

Süper bilgisayarların arkasındaki teknoloji nedir?

Süper bilgisayar pazarının önde gelen bazı isimleri var. IBM bu pazarın en büyük üreticisi. 500 bilgisayarın 301'inde Intel mikroişlemci kullanılıyor. Advanced Micro Devices (AMD) da yavaş ama sağlam adımlarla ilerliyor.

İşin yazılım tarafında ise Microsoft listenin en alt sıralarında yer alıyor. Listedeki sadece iki bilgisayar Microsoft yazılım kullanıyor. Bu lig bir Linux krallığı (yüzde 70).

Ben de bir tane istiyorum. Ne yapabilirim?

Çok zenginseniz siz de bir süper bilgisayar sahibi olabilirsiniz. En hızlı süper bilgisayarların maliyeti 100 milyon doları geçiyor. Listenin en alt sıralarında maliyet 1-2 milyon dolara kadar düşüyor.

PC'leri bir araya getirip bir ekip oluşturmak ve bir süper bilgisayar kapasitesine ulaşmak da mümkün tabi. Yaklaşık bin tane bilgisayarı bir araya getirirseniz, listeye son sıradan girebilme şansınız var.

Ama üzülmeyin. Şu anda kullandığımız notebook'ların, 1992'de ortaya çıkan ilk süper bilgisayarlardan daha hızlı olduğunu biliyor muydunuz? Yani 14 yıl öncesinin süper bilgisayarlarından artık hepimizde var.

Kuantum bilgisayarlar süper bilgisayarları alt edebilir mi?

Kuantum bilgisayarlar büyük potansiyele sahip, ama süper bilgisayarlara göre tamamem farklı algoritmalarla çalışıyorlar. İki türü kıyaslamak, elmalarla armutları karşılaştırmak gibi olabilir.

BlueGene/L liderlikte ne kadar daha kalacak?

Bilgisayar çipi teknolojisi her 18 ayda bir hızını ikiye katlıyor. Bu süper bilgisayarlara da yansıyor ve onların hızları da yaklaşık her yıl ikiye katlanıyor.

Ama BlueGene/L'in diğer bilgisayarlardan farkı o kadar büyük ki, en azından 2007 kasım listesine kadar liderliği kaptırmayacağı düşünülüyor. Bu süre kasım 2008'e de uzayabilir.

Top500 listesi yetkilileri, yakın bir zamanda 500, 600 ya da 700 terraflopluk hızlara zıplamalar bekliyor. Hatta 1 petaflopa bile çıkılabilir (1 petaflop, bin terraflopa, yani saniyede bir katrilyon işleme eşit).