liberalizm

Liberalizm, dini inançların söz konusu olduğu hallerde, politik faaliyette ve ekonomik yaşamda endividualizmi, özgürlüğü ve toleransı benimsemiş akımları belirten genel terimdir. Dini sorunlarda, liberalizm vicdan özgürlüğünü savunmuş, bağnazlığa karşı çıkmış, mezhep ayrılıklarının alevlendirdiği sosyal gerginlikleri onaylamamış ve kişisel inançlara saygı gösterilmesini istemiştir.

Liberalizm, politikada demokrasi ilkelerini desteklemiştir. İnsan haklarının savunuculuğunu yapmıştır. Liberaller, köleliğin kaldırılmasını, bireylerin baskı altında yaşamaktan kurtarılmasını, vatandaşların kanun önünde eşit olmalarını, genel oy hakkının kutsallığını ve hükümetlerin halka sorumlu tutulmasını istemişlerdir. Liberalizm, halk içinden çıkmış, halkla beraber olan ve halk için çalışan, anayasal iktidar düzenlerini benimsemiş bir doktrindir.

İktisadi liberalizm, dışalım serbestliğini, gümrük vergilerinin indirilmesini, serbest rekabeti savunmuş ve devletin ekonomiye müdahalesine karşı çıkmıştır. "Bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler sözü, iktisadi liberalizmin sloganıdır.

İktisadi Liberalizm, Büyük Sanayi Devrimi çağında İngiltere’de doğmuştur. İngiliz liberalleri, fizyokratlardan Vincent de Gournay’ın “Bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler” sözünü, iktisat politikasına ana ilke olarak benimsemişlerdir. İktisadi Liberalizm’in öncülüğünü yapmş ilk iktisatçılar: Adam Smith, Ricardo, Jeremy Bentham, Richard Cobden, John Bright ve John Sturat Mill'dir.