Kırık Link Bildir! #95337 20-07-2006 12:33 GMT-1 saat
Süper katı karbondiyoksit mümkün
Yeni bir katı karbondiyoksit türevi, küresel ısınma yaratan karbondiyoksidin depolanmasından, yeni elektronik aksamların üretimine kadar birçok alanda kullanılabilir.
Çarşamba- İtalya’da Floransa Üniversitesi bilim insanları yeni karbondiyoksit türüne, cam gibi amorf olduğu için ‘amorphous carbonia’ (şekilsiz karbon) adını verdi. Uzmanlar, amorf karbondiyoksit maddesinin henüz üretilmediğini, ancak bunun teorik olarak mümkün olduğunu dile getiriyor. Yeni bir tür cam olarak tanımlanan bu madde, sahne şovlarında kullanılan dumanın buz halinin yüksek basınçta sıkıştırılmasıyla elde ediliyor.
Bilim insanları farklı alanlarda potansiyel kullanımları olabilecek yeni maddeler üretmeye çabalıyor. Gazlarla yapılan çalışmalar aynı zamanda uzay bilimlerinde, evrenin ilk oluşum devresinden gezegenlerin kimyasal yapılarına kadar birçok konuda ipucu veriyor.
KARBON ATOMLARININ ‘GEVŞEK’ TUTUMU
Bir kimyasal element olarak karbon, silikon, germanyum, kalay ve kurşun aynı gruba dahil. Ancak kendi grubundaki diğer elementlerdan farklı olarak karbon, oksijenle reaksiyona girdiğinde katılaşmıyor. Karbon atomları, oksijenle temasta karbonmonoksit veya karbondiyoksit gazlarını oluşturuyor. Karbonun kendi grubundaki diğer atomlardan farklı reaksiyon göstermesi, atomlarının ‘gevşek’ davranmasından kaynaklanıyor.
Cam, maddenin hallerine meydan okuyor
Silikon, oksijenle birleştiğinde silika adı verilen kuvartz meydana geliyor, bu madde cam yapımında kullanılıyor. Germanyum ise oksijenle birleştiğinde fiber optiğin ana maddesi oluyor. Silikon ve germanyum düzensiz ve başına buyruk atomlardan oluşuyor.
Oda sıcaklığı ve basınç altındayken karbon, akrabası diğer elementler gibi reaksiyon göstermiyor. Tersine, karbon atomları oksijen atomları ile gaz formunda yeni maddeler oluşturuyor. Bunlardan biri olan karbondiyoksit ise soğutulup sıkıştırıldığında katı hale dönüşebiliyor. Ancak katı halde dahi molekülleri birbirlerine yapışmak konusunda direnç gösteriyor.
KARBON DOĞASINI YENDİ
Floransa Üniversitesi’ndeki uzmanların yaptığı bilgisayar simülasyonları doğru şartlar oluştuğunda katı karbondiyoksit moleküllerinin de birbirlerine yapışabileceğini ileri sürüyor. Floransa Üniversitesi uzmanları Mario Santoro ve Federico Gorelli, amorf karbonia üretmek için katı karbondiyoksidi atmosferdeki basıncın 400 bin katında ısıttı. Daha sonra soğutulan katı karbondiyoksit oda sıcaklığında cama dönüşüyor.
Atom analizinde bu maddenin kuvartz cam özellikleri gösterdiği gözlemlendi, ancak camdan çok daha sert olan bu maddenin elmasa benzediği tespit edildi. Basınç düşürüldüğünde ise maddenin moleküllerinin eskisi gibi gevşek hale geri döndüğü görüldü. Araştırmanın bir sonraki basamağı ise bu sert karbondiyoksit türevinin oda sıcaklığı ve normal basınçta da aynı sert özellikleri gösterebilmesi.
Karbondiyoksidin yüksek ısı ve basınç altında katılaştırılabilmesi, gelecekte küresel ısınmaya neden olan karbondiyoksidin paketlenerek depolanmasında kullanılabilecek.
