> 1 <
Özellikle büyük şehirlerdeki trafik yoğunluğu, ruhsal sıkıntıları da beraberinde getiriyor. Sabah ve akşam saatlerinde yoğunlaşan trafik, insanların stres topu halinde işlerine ve evlerine gitmelerine neden oluyor.
İSTANBUL - Bir çok hastalığa davetiye çıkaran ve sıkışık trafikte doruğa çıkabilen stres, kontrol altına alınabiliyor. Bunun için öncelikle derin bir nefes almak sonra da hareketli müzik dinlemek yeterli. Memorial Hastanesi’nden Uzman Psikolog Dr. Aslıhan Tokgöz Tozlu, sıkışık trafikte stres kontrolü ile ilgili bilgi verdi.
Sıkışık trafikte araç içindekilere neler yapmalarını önerirsiniz?
Klasik müzik dinlemek sakinleştiricilik açısından çok önemli. Ancak trafikte canlı ve eğlenceli müzik dinlenmesi daha doğrudur.
Yavaş ve derin nefes alarak gevşemeyi sağlamak. (diyafram nefesi almak)
İçinde bulunduğumuz durum için algılamamızı değiştirmek. Trafiği olumsuz adlandırmaktansa, daha nötr hale getirmek. Örneğin; Kahrolası trafik yerine, ‘trafik benim günlük yaşantımın bir parçası, işime gidip gelebilmek için bu trafiği yaşamalıyım’ şeklinde düşünmek, daha yatıştırıcı olabilir.
Dikkatimizi daha olumlu ve zevkli şeylere çevirmek. Örneğin; radyoda zevkinize göre bir program belirlemek (tartışma programları gibi) ve günlük olarak takip etmek veya arabada yanımızdakiler ile ilginç, dikkat çekici konular üzerinde sohbet etmek olabilir.
Stres anında yiyecek ve içeceklerin yararı olabilir mi?
Stres anında ağız kuruluğu yaşanabileceğinden eğer arabada su bulundurulursa iyi olur. Bununla birlikte yemesi kolay (meyve gibi) yiyecekler, dikkat dağıtmak ve var olan açlığı kısa süreli bastırmak adına iyi olabilir. Ancak bu işlemin araç kullanmaya engel olmayacak şekilde yapılması gerekir.
Otomatik vitesin psikolojik açıdan olumlu bir etkisi olabilir mi? Trafik sıkışıklığında sürekli vites değiştirmek zorunda kalmak, vücut ağrılarına neden olduğundan stresi tetikleyebilir mi?
Otomatik vitesli araç kullanmak, manuel vitese göre daha kolay ve stres anında rahatlatıcı bir etki sağlayabilir. Ancak stres sırasında performans düşeceğinden, aracın otomatik vitesli olması hata yapılmayacağı anlamına gelmez. Bu yüzden sürücüler, stres durumlarında daha dikkatli olmaya çalışmalıdır.
Trafik canavarı olarak tabir ettiğimiz sürücüler, sürekli emniyet şeridini kullananlar ve kuralları ihlal edenler hakkında neler söylenebilir? Bu da bir stres nedeni?
Gerektiği yerlerde sinyal kullanmamak, işaretlere boşvermek ve emniyet şeritlerini kullanmak gibi trafik kurallarına bilerek uymamanın nedenleri bazen unutkanlık ve acemilik dışında, bu kişilerin ve toplumun psikolojik özeliklerinde aranmalıdır. Bu tür davranışları genellikle psikolojik sorunu olan insanlar sergiler. Bu kişilerin benlik anlayışlarında sorun vardır. Mesela ‘aşağılık kompleksi’ olan kişiler trafikte kurallara uymadıkları zaman kendilerini trafik kurallarına uyan kişilerden daha üstün görürler ve böylelikle komplekslerini bastırmış olurlar. Bununla birlikte trafikte başka bir sürücü tarafından geçilmeyi hakaret sayarlar. Yaptıkları çılgınca sollamalar, “varoluşlarını araba kullanarak göstermeleri” şeklinde adlandırılabilir. Çünkü bu kişiler genelde kendilerini başarıları, kariyerleri ve gelişmişlikleriyle kanıtlayamamış kişilerdir.
Kurallara uymayı saflık olarak değerlendiriyorlar
Kurnazlık yapıp insanları dolandırmanın geçerli bir ahlak kuralı olduğunu düşünenlerin sayısı maalesef az değildir. Bu kişiler için trafik kurallarına uymak saflık ya da enayilik olarak değerlendirilmektedir. Yine aynı şekilde bu kuralları bile bile çiğnemek onlarda “ben akıllıyım, kurnazım, kurallara uyacak kadar enayi değilim ve istediğim zaman üçkağıtçılık yapabilirim”gibi duygularını tatmin etmektedir.
Saatler süren trafik yolculukları psikolojiyi nasıl etkiler?
Sıkışık trafik günümüzde en önemli stres kaynaklarından biri olarak değerlendirilebilir. Ancak stresin hem fiziksel hem de psikolojik sağlığımız üzerinde olumsuz etkilerinin olduğunuda biliyoruz. Araştırmalar fiziksel ve psikolojik sağlık problemlerinin % 80-85 nin bir şekilde stres ile bağlantısının olduğunu göstermektedir. Bu yüzden günlük yaşantımızın hangi bölümünde olursa olsun stresi kontrol edebilmek genel sağlığımız için yararlı olacaktır ve trafik stresi de buna dahildir. Ayrıca sıkışık durumlarda psikolojik sorunlar yaşayan (örneğin panik atak hastaları) kişiler daha fazla zorlanabileceklerinden bu konuda bilişsel, duygusal ve davranışsal olarak ne yapılması konusunda profesyonel yardım almalıdırlar.
Araç içindeki çocuklar trafikten nasıl etkilenir?
Araç içindeki çocuklar trafikten daha olumsuz etkilenebilirler. Özellikle de açlık, susuzluk ve sıkılma gibi sorunlar yaşayabilirler. Bu yüzden anne-babalar su ve yiyeceğin yanında çocukların dikkatlerini oyuncaklar veya oyunlar yolu ile trafikten almalıdırlar.
Bunu ilk beğenen siz olun
Hata Oluştu