Kırık Link Bildir! #124958 29-09-2006 16:44 GMT-1 saat
Plüton’u kızdıran göktaşı: Eris
Güneş Sistemi’nde 10’uncu gezegen tartışmalarını alevlendirip Plüton’un gezegenlikten düşmesine vesile olan buzdan göktaşı 2003UB313’e yeni adı Eris olarak belirlendi.
LOS ANGELES - California Institute of Technology astoronomu Michael Brown’un 2003 yılında Kuiper Kuşağı’nda keşfettiği 2003UB313 artık Eris olarak anılacak. Eris, Antik Yunan’da koas ve karışıklık tanrısının adı. Plüton’un gezegenliğini düşüren Uluslararası Astronomi Birliği, Eris’i de gezegen saymıyor. Plüton’dan esinlenilerek oluşturulan buzdan cüce gezegenler sınıfının bir üyesi olan Eris, 110 kilometre çapında, Güneş’tan tam 14 milyar kilometre uzaklıkta bulunuyor. Güneş Sistemi’nin bilinen en uzak üyesi Eris, Kuiper Kuşağı’ndaki üçüncü en parlak göktaşı.
DİĞER HABERLER İÇİN TIKLAYINIZ
• Gezegen Avcısı, 8 gezegenden yana
Eris, keşfedildiğinden bu yana 10’uncu gezegen tartışmalarının merkezindeydi. Bir dönem Xena olarak adlandırılmasına karşın, astronomlar popüler televizyon kültüründen kaynaklandığı için bu adı kabullenmemişti. Astronomlar o zamanki adıyla 2003UB313’ün (Eris) Plüton’dan daha büyük olduğu için 10’uncu gezegen olması gerektiğini savunurken, bir grup astronom da Plüton’un dahi başlı başına bir gezegen olmadığını savunmuştu.
Ağustos ayında Prag’ta toplanan Uluslararası Astronomi Birliği Plüton’un gezegenliğini düşürünce, Eris de 10’uncu gezegen olma şansı yitirmişti. Eris’i keşfeden Michael Brown hem Plüton’un düşürülmesi hem de Eris’in gezegen olmamasını “Son derece yerinde bir karar” olarak niteledi.
KARGAŞA ONDAN SORULUR: ERİS
Mitolojide Eris, tanrıçalar arasında kargaşa çıkarar Truva Savaşı’nın başlamasına neden oluyor. Gerçekte ise, Eris’in başlattığı 10’uncu gezegen tartışması Plüton’u 76 yıl sonra gezegenlikten etti. Plüton’un asteroidliğe düşürülmesi de astronomlar arasında gerilime neden olmuş, ateşli bilimsel tartışmalar ortaya çıkmıştı. Eris’in uydusunun adı Dysnomia olarak belirlendi. Yine mitolojide Eris’in kızı olan Dysnomia isyankar ve yasa karşıtlığı ile özdeşleşiyor. Dysnomia’nın eski adı Gabrielle idi.
