Şeytan

Değişik dinlerde farklı adlarla anılan şeytan genellikle kötü ruhların başı olarak düşünülür. şeytan hasım yada iftiracı anlamındaki ibranice AşATAN sözcüğünden gelir. Müslümanlık, Hıristiyanlık ve Musevilikte Tanrıya karşı çıkan şeytan, insanları ondan uzaklaştırmaya çalışır. Müslümanlıkta insanlar arasında kin ve düşmanlığı yayan cinler genellikle şeytan olarak adlandırılır. Ayrıca bu cinlerin başı olan İblisten şeytan olarak söz edilir.

Eskiçağlarda ruhlara inanış ortak bir özellikte. Yıllar önce yazılan mitler ve peri masalları iyi ile kötü arasındaki mücadelenin bir çok örneğine rastlanır. Eski Mısırlılar dünyadaki kötülüklerden Set'i sorumlu tutarlardı. Karanlıklar prensi adını verdikleri Set'in her sabah güneşin doğmasını önlemeye çalıştığına inanırlardı. Zerdüşt dinine bağlı olan eski İran halkı, kendisine hizmet etmesi için şeytanlar ya da cinler ordusu yaratan Ehrimen adlı bir kötülük tanrısının varlığına inanırlardı. Lakabı Druc (yalan) olan bu kötü ruh, ikizi olan iyi ruha karşı savaşırdı. Musevilikteki şeytan düşüncesi bu inançlardan kaynaklanmış olabilir.

Museviler ve Hıristiyanlar tek Tanrı ya ve tek şeytana inanırlar. Onlara göre, şeytan güçlü meleklerden biriyken kendisini Tanrı ya eşit kılmak istemiş ve cenetten kovulmuştur. Kovulmadan önceki adı, IşIK TAşIYICI anlamında Lucifer'dir. İngiliz şair John Minton un Kutsal Kitap tan esinlenerek yazdığı ünlü şiiri PARADİSE LOST ta (1667 ; Kayıp Cennet) şeytanın, içinde atıldığı sıvı ateş gönlünden çıkması ve kendisiyle birlikte göle düşen meleklerin de yardımıyla ADEM ile HAVVA yı günaha özendirerek Tanrı dan öç alma tasarısını gerçekleştirmesi anlatılır.

Hıristiyanlık ve Musevilik'te şeytanın insanları ölüm yoluna ve kötülüğe çektiğine, buyruğundaki cinlerle insanların ruhlarını ele geçirerek onlara acı çektirdiğine inanılır.

Bir çok Hıristiyan yazar putperestlerin tanrılarını şeytan olarak tanımlamıştır. Bu tanrıların bazılarında boynuz vardı ya da boynuzlu hayvanlarla bağlantılıydı. Bu nedenle şeytanın boynuzlu, çatal ayaklı ve kuyruklu bir yaratık olduğu düşüncesi gelişti. Bu şeytan tipi özellikle 12 yüzyıldan sonra çeşitli vitraylarda ve dinsel heykellerde işlendi.

KURAN'da ise daha çok İBLİS adıyla anılan şeytan cenneten kovularak lanetlenir ve emrindeki şeytanlar aracılığı ile ansanları Allah'ın yolundan saptırmaya çalışır. KURAN'a göre, öbür meleklerin Allah'ın isteğine uyarak Hz. Adem'in önünde secde etmesine karşılık, İblis kendisinin ateşten yaratıldığını ve çamurdan yaratılmış Hz. Adem den üstün olduğu gerekçesiyle bu buyruğa karşı çıktığından cennetten kovulur. Ardından Havva'yı yasaklanmış meyveyi yemeye özendirerek Adem ile Havva'nın cennetten kovulmasına yol açar. Bundan sonra emrindeki şeytanları kullanarak insanları doğru yoldan saptırmaya, onları Allah'ı anmalarını ve namaz kılmalarını engellemeye çalışır.