Rusya artık daha güçlü olacak

Rus lideri 2008'de anayasa gereği üçüncü kez aday olamayacak. Hal böyle olunca ülkenin kendi kişisel karizmasından yoksun liderlerin eline düşeceği kaygısıyla, Rus siyasetine yıllarca damgasını vuracak operasyonlar yürütüyor


Rus lideri 2008'de anayasa gereği üçüncü kez aday olamayacak. Hal böyle olunca ülkenin kendi kişisel karizmasından yoksun liderlerin eline düşeceği kaygısıyla, Rus siyasetine yıllarca damgasını vuracak operasyonlar yürütüyor


Ceyda Karan

Sovyetler'in çöküşü sonrası Boris Yeltsin gibi ayık dolaşmayan, hastalıklarla boğuşup duran ve hatunlara kameralar önünde sarkıntılık eden bir liderin ardından sahneye çıktı. Judoda siyah kuşak sahibi, soğukkanlı, ağzına votka koymayan, turp gibi bir liderdi. İlk işi petrol ve doğalgaz rotasındaki Çeçenya'yı acımasızca ezmek oldu. Sonra Omon birlikleri mafyanın etkinliğini kırarken, oligarklar demir yumruğu altında yamyassı oldu. 11 Eylül'le başlayan süreçte Batı ile işbirliği ve pazar ekonomisi şiarıyla, enerji zengini Rusya Federasyonu'nu önce ekonomik alanda düze çıkardı. Gerçi etki alanından Gürcistan ve Ukrayna gibi birkaç zayiat vermedi değil, lakin 'sabrın sonu selametti'. Artık görevinin dolmasına 1.5 yıl kala demir yumruğunu âleme cihana gösteriyor.

Rus lideri 2008'de anayasa gereği üçüncü kez aday olamayacak. Hal böyle olunca ülkenin kendi kişisel karizmasından yoksun liderlerin eline düşeceği kaygısıyla, Rus siyasetine yıllarca damgasını vuracak operasyonlar yürütüyor. Mesela seçim yasasında değişiklikle blok oluşturan irili ufaklı partiler yerine, az sayıda geniş parti ile ABD benzeri iki-üç partili sistem düşünülüyor.

Operasyonun ilk ayağı, Rusya parlamentosunun alt kanadı Duma'da üçte ikilik çoğunluğa sahip olan ve Putin'in 'gayriresmi lideri' olduğu Birleşik Rusya'ya (Yedinaya Rossiya) karşı sol muhalefet oluşturulması oldu. Duma'daki ikinci büyük parti olan Komünistler, artık etkisizleşmiş ve Rus emperyal çıkarlarına hizmet etmekten yoksun görülürken, yeni sol oluşum Putin'in ülkeye biçtiği siyasal ve ideolojik çerçeveye oturuyor. Yeni sol parti, Putin'e çok yakın olan parlamentonun üst kanadı Federasyon Meclisi Başkanı Sergey Miranov'un Hayat Partisi, Dimitri Rogozin ve Sergey Glazyev'in milliyetçi sol çizgideki Anavatan Partisi ile Igor Zotov'un Emekliler Partisi'nin birleşmesinden müteşekkil. Kuruluş kongresini kasımdan önce yapacak olan sol parti, 2007 parlamento ve 2008 başkanlık seçimlerinde Komünist Parti ile milliyetçilerin oylarına göz dikiyor. Lider henüz meçhul, lakin Putin'e sadık başbakan yardımcıları Sergey İvanov ile Dimitri Medvedev'in isimleri geçiyor. Hatta onlara Putin'in halefleri olarak bakanlar da var.

Putin'in Rus siyasetine devlet eliyle çekidüzen verme hamlesinin sebebine gelince... Geçen hafta Duma'da tartışılan gizli rapor aydınlatıcı olabilir. Duma Güvenlik Komitesi'nin talebi üzerine eski Doğu Almanya elçisi Valentin Falin ile emekli general ve istihbaratçı Genadiy Yevstafanev'in hazırladığı rapora bakılırsa, Bush yönetimini 2007-2008 için Rusya'da, Ukrayna'daki 'turuncu devrim misali' bir isyanı provoke ediyor. 36 sayfalık rapor, Rusya'nın enerji üstünlüğünü kırmaya çalışan ABD'nin, Rus siyasi ve iş âlemi elitlerini yolsuzluk suçlamalarıyla etkisiz kılacağı, medyada Kremlin karşıtı kampanyayı kışkırtacağı, seçilme şansı olmayan bir dizi muhalife destek vereceği ve işi seçim sonuçlarını tanımamaya vardırabileceği uyarılarını içeriyor. Rapor, nihayetinde yetkililere önlemler almalarını salık veriyor.

Rus lideri, mayısta parlamentoda "Gelecekteki ülke politikasının zemini" diye sunduğu ulusa sesleniş konuşmasında, en büyük tehdidin saldırgan ve çifte standartlı Amerikan politikalarından geldiğini şöyle anlatmıştı: "Yoldaş kurt, kimi mideye indireceğini bilir, indirirken kimsenin feryadını dinlemez." Putin, Amerikalılarla "Kendi çıkarlarını korumaktan söz ederken demokrasi ve insan hakları vaazının tüm tumturaklılığı kayboluyor" diyerek alayı da ihmal etmemişti. Bu çıkış, aynı zamanda Rusya'yı komşularına enerji şantajı yapmak ve demokrasi yoksunluğuyla suçlayan ABD Başkan Yardımcısı Cheney'ye yanıttı. Putin, temmuzda da G-8 zirvesinde ağırladığı ABD Başkanı Bush, uluorta çıkıp, "Amerika'daki çoğu kişinin Irak'taki özgürlüklerin Rusya'ya örnek olmasını arzuladığını başkana ilettim" deyince gülerek "Dürüst olacağım. Elbette ülkemizde Irak'taki gibi bir demokrasi istemeyiz" yanıtını yapıştırıvermişti.

Bush'un gafı bir yana, Putin'in 'muhalefetini kendin yarat' tipi algılayışı, Batı tipi demokrasilerden yola çıkanların hafsalasının almayacağı bir şey elbette. Lakin Rus halkının yüzde 50'sinin siyasi partilere zerre kadar ilgi duymadığı, yüzde 75'inin karizmatik bir lidere sahip olmaktan memnun olduğu düşünülünce, fazla söze ne hacet. Geriye, ekonominin çarklarını tıkır tıkır döndürürken, Rusya'yı ABD'yle aynı ligde oynatacak bir lider bulmak kalıyor. Putin'in halefini ise birlikte göreceğiz...