ABD uzayda ‘düşman’ arıyor

ABD uzayda ‘düşman’ arıyor
ABD Başkanı Bush, uzay çalışmalarına engel çıkardığını düşündüğü ülkelere karşı uzayda ‘meşru müdafaa’ hakkına vurgu yapan yeni yasayı imzaladı.

WASHINGTON / İSTANBUL - ABD Başkanı George W. Bush, ülkesinin yeni uzay politikasını içeren yönetmeliği onayladı. Tartışmalara yol açan ve çeşitli çevrelerin tepkisini çeken yönetmelik, ABD’ye ‘düşman’ gördüğü ülkelerin uzay çalışmalarını engellemek için silah kullanmasını öngörüyor. İmza töreninde konuşan Bush, uzayda ABD’nin hakimiyetini kısıtlayıcı herhangi bir anlaşma veya ittifakı ‘çatışma nedeni’ savayacağını söyledi.


ABD’nin uzay politikasına son 10 yılda en köklü ilkesel değişiklikleri getiren yeni yönetmelik, yaklaşık bir aydır parça parça basına sızıyordu. Ancak ABD’li yetkililer henüz yeni yönetmelikle ilgili resmi bir açıklama yapmamışlardı. ABD’nin uzay politikasının çerçevesini çizen yönetmelikte şu ifade yer alıyor: “ABD için denizde ve karada harekat özgürlüğü ne ise, aynısı uzay içinde geçerlidir. Bilgi, keşif ve ulusal güvenliğin geliştirilmesi için ABD, güçlü, etkin uzay gücü geliştirecektir.”

Yönetmelik ABD’nin yeryüzünde veya uzaydaki sistemlerine herhangi bir müdahale olması durumunda bunu saldırı sayacağını vurgulayarak, buna karşı kendini savunma hakkını kullanacağının altını çiziyor. Birçok uzay uzmanı ve bilim insanı, Bush hükümetinin uzay politikalarıyla ilgili olarak kendini savunma hakkına bu derece vurgu yapmasını olumlu karşılamıyor.

‘TEK-YANLI’ VE ‘ULUSALCI’
ABD’nin yeni ulusal uzay programının uluslararası anlaşmalar ve işbirliklerine dayanan Bill Clinton dönemine kıyasla, çok daha ‘ulusalcı’ ve ‘tek-yanlı’ olduğu ifade ediliyor.
Bush ve şahin Cheney hükümetin ABD'nin yıllardır sürdürdüğü barışçıl uzay politikasının rotasını değiştirdi.

Clinton döneminde konan, “uluslararası anlaşmalara uygun olarak” ifadesi yerine yeni metinde, ABD’nin uzayda askeri silah denemeleri yapacağına dair ifadeler yer alıyor. Uzmanlar, yeni politikayla ABD’nin düşman varsaydığı ülkelere karşı daha ‘uyanık’ davranacağı belirtiyor.

‘MEŞRU MÜDAFAA SİLAHLI OLMAYABİLİR’
Beyaz Saray ise uzayda silahlı bir sistem kurmak gibi bir önceliklerinin olmadığını vurguluyor. ABD’nin savunma stratejilerini geliştiren Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü Frederick Jones, ABD’nin uzayda araştırmalarını barışçı yollarla yürütmeyi planladığını söyledi. Ancak sözcü metne paralel olarak, ‘meşru müdafaa’ ve ‘çıkarların korunması’ kavramlarına vurgu yaparak şöyle konuştu; “Hakkını savunmak her zaman silah yoluyla olmayabilir. Silah dışı yöntemler arasında kriptolama gibi teknikler de bulunuyor.”