> 1 <
Kapsam
Madde 2- Bu Yönetmelik; saglik hizmeti verilen resmi ve özel bütün kurum ve kuruluslari, bu kurum ve kuruluslarda veya bunlarin disinda hizmete katilan her kademedeki ve unvandaki ilgilileri ve hizmetten faydalanma hakkini haiz olan bütün fertleri kapsar.
Hukuki Dayanak
Madde 3- Bu Yönetmelik; 3359 sayili Saglik Hizmetleri Temel Kanunu`nun 9 uncu maddesinin (c) bendine ve 181 sayili Saglik Bakanligi`nin Teskilat ve Görevleri Hakkinda Kanun Hükmünde Kararname`nin 43 üncü maddesine dayanilarak hazirlanmistir.
Tanimlar
Madde 4- Bu Yönetmelik`te geçen deyimlerden;
a) Bakanlik: Saglik Bakanligi`ni,
b) Hasta: Saglik hizmetlerinden faydalanma ihtiyaci bulunan kimseyi,
c) Personel: Hizmetin, resmi veya özel saglik kurumlarinda ve kuruluslarinda veya serbest olarak sunulmasina bakilmaksizin, saglik hizmetinin verilmesine istirak eden bütün saglik meslekleri mensuplarini ve saglik meslekleri mensubu olmasa bile saglik hizmetinin verilmesine sorumlu olarak istirak eden kimseleri,
d) Saglik kurum ve kurulusu: Milli Savunma Bakanligi`na ait olanlar hariç olmak üzere, saglik hizmeti verilen resmi veya özel bütün kurum ve kuruluslar ile tababet icra edilen bütün yerleri,
e) Hasta haklari: Saglik hizmetlerinden faydalanma ihtiyaci bulunan fertlerin, sirf insan olmalari sebebiyle sahip bulunduklari ve T.C. Anayasasi, milletlerarasi andlasmalar, kanunlar ve diger mevzuat ile teminat altina alinmis bulunan haklarini,
ifade eder.
Ilkeler
Madde 5- Saglik hizmetlerinin sunulmasinda asagidaki ilkelere uyulmasi sarttir:
a) Bedeni, ruhi ve sosyal yönden tam bir iyilik hali içinde yasama hakkinin, en temel insan hakki oldugu, hizmetin her safhasinda daima gözönünde bulundurulur.
b) Herkesin yasama, maddi ve manevi varligini koruma ve gelistirme hakkini haiz oldugu ve hiçbir merci veya kimsenin bu hakki ortadan kaldirmak yetkisinin olmadigi bilinerek, hastaya insanca muamelede bulunulur.
c) Saglik hizmetinin verilmesinde, hastalarin, irk, dil, din ve mezhep, cinsiyet, siyasi düsünce, felsefi inanç ve ekonomik ve sosyal durumlari ile sair farkliliklari dikkate alinamaz. Saglik hizmetleri, herkesin kolayca ulasabilecegi sekilde planlanip düzenlenir.
d) Tibbi zorunluluklar ve kanunlarda yazili haller disinda, rizasi olmaksizin kisinin vücut bütünlügüne ve diger kisilik haklarina dokunulamaz.
e) Kisi, rizasi ve Bakanligin izni olmaksizin tibbi arastirmalara tabi tutulamaz.
f) Kanun ile müsaade edilen haller ile tibbi zorunluluklar disinda, hastanin özel hayatinin ve aile hayatinin gizliligine dokunulamaz.
IKINCI BÖLÜM
Saglik Hizmetlerinden Faydalanma Hakki
Adalet ve Hakkaniyete Uygun Olarak Faydalanma
Madde 6- Hasta,adalet ve hakkaniyet ilkeleri çerçevesinde saglikli yasamanin tesvik edilmesine yönelik faaliyetler ve koruyucu saglik hizmetleri de dahil olmak üzere, saglik hizmetlerinden ihtiyaçlarina uygun olarak faydalanma hakkina sahiptir. Bu hak, saglik hizmeti veren bütün kurum ve kuruluslar ile saglik hizmetinde görev alan personelin adalet ve hakkaniyet ilkelerine uygun hizmet verme yükümlülüklerini de içerir.
Bilgi Isteme
Madde 7- Hasta, saglik hizmetlerinden nasil faydalanabilecegi konusunda bilgi isteyebilir. Bu hak, hangi saglik kurulusundan hangi sartlara göre faydalanilabilecegini, saglik kurum ve kuruluslari tarafindan verilen her türlü hizmet ve imkanin neler oldugunu ve müracaat edilen kurulusta verilen saglik hizmetlerinden faydalanma usulüne ögrenme haklarini da kapsar.
Bütün saglik kurum ve kuruluslari, hastayi birinci fikra uyarinca bilgilendirmek için yeterli teknik donanimi haiz birimi olusturmak; bu birimde, hastaya kesin ve yeterli bilgi verebilecek nitelik ve ehliyete sahip personeli daimi olarak istihdam etmek ve hastanin ihtiyaci olan birimlere kolayca ulasabilmesini temin etmek üzere, kurulusun uygun yerlerinde bilgilendirici tabela, brosür ve isaretler bulundurmak gibi tedbirleri almak zorundadirlar.
Saglik Kurulusunu Seçme ve Degistirme
Madde 8- Hasta; tabi oldugu mevzuatin öngördügü usül ve sartlara uyulmak kaydi ile, saglik kurum ve kurulusunu seçme ve seçtigi saglik kurulusunda verilen saglik hizmetinden faydalanma hakkina sahiptir.
Mevzuat ile belirlenmis sevk sistemine uygun olmak sarti ile hasta saglik kurulusunu degistirebilir. Ancak,kurulusu degistirmenin hayati tehlikeye yolaçip açmayacagi ve hastaliginin daha da agirlasip agirlasmayacagi hususlarinda hastanin tabip tarafindan aydinlatilmasi ve hayati tehlike bakimindan saglik kurulusunun degistirilmesinde tibben sakinca görülmemesi esastir.
Acil vak`alar disinda, herhangi bir sosyal güvenlik kurulusuna bagli olup da mevzuatin öngördügü sevk zincirine uymayanlar aradaki ücret farkini kendileri karsilar.
Hastanin saglik kurulusunda kalmasinda tibben fayda bulunmayan veya bir baska saglik kurulusuna nakli gerekli olan hallerde, durum hastaya veya 15 inci maddenin ikinci fikrasinda belirtilen kisilere açiklanir. Nakilden önce, gereken bilgiler nakil talebinde bulunulan veya tibben uygun görülen saglik kurulusuna, sevkeden kurulus veya mevzuatla belirlenen yetkililerce verilir. Her iki durumda da hizmetin aksamadan ve kesintisiz olarak verilmesi esastir.
Personeli Tanima, Seçme ve Degistirme
Madde 9- Hastaya talebi halinde, kendisine saglik hizmeti verecek veya vermekte olan tabiplerin ve diger personelin kimlikleri, görev ve unvanlari hakkinda bilgi verilir.
Mevzuat ile belirlenmis usüllere uyulmak sarti ile hastanin, kendisine saglik hizmeti verecek olan personeli serbestçe seçme, tedavisi ile ilgilenen tabibi degistirme ve baska tabiplerin konsültasyonunu istemek hakki vardir.
Personeli seçme, tabibi degistirme ve konsültasyon isteme haklari kullanildiginda, mevzuat ile belirlenen ücret farki, bu haklari kullanan hasta tarafindan karsilanir.
Öncelik Sirasinin Belirlenmesini Isteme
Madde 10- Saglik kurulusunun hizmet verme imkanlarinin yetersiz veya sinirli olmasi sebebiyle saglik hizmeti talebi zamaninda karsilanamayan hallerde, hastanin, öncelik hakkinin tibbi kriterlere dayali ve objektif olarak belirlenmesini istemek hakki vardir.
Acil ve adli vak`alar ile yaslilar ve özürlüler hakkinda öncelik sirasinin belirlenmesinde ilgili mevzuat hükümleri uygulanir.
Tibbi Gereklere Uygun Teshis, Tedavi ve Bakim
Madde 11- Hasta, modern tibbi bilgi ve teknolojinin gereklerine uygun olarak teshisinin konulmasini, tedavisinin yapilmasini ve bakimini istemek hakkina sahiptir.
Tababetin ilkelerine ve tababet ile ilgili mevzuat hükümlerine aykiri veya aldatici mahiyette teshis ve tedavi yapilamaz.
Tibbi Gereklilikler Disinda Müdahale Yasagi
Madde 12- Teshis, tedavi veya korunma maksadi olmaksizin, ölüme veya hayati tehlikeye yolaçabilecek veya vücut bütünlügünü ihlal edebilecek veya akli veya bedeni mukavemeti azaltabilecek hiçbir sey yapilamaz ve talep de edilemez.
Ötenazi Yasagi
Madde 13- Ötenazi yasaktir.
Tibbi gereklerden bahisle veya her ne suretle olursa olsun, hayat hakkindan vazgeçilemez. Kendisinin veya bir baskasinin talebi olsa dahil, kimsenin hayatina son verilemez.
Tibbi Özen Gösterilmesi
Madde 14- Personel, hastanin durumunun gerektirdigi tibbi özeni gösterir. Hastanin hayatini kurtarmak veya sagligini korumak mümkün olmadigi takdirde dahi, istirabini azaltmaya veya dindirmeye çalismak zorunludur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Saglik Durumu Ile Ilgili Bilgi Alma Hakki
Genel Olarak Bilgi Isteme
Madde 15- Hasta; saglik durumunu, kendisine uygulanacak tibbi islemleri, bunlarin faydalari ve muhtemel sakincalari, alternatif tibbi müdahale usülleri, tedavinin kabul edilmemesi halinde ortaya çikabilecek muhtemel sonuçlari ve hastaligin seyri ve neticeleri konusunda sözlü veya yazili olarak bilgi istemek hakkina sahiptir.
Saglik durumu ile ilgili gereken bilgiyi, bizzat hasta veya hastanin küçük, temyiz kudretinden yoksun veya kisitli olmasi halinde velisi veya vasisi isteyebilir. Hasta, saglik durumu hakkinda bilgi almak üzere bir baskasina da yetki verebilir. Gerek görülen hallerde yetkinin belgelendirilmesi istenilebilir.
Hasta, tedavisi ile ilgilenen tabip disinda bir baska tabipten de saglik durumu hakkinda bilgi alabilir.
Kayitlari Inceleme
Madde 16- Hasta, saglik durumu ile ilgili bilgiler bulunan dosyayi ve kayitlari, dogrudan veya vekili veya kanuni temsilcisi vasitasi ile inceleyebilir ve bir suretini alabilir. Bu kayitlar, sadece hastanin tedavisi ile dogrudan ilgili olanlar tarafindan görülebilir.
Kayitlarin Düzeltilmesini Isteme
Madde 17- Hasta; saglik kurum ve kuruluslari nezdinde bulunan kayitlarinda eksik, belirsiz ve hatali tibbi ve sahsi bilgilerin tamamlanmasini, açiklanmasini, düzeltilmesini ve nihai saglik durumu ve sahsi durumuna uygun hal`e getirilmesini isteyebilir.
Bu hak, hastanin saglik durumu ile ilgili raporlara itiraz ve ayni veya baska kurum ve kuruluslarda saglik durumu hakkinda yeni rapor düzenlenmesini isteme haklarini da kapsar.
Bilgi Vermenin Usulü
Madde 18- Bilgi, gerektiginde tercüman kullanilarak, hastanin anlayabilecegi sekilde, tibbi terimler mümkün oldugunca kullanilmadan, tereddüt ve süpheye yer verilmeden ve hastanin ruhi durumuna uygun ve nazik bir ifade ile verilir.
Bilgi Verilmesi Caiz Olmayan ve Tedbir Alinmasi Gereken haller
Madde 19- Hastanin manevi yapisi üzerinde fena tesir yapmak suretiyle hastaligin artmasi ihtimalinin bulunmasi ve hastaligin seyrinin ve sonucunun vahim görülmesi hallerinde, teshisin saklanmasi caizdir.
Hastaya veya yakinlarina, hastanin saglik durumu hakkinda bilgi verilip verilmemesi, yukaridaki fikrada belirtilen sartlar çerçevesinde tabibinin takdirine baglidir.
Tedavisi olmayan bir teshis, ancak bir tabip tarafindan ve tam bir ihtiyat içinde hastaya hissettirilebilir veya bildirilebilir. Hastanin aksi yönde bir talebinin bulunmamasi veya açiklanacagi sahsin önceden belirlenmemesi halinde, böyle bir teshis ailesine bildirilir.
Bilgi Verilmesini Yasaklama
Madde 20- Ilgili mevzuat hükümlerine ve hastaligin mahiyetine göre yetkili mercilerce alinacak tedbirlerin gerektirdigi haller disinda; hasta, saglik durumu hakkinda kendisine veya ailesine veya yakinlarina bilgi verilmemesini isteyebilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Hasta Haklarinin Korunmasi
Mahremiyete Saygi Gösterilmesi
Madde 21- Hastanin, mahremiyetine saygi gösterilmesi esastir. Hasta mahremiyetinin korunmasini açikça talep de edebilir. Her türlü tibbi müdahale, hastanin mahremiyetine saygi gösterilmek suretiyle icra edilir.
Mahremiyete saygi gösterilmesi ve bunu istemek hakki;
a) Hastanin, saglik durumu ile ilgili tibbi degerlendirmelerin gizlilik içerisinde yürütülmesini,
b) Muayenenin, teshisin, tedavinin ve hasta ile dogrudan temasi gerektiren diger islemlerin makül bir gizlilik ortaminda gerçeklestirilmesini,
c) Tibben sakinca olmayan hallerde yaninda bir yakininin bulunmasina izin verilmesini,
d) Tedavisi ile dogrudan ilgili olmayan kimselerin, tibbi müdahale sirasinda bulunmamasini,
e) Hastaligin mahiyeti gerektirmedikçe hastanin sahsi ve ailevi hayatina müdahale edilmemesini,
f) Saglik harcamalarinin kaynaginin gizli tutulmasini, kapsar.
Ölüm olayi, mahremiyetin bozulmasi hakkini vermez
Egitim verilen saglik kurum ve kuruluslarinda, hastanin tedavisi ile dogrudan ilgili olmayanlarin tibbi müdahale sirasinda bulunmasi gerekli ise; önceden veya tedavi sirasinda bunun için hastanin ayrica rizasi alinir.
Riza Olmaksizin Tibbi Ameliyeye Tabi Tutulmama
Madde 22- Kanunda gösterilen istisnalar hariç olmak üzere, kimse, rizasi olmaksizin ve verdigi rizaya uygun olmayan bir sekilde tibbi ameliyeye tabi tutulamaz.
Bir suç isledigi veya buna istirak ettigi süphesi altinda bulunan kisinin isledigi suçun muhtemel delillerinin, kendisinin veya magdurun vücudunda oldugu düsünülen hallerde; bu delillerin ortaya çikarilmasi için sanigin veya magdurun tibbi ameliyeye tabi tutulmasi, hakimin kararina baglidir.
Gecikmesinde sakinca bulunan hallerde bu ameliye, cumhuriyet savcisinin talebi üzerine yapilabilir.
Bilgilerin Gizli Tutulmasi
Madde 23- Saglik hizmetinin verilmesi sebebiyle edinilen bilgiler, kanun ile müsaade edilen haller disinda, hiçbir sekilde açiklanamaz.
Kisinin rizasina dayansa bile, kisilik haklarindan bütünüyle vazgeçilmesi, bu haklarin baskalarina devri veya asiri sekilde sinirlanmasi neticesini doguran hallerde bilginin açiklanmasi, bunlari açiklayanin hukuki sorumlulugunu kaldirmaz.
Hukuki ve ahlaki yönden geçerli ve hakli bir sebebe dayanmaksizin hastaya zarar verme ihtimali bulunan bilginin ifsa edilmesi, personelin ve diger kimselerin hukuki ve cezai sorumlulugunu da gerektirir.
Arastirma ve egitim amaci ile yapilan faaliyetlerde yapilan faaliyetlerde de hastanin kimlik bilgileri, rizasi olmaksizin açiklanamaz.
Bunu ilk beğenen siz olun
Hata Oluştu