CGI nedir?bilmeyenler için...

CGİ NEDİR?

CGI (Common Gateway Interface). CGI`ye bir tür veritabanı programlaması denilebilir. Çünkü CGI veritabanlarına, dökümanlara ve diğer programlara veri veya bilgi gönderebilen veya alabilen bir özelliğe sahiptir. Hatta bu bilgiler ziyaretçilere aktarılabilir ve bazı veriler ziyaretçiler tarafından değiştirilebilir. İşte CGI, böyle bir arayüzdür. CGI programları değişik dillerde yazılabilir. Bu dillerden en çok tercih edileni ve benim de kullandığım Perl'dür.CGI`nin en büyük özelliği, ziyaretçiyle diyaloğa girmesidir. Böylece websiteleri kuru HTML sayfası görünümünden kurtularak, interaktif bir hale gelir.

Cgi programları UNIX işletim sistemi veya NT işletim sistemi yüklü makinede çalışabilir. Windows işletim sistemi altında da çalışmıyor değil tabii ki. Windows altında çalışabilmesi için ActivePerl (Yüklemek için gidin) programını sisteminize kurmanız gerekmektedir. Yazılan cgi scriptler genelde Unix ağırlıklı çalışmaktadır.

CGI websayfalarında çok değişik amaçlar için kullanılabilir. Bunlardan bazılar şifreli sayfa oluşturma, sayaç, banner değişim, ziyaretçi defteri gibi.

Cgi kullanabilmek için Unix kodlarını bilmenize gerek yoktur. Bazı durumları bilmeniz yeterli olacaktır. Bunlardan biri ve en önemlisi chmoddur.

Sayfamda yer alan cgilerin hepsi perl dilinde yazılmıştır.[Perl=(Practical Extraction and Reporting Language)] Perl ile yazdığınız scriptleri derlemenize gerek yoktur. Scriptlerinizi yazar ve web serverınız çalıştırır. Script kendi başına sadece text kodudur. Aslında bütün işi web serverınızda kurulu olan Perl yorumlayıcısı yapar. Bunun size sağladığı yarar yazdığınız scriptleri ya hiçbir değişiklik yapmadan ya da çok küçük bir iki değişiklikle istediğiniz servera kopyalayabilecek olmanızdır. Zararı ise scripti çalıştırmadan hatalı olup olmadığını anlayamamanızdır. Aslında telnet ile nerede hata olduğunu anlayabiliyorsunuz. Hangi satırda nerde hata olduğunu gösteriyor. (Ben nasıl olduğunu bilmiyorum.) Cgi programlarını Windows işletim sisteminde NotePad, WordPad gibi text editörlerinde açabilirsiniz. Ama kesinlikle Frontpage ile veya bir Html düzenleyici ile açmayın. Programın içindeki tüm kodlar değişebilir. Text editörü ile açtığınızda da direk olarak Kaydet e tıklayın. Maksad kendinizi garantiye almak olsun be arkadaşlar.

Dosyalarınızı ftp programları ile serverınıza yüklerken dikkat etmeniz gereken kural Ascii modunda atmanızdır. Binary modunda atmayınız. Ayrıca perl ile düzenlenmiş *.cgi , *.pl dosyalarınızı cgi-bin dizini altında bir yere atmanız tavsiye edilir. Dosyalarınızı ASCII modunda attıktan sonra chmod ayarlarını yapmanız gerekir. Bunun amacı okunabilir,yazılabilir,çalıştırılabilir hale getirmektir.(Genel perl chmodu 755)

Chmod Nedir, Nasıl Değiştirilir?

Eğer web sunucunuz Unix işletim sisteminin (Linux şu günlerde popüler olan işletim sistemidir ve Unix` in bir parçası sayılabilir.) bazı özelliklerini çalıştırmanıza izin veriyorsa ve bunlardan birisi de CGI scripleri çalıştırabilmek ise mutlaka CHMOD ayarlarının nasıl yapıldığını bilmeniz gerekmektedir.

Öncelikle şunu belirtelim, bilinen Windows sistemilerinden sonra Unix sistemi oldukça farklıdır. Benzer görünüşler(profiller) de yer almaktadır. Her kullanıcı bazı özellikleri kullanabilmek için izin almak zorundadır.

Kısaca basit bir CGI scripti kullanmak için kullandığınız sunucunun sistemi Unix veya Linux olsada sunucunun idarecisinden CGI kullanma hakkınız açılmış olması gerekir. Yoksa bunları kullanamazsınız. Çalıştıma hakkınız var ise tipik CGI scriptleri rahatça çalıştırabilirsiniz ve çalıştırırken CHMODunu 755 yapmalısınız.(-rwxr-xr-x)

Chmod`un anlamı aslında yol,biçim değiştirmektir. Böylece işlerlik kazandırılabiliniyor. Bu özellik o dosyaya ayrıcalıklar sağlar.

Nasıl CHMOD değiştirilir veya kurulur?

Çok basit. En basit yollardan biri, tavsiyemiz kendi FTP programınızı kullanmanızdır. Telnet`i ise FTP programını ne kadar çok tavsiye ediyorsak bunu da o kadar az tavsiye ediyoruz.

FTP programı önerimiz ise FTPVoyager (http://www.ftpvoyager.com) veya CuteFtp`dir.

Şimdi, bu cazip, olağan bir prosedürdür. Cgi scriptleri çalıştırabileceğiniz yerleri biliyorsanız orayı açınız , eğer bilmiyorsanız cgi-bin dizinini açınız. Burada herhangi bir script seçerek mousenuzun sağ tuşuna tıklayınız. Bir pencere açılacak ve burada bazı özellikler yer alacaktır.(Yeni klasör oluşturma,doğal özellik değiştirme,isim değiştirme,silme gibi.).
Bu pencere Doğal özellik değiştirme("Change File Attributes") özelliğini seçiniz. Buraya mousenuzun sol tuşu ile bir kere basarsanız ufak bir pencere açılır. Burada 9 farklı kontrol kutusu ve 1 tane de yazı kutusu yer almaktadır. Tavsiyemiz yazı kutusuna (ufak pencerenin en altındaki kutucuk) chmod değerini (genelde Cgiler için 755 tir.) yazınız. Veya 9 kontrol kutusundan şunları işaretleyiniz :
User : Read , Write , Execute
Group : Read , Execute
World : Read , Execute

Bu işlemi yaptıktan sonra "Tamam" veya "Ok" butonuna tıklayınız. Bu işlemden sonra da orta büyüklükte pencere çıkacak. Bu pencere sadece sizden onay beklemek içindir. Buna da "Ok" veya "Tamam" demezseniz scriptiniz yine çalışmaz. Bu işlemden sonra scriptiniz web üzerinden çalışır duruma gelecektir. Yani CHMOD değişmiş olacaktır

bunun yeri donanımmı bahar ?

cwp yazıp konumu gündeme getirdğn içn saol kimse görmemişti

böyle bir cevapla görülmeside cidden takdire şayan