iz bırakan komutanlar serisi 48 D'esperey Franchet

Fransız mareşali. 1858 yılında Mosta Gamen'de doğdu. 1900'de Boxer'ler seferinde Pekin Fransız Bölgesi komutanlığı yaptı. I. Dünya Savaşı'nda, 1916'da Doğu Ordular grubuna, 1917'de Kuzey Ordular grubuna komuta etti. 1918'de Doğu müttefik Orduları Başkomutanı olarak, Bulgaristan'a karşı hazırladığı saldırı plânını, başarıyla geliştirerek Tuna boyuna ulaştı. 29 Eylül'de Bulgarlarla yaptığı mütarekeden sonra azınlıkların alkışları arasında İstanbul'a girdi.


12 Şubat 1919'da Tevfik Paşa'ya verdiği ültimatomda, Genç Türk nazırlarının tutuklanmaması halinde İstanbul'un işgal edileceğini bildiriyordu. Ancak İngiliz işgal kuvvetleriyle tam bir anlaşma içinde olmadığından, zaman zaman Türklerin lehine döndü. 6 Nisan 1920'de Cafer Tayyar Paşa ile Edirne'de bir görüşme yaptı. 1921'de mareşallik rütbesine yükseltilerek Kuzey Afrika orduları müfettişliğine getirildi. 1934'de eski muharip Müslümanları, sosyal planda örgütleyen Afrika Dostlukları Teşkilatını kurdu. 1942 yılında Tarn'da öldü.