BOOT VE EK DISKETLERI YAPILMASI
Linux Dagilim CD-ROM? unda DOSUTILS veya DOS/UTILS dizininde RAWRITE.EXE adli bir dosya göreceksiniz; bu dosyayi, biraz sonra bilgisayari A: sürücüsünden çalistirmak için kullanacagiz. Iki adet, biçimlendirilmis ve bos HD (1.4 MB) floppy disketi hazirlayin. Windows 95/98/NT? nin DOS komut istemcisini (DOS Prompt) çalistirin, ve CD-ROM sürücüsünde, DOSUTILS dizinine gidin, ve sirasiyla su komutlari verin (burada koyu harfle gösterilenleri siz yazacaksiniz, D: yerine kendi CD-ROM sürücünüzün harfini yazin)
C:\>D:\DOSULTILSI\rawrite
Eter disk image source file name:
D: \images\boot.img
Enter target diskette drive: a:
Please insert a formatted diskette into
drive A: and press -ENTER-:
Rawrite programi, Linux kurulum CD-ROM? undaki disk görüntü dosyasindan alacagi bilgilerle, Linux kurulumunda bilgisayari A: sürücüsünden açmanizi saglayacak Boot Disketi?ni olusturacaktir. Bu disketin üzerine ?Linux Kurulumu Için Baslangiç Disketi yazin ve bir kenara koyun. Çogunlukla gerekmeyecektir, ancak Linux? un CD-ROM? daki dosyalarini sabit diske kaydetti iseniz ve kurma islemini sabit diskten yapacaksiniz ek sürücü bilgilerini içeren bir diskete ihtiyaci olabilir. Bunu da yukaridaki örnekte oldugu gibi, su sekilde yazdirabilirsiniz:
C: \>D: \DOSUTILS\rawrite
Enter disk image source file name:
D: \images\boot.img
Enter target diskette drive:a :
Please insert a formatted diskette into
Drive A: and press-Enter-:
Bu disketin üzerine de ?Linux Kurulumu Için Ek Disket (Supplemental)? yazin. (Gerektigi taktirde Linux programi bu disketi ?Supplemental disketi? adiyla isteyecektir.
Bitmedi! Biraz sonra Linux? a sabit diskinizde yer açmak için kullanacaginiz bir programi, FIPS.EXE? yi, Linux CD-ROM? undan sabit diskinize aktarin.
C: \copy D: \DOSUTILS\fips.exe. c: \ /v
Hazirliklariniz bittigine göre, simdi sabit diskinize yer açarak, Linux? u kurmaya baslayabilirsiniz.
LINUX? A YER AÇALIM
Birçok Windows kullanicisi, Linux? u sinamak için kurar, kimi daha sonra Linux daha çok begenir ve kalir, kimi Windows? a geri döner. Bu arada her iki isletim sistemini de zaman zaman kullananlar bulunabilir. Burada, Linux? u Windows sistemini koruyarak ve daha sonra bilgisayari baslangiçta size hangi isletim istemini istedigini soracak tarzda kuracagiz. Önce Windows? un Disk Birlestiricisi (defragmenter) kullanarak, sabit diskinizdeki bütün dosyalarin diskin ön tarafina toplanmasini saglayin.
Linux, Windows? un kullandigi ?DOS partisyonu? denen disk alanina kurulamaz, Linux, Unix sistemlerinin kullandi dosya sistemini kullanir ve bu sistemle yazilacak dosyalar, Windows? un FAT16 veya FAT32 türü dosya alanina yazilamaz. Bu yüzden sabit diskinizde Linux? un kurulabilecegi bir bos alan açmaniz gerekir. Sabit diskinizde su anda sadece Windows varsa, büyük bir ihtimalle, sabit diskinizin tümü FAT16 veya FAT32 olarak ayrilmis ve biçimlendirilmisti. Sabit diskte Linux ?a yeni alan açabilmek için DOS partisyonunun küçültülmesi gerekir. Bu is için, bugüne kadar sabit diskinizi kullanilmaya hazir hale getirmekte yararlandiginiz DOS? un FDISK.EXE programini kullanmaya kalkarsaniz, sabit diskinizdeki her seyi kaybedebilirsiniz, bu amaçla elinizde varsa Partition Magiç veya benzeri özel amaçli bir partisyon programi kullanabilirsiniz, ya da biraz önce sabit diskinize kopya ettiginiz FIPS programini.
Bu noktada biraz teknik ayrintiya girmemiz gerekiyor. DOS zamanla daha çok sabit disk alanina erisebilir oldu, ama özel bir yardim olmadan 2 GB? in üzerindeki sabit disk alanini hiçbir zaman kullanamadi. Oysa Windows 95/98 bu siniri ortadan kaldirdi. FIPS, sabit diskinizdeki mevcut partisyonu daraltirken, Windows? un Genis Sabit Disk Destegi?ni de yok ederek, Windows? un isgal ettigi alani, 2 GB? a indirecektir. Bu alanin disinda kalan bölüm ise oldugu gibi Linux alani olarak ayrilacaktir. Sabit diskinizde Windows ve Windows programlari 2 GB? tan fazla yer tutuyorsa, sabit diskinizde Linux? a yer açmak için mutlaka Partition Magic veya RedHat firmasinin Linux kurma programi olan Druid? i kullanmaniz gerekir. Bu üç program, FIPS? ten farkli olarak, DOS-Windows partisyonunun ne kadar olmasini istediginiz size soracaktir. Linux? u Caldera firmasinin dagitimindan kuracaksiniz, Partition Magic? in özel bir sürümü, CD-ROM? da bulunmaktadir; diger tür Linux dagitimlarinda bu programi kullanmak isterseniz, satin almaniz gerekir. Simdi bu üç yöntemi ayri ayri görelim:
FIPS
Linux? u Kurmaya hazir oldugunuzda, Windows 95/98/NT? yi kapatmak üzere harekete geçin; ancak ?Bilgisayari Kapat? maddesini degil, ?MS-DOS kipinde baslat? seçenegini seçin. Bilgisayar, Dos ile açilinca, kök dizine kopya ettiginiz FIPS? i çalistirin:
C: \> fips
FIPS programi, çalistiginda sabit disklerinizi tarayacagini bildirecektir; devam etmek için bir tusa basin; sonra sabit disklerinizi tarayarak, size bir partisyon listesi sunacaktir. Devam etmek için tekrar bir tus basin. Program, size sabit diskinizin o andaki vektör dagilimi denen temel bilgisinin yedegini çikartmak isteyin istemediginizi soracaktir; Evet anlamina Y tusuna basin ve A: sürücüsüne biçimlendirilmis ve bos bir disket koyun. FIPS, bu bilgiyi diskete yazdiktan sonra, size üç sütunlu bir tablo sunacaktir. Bu tabloda, Old Partition sütununda, sabit diskinizde su anda mevcut bölümlenme, New Partition sütununda ise sabit diskte hangi bölüme ne kadar yer ayrilacagi gösterilmektedir. Asagi-yukari oklara (imleç tuslarina) basarak, bu listede degisiklik yapabilirsiniz. Gerçi Linux sadece 40 BM? lik bir alana kurulabilir; ama X-Windows adi verilen Linux adi verilen Linux grafik kullanici arabirimini ve CD-ROM? daki programlarin çogunu bilgisayariniza kuracaksiniz, Linux en az 680 MB yer isteyecektir.
LINUX DILINDE DISKLER, DISKETLER
Windows ortaminda disklerinizi ve disketlerinizi DOS? tan kalma yöntemle A, B, C, D diye adlandirmaya alisik olmalisiniz. Ama Linux ve diger Unix-türü isletim sistemleri sabit diskleri ve Cd-ROM sürücüleri farkli sekilde adlandirir.
IDE sabit diskleriniz hd olarak, SCSI sabit diskleriniz sd olarak adlandirilir, ve sabit diskin sistemdeki yerine göre harf ve sabit disk üzerindeki partisyona göre de rakam eklenir. Linux bir sabit diskte en fazla dört partisyon taniyabilir; ancak partisyonlar, mantiksal bölümlere (alt partisyonlara) ayrilabilir. Buna göre sisteminizdeki disk ve disketler Linux açisindan söyle adlandirilir
/dev/hda Birinci IDE kapisina bagli master sabit disk (C)
/dev/hda1 Cüzerindeki DOS partisyonu (varsa)
/dev/hda2 C üzerindeki Linux Partisyonu (varsa)
/dev/hdb Birinci IDE kapisina bagli slave sabit disk
/dev/hdc Ikinci IDE kapisina bagli master sabit disk
/dev/hdd Ikinci IDE kapisina bagli slave sabit disk
Linux floppy disklerinizi de söyle adlandirir
/dev/fd0 A
/dev/fd1 B
Dikkat ederseniz bu isimler, bölü (/) isaretinin düz degil de ters yazilmasi halinde DOS-Windows ortamindaki dosya isimlerine benziyor. Gerçekten de Linux için, bütün diger Unix sistemleri gibi, sabit ve seyyar bütün disk, disket ve CD-ROM? lar dosya sayilir. Dolayisiyla, Windows için C adiyla bilinen araç, Linux için kök dizinde bir dosya adidir /dev/hda. Tipki dosyalarin açilip, kapanmasi gibi Linux?un bir disk veya disket üzerinde çalisabilmesi için o aracin ?yüklenmesi? (mount edilmesi) yani açilmasi için açikça talimat verilmesi gerekir. Yeni birçok Linux grafik arabirimi (masaüstü) programi bunu sizin için otomatik olarak yapacaktir.
Yer ayarlamasini bitirdikten sonra Enter? a basin; FIPS, 1?nci Partisyon olan DOS-Windows, ve ikinci partisyon olan Linux için ayirdigi alanlari gösterecektir. Enter? a basarsaniz, FIPS, size yapilmasina karar verdiginiz bu degisikligin sabit diske geçirilip geçirilmemesi için son bir kez daha soru soracaktir. Klavyede R tusuna basarak yaptiginiz ayarlamayi degistirebilirsiniz; C tusuna basarak devam edebilirsiniz. FIPS bir kere daha emin olup olmadiginiz soracaktir:
Klavyede N kusuna basarak yaptiginiz ayarlardan vazgeçebilirsiniz, Y tusuna basarak, sabit diskinize yeni partisyonlari islettirebilirsiniz.
Islemin dogru yapildigini sinamak için, bilgisayarinizi yeniden çalistirin; Windows? un arizasiz sekilde çalismasi gerek. Simdi Linux kurmaya baslayabilirsiniz.
DISK DRUID
Redhat Linux? un sabit diskte Linux için partisyon açma programi olan Disk Druid (Druid, sihirbaz demektir), kurma programinin bir parçasidir; Linux?u kurmaya basladiktan sonra karsiniza gelir. Fakat RedHat' in Linux kurma programi bu noktaya kadar sabit diskinizde hiçbir sey yapmaz; hiçbir sey bozulmaz.
RedHat Linux kurma programi, (asagida ayrintilarini ele alacagimiz) kurma isleminin nereden yapilacagi, ne tür bir klavye kullanilacagi ve kurma programi dili ile ilgili ilk diyalog kutularindan sonra, Linux?u güncellestirme veya bastan kurma tercihinizi sorar, Bu sorunun yaniti olarak, ?Install? dügmesini tiklarsaniz (bu programda Mouse destegi vardir), Linux sifirdan kurulacaktir; ?Upgrade? dügmesini tiklarsaniz, program daha önce kurulmus Linux dizinlerini arayacaktir. Bu noktada bilgisayarinizda Linux yoksa veya mevcut Linux kurulumunu tamamen silmek ve yeniden kurmak istiyorsaniz, Install dügmesini tiklayin. Her iki yol da Disk Setup? dan geçer. Bu ekranda RedHat firmasi size Disk Druid adli programi mi, yoksa fdisk programini mi kullanmak istediginizi soracaktir. Fdisk, Linux?un standart disk partisyon programidir; ve Linux uzmani olmayan kisilerin bu program yardimiyla sabit disklerinde yeni bir partisyon açmalari oldukça zordur. Oysa RedHat? in Disk Druet programinin kullanimi nispeten daha kolaydir.
Disk Druid, sabit disklerinizin tümünü gösteren bir liste ile birlikte size Linux?u yükleyeceginiz partisyonu seçme imkani verir. Bu diyalog kutusunda DOS Partisyonu seçerseniz, itiraz eder. Sabit diskinizde Linux kurmaya elverisli bir partisyon yoksa, bu listede göreceginiz DOS partisyonunu küçültmeniz gerekir. Bunu yapabilmek için asagi yukari oklari kullanarak, Linux?u kuracaginiz partisyonu açabileceginiz sabit diski ve partisyonu seçin ve Edit dügmesini tiklayin. Druid size yeni partisyonun ne büyüklükte olmasini istediginizi soracaktir. Vereceginiz ölçü, ekranda ?Used? sütununda gördügünüz sabit diskinizde DOS-Windows tarafindan kullanilan alandan az olursa Windows dosyalarinizi kaybedebilirsiniz. Vereceginiz ölçü mutlaka burada gösterilen kullanilan (dosya kaydedilmis) alandan büyük olmalidir.
Gerekli ölçüyü verdikten sonra, OK dügmesini tiklayin; Druid bir kere daha emin olup olmadiginiz sorduktan sonra DOS-Windows partisyonunuzu küçültecek ve bos bir alan açacaktir. Simdi bu bos alani seçin ve edit dügmesini tiklayin. Açilacak diyalog kutusunda bu alanin, DOS, Linux veya Linux Swap türü partisyon haline getirilmesini saglayacak seçenekler göreceksiniz. Yine bu kutuda yeni partisyonun bos alanin kaçta kaçi veya kaç MB olmasini istediginizi de gösterebilirsiniz. Bu kutuda OK dügmesini tikladiginizda verdiginiz ölçüler uygun degilse, uyari kutulariyla karsilasabilirsiniz. Ölçüler uygunsa, Disk Druid? in ekranina dönersiniz. Simdi, Linux kurabileceginiz bir alan açildigina göre, bu noktada yapmaniz gereken tek sey, Druid? e Linux için root (kök) dizin olmasini istediginiz partisyonu göstermekten ibarettir. Bunun için, göreceginiz listede, Linux kurulacak partisyonun hizasinda Mount Point (yükleme noktasi) sütununa bir bölü isareti (/) koymaniz yeter. Bundan sonra Linux kurma isleminin diger bölümlerine geçebilirsiniz.
Linux?un Takas Dosyasi
Windows? un sanal hafizasi için, herhangi bir diskte dosya olarak açtigi sanal hafiza (virtual memory) dosyasina benzeyen sanal hafiza alanina Linux dilinde Swap partisyonu denir. Su farkla ki, Linux, Windows gibi sanal hafizayi, diger dosyalarla paylasilan bir partisyona yazmaz; baska programin ulasamayacagi bir alana yazar. RedHat firmasinin Linux kurulum programinda bulunan ve disk partisyonlarinizi ayarlamaniza yarayan Disk Druid programi, Linux için yeterli bir partisyon açtiktan sonra Swap dosyasi için de yer ayirmanizi isteyecektir. DOS-Windows partisyonunu küçülterek elde ettiginiz alanin bir bölümünü Linux Swap türü partisyon haline getirmeniz gerekir. Caldera? nin kurulum programi da kurma islemi sirasinda Linux? a ait partisyonda bir bölümü Swap alani olarak ayirmak isteyecektir. Her iki sistemde de Linux Native alani belirledikten sonra kalan bos yerde bir Linux Swap partisyonu olusturun. Bu alanin en az bilgisayarinizdaki fiziki RAM kadar olmasi tavsiye edilir. Yani bilgisayarinizda 16 MB RAM varsa, Swap partisyonu 16 MB? tan az olmamalidir. Swap alani ne kadar genis olursa. Linux ayni anda o kadar çok program çalistirabilir. Linux, her biri 127 MB? a kadar 16 ayri Swap partisyonu kabul edebilir.
PARTITION MAGIC
Powerquest firmasinin ürünü olan Partition Magic (PM), herhangi bir Windows programi gibi kurulur ve bu sirada bilgisayarinizda Windows NT kurulu ise Bir Baslangiç disketi yapar. Kurma islemi bittiginde, sisteminiz Windows 95/98 ise, CD-ROM? u ve A sürücüsündeki disketi çikartip, OK dügmesini tikladiginizda bilgisayariniz kapanir ve PM? i baslatarak açilir. Sisteminiz Windows NT ise OK dügmesini tiklarken, program hazirladigi Baslangiç disketini sürücüde birakmaniz gerekir.
PM bilgisayari yeniden baslattiginda karsiniza FAT (DOS-Windows partisyonu) ve Non-FAT (Linux?un kurulacagi partisyon) için ayirmak istediginiz alani belirleyebileceginiz kontrol kutusu gelecektir. Caltera? nin PM? ini kullaniyorsaniz, program size diskinizin büyüklügüne göre, ya 300 MB ya da 1 GB alani Linux?a ayirmanizi önerecektir. PM? in standart sürümünde ayarlanacak alanlar belirtilmez; bunu biz yaparsiniz. Fakat 300 MB, standart bir Linux kurulumu için yeterlidir. Ilerde çok Linux programi yüklemeyi düsünüyorsaniz, FAT partisyonundan daha genis bir alan almalisiniz. Bu ekranda OK dügmesini tikladiginizda yeni partisyon açilacak ve bilgisayar kapanacaktir ve yeniden açilacak ve Windows baslayacaktir. Caldera? nin Linux kurulumuna baslayabilmek için bilgisayar yeniden açilirken, programin Windows 95/98/NT? den çalisan ilk bölümünde hazirladiginiz baslangiç disketini A sürücüsünde birakmaniz gerekir. Simdi Linux? u kurmaya geçebilirsiniz.
LINUX?U KURALIM
Linux? u, herhangi bir dagitim CD-ROM? unu, bilgisayariniz bir network? te ise network? teki herhangi bir bilgisayarda bulunan kurulum programini veya Linux dosyalari diskette ise disketleri kullanarak kurarsiniz. Günümüzde en yaygin sekil herhangi bir firmanin veya kurumun dagitim CD? si oldugu için burada CD-ROM yöntemini ele alacagiz.
En yaygin Linux dagitimlari Red Hat Software Inc. Firmasi ile Caldera Systems Inc.? nin Open Linux?udur. Bu iki dagitimin kurulun programi ile diger CD-ROM dagitimlar arasinda ekran görüntüleri, yapacaginiz tercihler, donanimi tanima bakimindan önemli farklar bulunabilir. Bazi dagitimlarda kur programi, donatiminizla ilgili bütün bilgileri, örnegin ekran kartinizin türü veya çipseti gibi teknik bilgileri, sizden isteyebilir. Bas tarafta, bilgisayarinizin Windows? un Sistem Bilgisi donatisini veya MSD.EXE programini kullanarak envanterini bunun için çikarttik. Fakat Red Hat 6.0 ve Caldera 2.2, PnP türü kartlar ve araçlar dahil bugün yaygin olarak bulunan bütün donatimlari taniyabilir. Red Hat 5.x dagitimlari için dagitimin eskiligi ile oranli olarak, taninmayan donanim miktari artabilir.
Günümüzde en yaygin Linux dagitim CD? si Red Hat 5.1 veya 5.2 olduguna göre burada kurulum asamalarini bu sürüme göre belirtecegiz. Red Hat 6?da süreç biraz daha farkli olabilir. Red Hat kurulum programlarinda diyalog kutularinda seçme islemini Space tusuna basarak, imleci seçenekten seçenege götürme islemini ise sekme ve imleç oklari tuslarina basarak yapabilirsiniz. OK, Cancel veya Back dügmelerini tiklamis olmak için odagi bu dügmelere getirerek Enter? a basmaniz gerekir.
Bilgisayar Linux baslangiç disketi ile basladiktan kisa bir süre sonra C/> komut istemcisini görmeye alistiginiz yerde boot kelimelerini göreceksiniz. Enter? a basin. Simdi ekranda Linux çekirdeginin (kernel) anakart ve bagli birimlerini tanidigina iliskin mesajlarin akip gittigini göreceksiniz. Bu olmuyorsa, yani boot? tan sisteminizin tanindigina iliskin bir dizi bilgi akip gitmiyorsa, boot programina bazi parametreler eklemeniz gerekir. Özellikle boot programi, CD-ROM sürücünüzü tanimadi ise, bilgisayari kapatip yeniden açmaniz ve bu kez boot kelimesini görünce sunu yazmaniz gerekir
Boot linux hcd=cdrom
Bu, Linux kurma programina CD-ROM? u tanitmaya yarayacaktir.
Kurulum programinin birinci ekraninda kurma islemi için bir dil seçmeniz gerekir. Red Hat 6?da dil destegi olarak Türkçe bulunmakla birlikte kurma isleminin ekranlari için Türkçe destegi sadece linux.org.tr? den edinebileceginiz Turkuaz dagitimlarinda Türkçe klavye bulabilirsiniz; diger dagitimlarda Ingilizce klavyeyi seçmek zorundasiniz.
Linux Kur programi, kurulumun nereden yapilacagini sordugunda CD-ROM? u seçin. Linux kurdugunuz bilgisayar notebook ve CD-ROM sürücünüz bilgisayara PCMCIA (PC karti) ile bagli ise, basta hazirladiginiz Supplemental disketini isteyecektir. Kurulum dosyalarinizi download ederek sabit diske kaydettiyseniz, yine Supplemental disketine ihtiyaciniz olacaktir. Bilgisayariniz network? e bagli ise, kurulumu network? ten yapabileceginiz gibi, bilgisayariniza madem bagli ise kurulumu size bu imkani veren herhangi bir FTP sitesinden de yapabilirsiniz. Ancak yavas modem baglantisi ile bu islem çok uzun sürebilir. Telefonun kesilmesi halinde ise her seye yeniden baslamaniz gerekir. Yarim kalmis bir Linux uzmani degilseniz, CD-ROM? dan sasmamaniz gerekir!
Dil, klavye ve kurma dosyalarinin kaynagi konusunda anlastiktan sonra, Linux Kur programi size nasil bir kurulum yapmak istediginizi sorar. Linux sisteminizi güncellestirmiyor da sifirdan kuruyorsaniz, Install dügmesini seçin Linux?a yer açma islemi için FIPS? i veya Partition Magic? i kullanmadiysaniz, RedHat Linux kurma programi bu noktada partisyon açma isini yapmaya baslayacak ve size bunun için Disk Druid veya Linux?un Fdisk programini kullanma seçenegi verecektir. Linux uzmani degilseniz, Disk Druid? i seçmeniz gerekir. Linux?un Fdisk programi da DOS? un fdisk.exe programi gibi hata affetmeyen ve yaptigi is geri alinamayan, ekrandaki mesajlari oldukça kisa bir programdir.
Linux, bilgisayarinizdaki herhangi bir sabit diskte veya bir partisyonda durabilir. Bunlardan birinin Linux için root (/) olarak tayin edilmesi gerekir. Fakat, bazi anakartlarin üzerindeki BIOS çipleri, isletim sisteminin daima birinci IDE veya birinci SCSI sabit diskte ve 1023?ncü silindirden önde bir yerde olmasini isterler.
Ayrica Linux?u kurarken Windows sisteminizi korumaya ve Linux?un LILO adli dula-boot imkanini kullanmaya kararli iseniz, Linux?un root partisyonunun sabit diskin ilk 512 MB? lik bölümünde olmasi gerekir; aksi takdirde BIOS Linux çekirdegini (kernel) göremez ve dolayisiyla LILO çalismaz. Bunu saglamak için, Linux partisyonunun birinci sabit diskte (C sürücüsünde) olmasina dikkat edin.
Partisyon isini de hallettikten sonra Linux kurma programi, açtiginiz yeni Linux partisyonlarini biçimlendirecektir. Bu islem alanin büyüklügüne göre bir zaman alir. Bu sirada Linux format programinin, sabit diskte bozuk noktalari belirlemesini saglamak için ?Check for Bad Blocks During Format? seçeneginin isaretli olmasini saglayin.
ROOT IÇIN PAROLA!
Windows 95 ve 98?e asina iseniz muhtemelen hiçbir zaman kendi bilgisayariniz için kullanici adi ve parolasi seçmemis olmalisiniz. Windows NT ve Windows 2000 gibi ag ortami düsünülerek tasarlanmis isletim sistemleri gibi, Linux da agda olmasa bile daima kullanicinin önceden atanmis ve parola verilmis kisi olmasini ister. Linux ortaminda sistemle ilgili isleri, ayarlamalari, degisiklikleri ve yüklemeleri yapma ve diger kullanicilarini belirleme yetkisine sahip bir idari yetkili hesabi açar. Bilgisayarin bütün disklerini, ve partisyonlarini ve diger kullanicilara ait bütün dosyalari görebilme yetkisine sahip olan bu hesabin adi root? tur. Kurulum sirasinda bu hesap için bir parola vermek zorundasiniz. Linux sistemini root adiyla açtiginiz zaman sistemin her özelligini degistirebilirsiniz ve bilgisayarinizi kullanabilecek kisileri belirleyebilirsiniz.
Linux?u root kullanici adiyla açtiginizda her seyi degistirebilirsiniz ve bu arada hata da yapabilirsiniz. Bu yüzden Linux sisteminiz çalisir hale geldiginde ve sistemi root adiyla açtiginizda ilk yapacaginiz sey, kendinize bir normal kullanici hesabi açmak olmalidir.
Linux? ta parola en az alti harf olmalidir. Linux, parolada büyük harf-küçük harf ayrimi yapar. Dolayisiyla root parolasini belirlerken ?KaraKaraKartal? kelimesini seçtiyseniz, daha sonra ?karakarakartal? yazarak, bilgisayarinizi açamazsiniz.
LILO?YU DA YÜKLEYELIM
Uzun yolun sonuna geldiniz sayilir. Linux kurma programi son olarak bilgisayariniz açilirken hangi isletim sistemi ile açilmasini istediginizi size soracak olan Linux Loader (LiLo, Linux Yükleyici) programinin ayarlarini yapmanizi isteyecektir.
Bilgisayariniza Linux kurmak istediginiz System Commander gibi piyasadan alabileceginiz bir program alarak önce onu kurduysaniz, LiLo bölümünü atlamaniz gerekir. Linux?u Caldera OpenLinux 2.2 dagitimindan kuruyorsaniz ve sisteminizde Windows varsa, Partition Magic programi ile, Linux kurulumu bittikten ve bilgisayariniz yeniden Windows ile açildiktan sonra Boot Magic programini kurmaniz gerekir. Yoksa Linux asla çalismayacaktir. Red Hat Linux dagitiminin 5.1, 5.2 ve 6.0 sürümlerinde kurulun son bölümü LiLo ayarlaridir. LiLo, kurma islemi bitip, bilgisayariniz yeniden açilacagi zaman sabit disklerinizde çalismaya hazir isletim sistemlerini tarayarak bize o anda hangisini kullanmak istediginizi sorar.
Kurma programi, sizden önce LiLo? nun nerede ?durmasini? istediginizi soracaktir Master Boot Record veya Linux root dizininin birinci sektörü. Burada yapacaginiz tercih çok önemli; bu nedenle biraz ayrintiya girelim.
Master Boot Record (MBR) Bilgisayarin sabit diskten açilmasi için temel isletme sistemi bilgisinin edinildigi sabit disk alani. Genellikle Sektör Sifir adiyla bilinir. Windows 95 ve 98 için MBR? in özel bir önemi yoktur; fakat Windows NT ve 2000 ile IBM? in isletim sistemi olan OS/2 bu sektörden yararlanarak, kendi multi-boot (seçmeli isletim sistemi) kaydini buraya yazarlar. System Commander ve Boot Magic gibi programlar da kurulurken, buradaki mevcut kaydi yedekler ve kendi seçenek tablolari bu sektöre yazarlar. LiLo? yu MBR? a koyarsaniz, daha önceden kurdugunuz System Commander, Boot Magic ve benzeri çok isletim sistemi arasinda açilista seçme yapmanizi saglayan program silinir. Windows NT ve 2000 ile OS/2?nun multi-boot kayitlari ise yedeklenir. Bilgisayariniz açilirken LiLo size tercih imkani verir; tercihinize göre, ya Linux? u baslatir; ya da yedekledigi Windows veya OS/2 ile açilir. Bu durumda sisteminiz açilinca ekranda LILO boot seklinde bir komut istemcisi göreceksiniz. Sekme tusuna basarsaniz, belirtebileceginiz isletim sistemi tercihlerinizin adlarini göreceksiniz. Bu listedeki isimlerden birini yazip, Enter? a basin. O isletim sistemi açilacaktir.
Root dizini birinci sektörü Bu sabit diskinizde Linux kernel dosyasinin basladigi noktadir. LiLo? yu buraya koyarsaniz, sabit diskinizde mevcut MBR? da kimin adi yazili ise o isletim sistemi açilir. MBR? da çok sistem arasinda tercih yapmanizi saglayan bir kayit varsa ve bu kayit Windows NT veya 2000?e aitse, C?de boot.ini dosyasinda degisiklik yaparak, Windows açilirken Linux?un bir seçenek olmasini saglayabilirsiniz. MBR System Commander veya Boot Magic programlarina aitse, zaten Linux bir seçenek olarak açilis listesinde görünecektir. Bu durumda siz diger sistemin OS seçicisine Linux?u baslatmak istediginizi bildirirseniz, bu sistem, Linux kernel dosyalarinin basladigi noktada bulunan LiLo? yu sahneye davet edecek ve LiLo da Linux?u baslatacaktir.
Bu noktada belirtmek zorunda oldugunuz son seçenek LiLo çalisirken, bilgisayarinizda SCSI sabit disk varsa ve bu diskler 1023 silindirden büyükse ?Use Linear Mode? kutusuna bir çarpi koymaktan ibaret. Sekme tusu ile OK dügmesine gider ve Enter? a basarsaniz, Linux kurulmus olacaktir.
Karsiniza gelecek son kutuda belirtildigi gibi A- sürücüsünden disketi çikartin; bilgisayariniz CD-ROM? dan açilan türdense, Linux CD? sini de çikartin ve OK dügmesini seçerek Enter? a basin.
Kurulumda yaptiginiz seçmelere göre, LiLo herhangi bir tercihte bulunmanizi isterse, listede Linux hangi adla gösteriliyorsa o adi yazin ve Enter? a basin; Linux kernel? i gerekli servis dosyalarini açip, servisleri baslattiktan sonra karsiniza login- seklindeki komut istemcisi gelecektir; root yazin ve Enter? a basin; parolaniz soruldugunda root için seçtiginiz parolayi yazin. Bilgiislem için yeni araciniz olan Linux çalisacaktir.
Kırık Link Bildir! #24607 08-05-2006 17:04 GMT-1 saat 
whitewolf
3678 ileti
