Cinsiyet belirlemede son nokta

Cinsiyet belirlemede yeni yöntem






ABD'de bilim adamları anne ve babalara bebeklerinin cinsiyetini belirlemeyi kolaylaştıran bir yöntem geliştirdi. Yöntem kız çocuklarda % 92, erkek bebeklerde ise % 72 başarı sağlıyor. Şimdiye kadar bu yöntemle sadece ABD'de 200 bebeğin doğduğu bildiriliyor.


Şimdiye kadar cinsiyet belirleme için çeşitli yöntemler geliştirildi, hatta ülkemiz de klinik bile açıldı. Yöntem, erkeğin sperminin ayıklanması üzerine kurulu. Erkek spermlerinde X ve Y kromozomları bulunuyor. Annenin yumurtasında ise iki adet X kromozomu bulunuyor. XX çiftleşmesi olduğunda bebek kız, XY çiftleşmesi olduğunde ise bebek erkek doğuyor.


SPERMLER AYIKLANIYOR


Şimdi bilimadamları % 50 olan bu ihtimali, yeni geliştirdikleri teknikle yükseltmeye çalışıyor. ABD'nin Virginia eyaletindeki Fairfax kentindeki Genetik ve Tüp Bebek Enstitüsü, bebeğin cinsiyetinin belirlenmesini bir hayli kolaylaştırdığını ve % 90 gibi bir oranla bebeğin cinsiyetinin önceden belirlendiğini iddia ediyor.


Spermlerin ayıklanması sayesinde isteyen kız, isteyen de erkek bebek sahibi olabiliyor. Maliyet ise 2.7 milyar lira. Uzmanlar bu teknikle sadece erkek çocuklara geçen genetik hastalıkların önlenebileceğini belirtiyor.


İsviçre'deki kongrede yeni cihazın tanıtımını yapan Dr. Harvey Stern, tekniğin henüz deneme safhasında olduğunu ancak bir hayli başarılı sonuç alındığını bildirdi. 284 embriyonun % 90'ında cinsiyet belirlemeyi gerçekleştirebildiklerini söyledi. Bu embriyolardan % 92'si kız, % 8'i ise erkek.


Çocuklarda ortaya çıkan hemofili ya da kas erimesi gibi hastalıklar, X kromozomundaki hatalardan kaynaklanıyor. Erkek çocuklarda tek X kromozomu bulunduğundan bu genetik hastalıklar erkeklerde daha çok ortaya çıkıyor. Yeni yöntemle bebeğin kız olması sağlanarak, genetik hastalıkların ortaya çıkması engellenmiş olacak.


CİNSİYETİ EVDE BELİRLE


Çünkü kız çocuklarında iki adet X kromozomu bulunuyor, çocuk anne ya da babanın birinden bozuk X kromozomu alsa da iyi X kromozomu, bozuğu devredışı bırakıyor. Bu durumda hastalık ortaya çıkmıyor. Londra Üreme Sağlığı Kliniği'nden Prof. Ian Craft, benzer tekniklerin İngiltere'de de denendiğini ancak pek parlak sonuç alınmadığını belirtiyor.


Prof. Ian Craft, gelecekle ilgili şimdilik uçuk görünen bir öngörü de bulunup ‘‘Belki ilerde eczaneden test alıp, spermleri X ve Y kromozomlarına ayıplayıp cinsiyeti evde belirleyebilirsiniz’’ diyor.


Ailelerin miras yüzünden ya da ailedeki cinsiyet oranını dengelemek için çocuk cinsiyetini belirlemek isteyebilme ihtimali de, yeni tekniğin suistimale açık yanı. Ayrıca uzmanlar bu yöntemin güvenilirliği konusunda şüpheli ve çocuğun uzun vadede sağlığını nasıl etkileyeceği konusunda veriler bulunmadığına dikkat çekiyorlar.


306 ÇİFTE UYGULANDI


Şimdiye kadar ABD'deki klinikte 306 çifte MicroSort uygulanmış ve yaklaşık olarak 200 bebek bu yöntemle dünyaya gelmiş. Kız bebeklerde % 92, erkek bebeklerde ise % 72 oranında başarı sağlanmış. Yeni tekniğin yakında İngiltere'de de uygulanabileceği söyleniyor.


Kliniğe başvuran çiftlerin % 80'nin farklı cinsiyette bir çocuğa sahip olmak istedikleri, geri kalanların ise sağlık sorunları yüzünden bu yöntemi uyguladıkları bildirildi.


Dr. Stern, ‘‘Bu cihaz, çok sevilen, çok istenen çocuklar dünyaya getirmek için üretildi. Aileler genelde, ‘kızımı ya da oğlumu çok seviyorum, ama küçük bir kızım olsaydı ona şirin elbiseler alırdım' diyor. Mesela bir baba adayının, şarap mahzeni var bunu oğluna bırakmak istiyor. Bu tür şeyler benim için problem değil’’ diyor.


Yöntem nasıl uygulanıyor?



Spermde XY kromozomu, yumurtada ise XX kromozu bulunuyor.


Döllenme XX olarak gerçekleştiğinde bebek kız, XY çiftleşmesinde ise erkek oluyor.


X kromozomları, Y kromozomlarına göre daha iri oluyor.


Bilimadamları X ve Y kromozomlarını ayıklıyorlar.


Bebek kız istendiğinde yumurta X kromozomuyla döllendiriliyor.


Erkek istendiğinde ise yumurta Y kromozomuyla döllendiriliyor