Uzun Hasan

(1423 Diyarbakır - 1478 Tebriz, İran) Oğuzların Bayından boyundan gelen Akkoyunluların en büyük hükümdarı. Uzun Hasan, Akkoyunlu hükümdarı Ali Beyin oğludur. 1453 yılında tahta geçen Uzun Hasan Trabzon Rum İmparatoru'nun kızı Katerina Despina ile evlendi ve Trabzon'u Osmanlı saldırısına karşı koruyacağına söz verdi. Uzun Hasan, ayrıca İstanbul'a elçi göndererek, Trabzon Rum İmparatorluğu'nun her yıl verdiği verginin affedilmesini ve karısına çeyiz olarak verilmiş olan, Kayseri yöresinin teslimini istedi. Fatih Sultan Mehmet bu istekleri reddetti ve 1461 ilkbaharında Trabzon seferine çıktı. Osmanlı akıncıları karşısında başarısız olan, Uzun Hasan'ın kuvvetlerinden yardım alamayacağını anlayan Trabzon Rum İmparatoru David Komnenos, 26 Ekim 1461'de Trabzon'u, Fatih Sultan Mehmet'e teslim etti. Akkoyunlu Devleti, 15. yüzyılın başlarında, Timur'u da yanına alarak gücünü artırdı ve Diyarbakır merkez olmak üzere, Anadolu'nun güney ve doğusu, Akkoyunlu egemenliğine girdi. Bu dönem, Akkoyunluların en parlak dönemi olmuştur.

Karakoyunluları ve Hasankeyf'teki Eyyûbi hâkimiyetini yıkan Uzun Hasan, Azerbaycan'ı da ele geçirdi. Bunun üzerine başkent Tebriz'e taşındı. Yaptığı seferlerle devletin sınırlarını doğuda Hazar Gölü'ne kadar genişletti. Uzun Hasan bu gelişmelerden sonra ülkesini Gürcistan, Suriye ve Azerbaycan yönünde genişletmek için harekete geçti. Karakoyunlu Hükümdarı Cihan Şahı yenilgiye uğrattı. Giderek güçlenen Akkoyunlu Devleti, Horasan dışında bütün İran ve Mezapotamya'nın önemli bir bölümünü kaplıyordu. Uzun Hasan bundan sonra Osmanlılarla mücadeleye girişti. Karamanoğlu Pir Ahmet ve Kasım Beylere yardım ederek onları Osmanlılar aleyhine kışkırttı. Akkoyunlu kuvvetleri, 1472'de Tokat'a baskın yaptı. Ayrıca Akkoyunlu kumandanı Yusuf Mirza, Kayseri, Karaman, Hamideli yörelerini ele geçirdi. Bunun üzerine Fatih, doğuda kendisi için tehlikeli duruma gelen Uzun Hasan'ı ortadan kaldırmaya karar verdi. Osmanlı ve Akkoyunlu orduları 11 Ağustos 1473'te Otlukbeli'nde karşılaştılar. Osmanlı topçusu tarafından kuvvetleri bozguna uğratılan Uzun Hasan, İran'a çekildi. Osmanlılara karşı Otlukbeli'nde uğradığı ağır yenilgi, Uzun Hasan'ın bütün Türk dünyasının lideri olma hayalini sona erdirmiştir. Daha sonra Tebriz'e çekilen Uzun Hasan, bir süre sonra çıktığı Gürcistan seferinden dönerken hastalandı ve kısa bir süre sonra da 1478 yılında Tebriz'de öldü. Yerine oğlu Halil geçti. Uzun Hasan'ın ölümünden sonra ortaya çıkan taht kavgaları sonucunda Akkoyunlu Devleti ikiye bölündü.