> 1 <
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
Müslümanların içerisinde bulunduğu çirkin arızalardan birisi de ; gerek kabir ziyaretleri esnasında ve gerekse oralara uğramadan ölüler için Kur'an okuyup seva-bını onlara gönderme adetleridir
Bu konuda ne Allah'ın kitabında ve ne de Resulü'nün sünnetinde mesele ile alakalı hiçbir delilin olmamasına rağmen,inananların kısmı azamı bu yanlışın içeri-sinde hayat sürmektedirler
Halbuki Allah resulü sav bir çok hadislerinde ölen bir kimseye nelerin fayda vere-ceğini ve kabir ziyaretinde de bir müslümanın nasıl hareket edeceğini açıkça uygu-lamış ve inananlara da bunu anlatmıştır
Allah Resulü sav kabirleri ziyaret ettiği zaman şu duayı okurdu :
" السلام عليكم أهل الديار، من المؤمنين والمسلمين وإنا، إن شاء الله، للاحقون أسأل الله لنا ولكم العافية "
Esselamu aleykum ehled diyarı minel mü'miniyne vel müslimin Ve inne inşa-allahu le lahikun Es elullahe lena ve lekumul afiyeh
Ey mü'minlerin ve Müslimlerin diyarı ! Allah'ın selamı üzerinize olsun Allah dilerse muhakkak biz de sizin yanınıza geleceğiz Allah tan bizlere ve sizlere afiyet dilerim }
MÜSLİM : 3C975N
Hatta Aişe validemiz Allah Resulü sav'e : Kabirleri ziyaret edeceğim zaman onlara nasıl dua edeyim diyesorusorduğunda, Allah resulü sav ona şu duayı okumasını söylemiştir
{ Aişe ra dan Resulullah sav buyurdular ki : Cibril bana :
- Muhakkak ki Rabbin sana Baki mezarlığı ehline gidip onlar için istiğfar etmeni emrediyor,dedi Ben Aişe'de dedim ki :
- Ya Rasulallah ! onlar için nasıl dua edeyim ? Resulullah sav dedi ki : Şöyle de :
السلام على أهل الديار من المؤمنين والمسلمين ويرحم الله المستقدمين منا والمستأخرين وإنا، إن شاء الله، بكم للاحقو
Esselamu aleykum ehled diyarı minel mü'miniyne vel müslimin Ve yerha-mullahu'l mustakdimine minna vel musta'hirin Ve inna inşaallahu bikum le lahikun
Ey mü'minlerin ve Müslimlerin diyarı ! Allah'ın selamı üzerinize olsunAllah, bizden önce ölenlere ve bizden sonra öleceklere rahmet eylesinAllah dilerse biz de sizlere kavuşacağız }
MÜSLİM : 3C974N
Dolayısıyla, eğer kabirlerde Kur'an okumak caiz olmuş olsaydı veya Kur'an okuyup da onun sevabını ölülere gönderme gibi bir şey dinimiz de caiz olmuş olsaydı,bunu Resulullah sav mutlaka hanımına söylerdi Çünkü,İslam'ın bu hususta bir kuralı vardır ki,o da :
تأخير البيان عن وقت الحاجة لا يجوز
İhtiyaç anında beyanın tehiri caiz değildir
Yani,eğer ölüler için Kur'an okumanın onlara faydası olacak olsaydı bunu Allah Resulü sav mutlaka söylerdi Çünkü kendisine, kabirleri ziyaret etmek isteyen bir kimsenin orada ne yapacağı sorulmuştur
Eğer Kur'an'a ve Sünnet'e az da olsa vukufiyetimiz olmuş olsaydı, insana faidesi olmayacak bu gibi bid'atlerle uğraşmayacağımız gibi, bununla uğraşan kimselere de bunun tam zıddına bir çok delillerin olduğunu anlatırdık
Bakınız Allah'u Azze ve Celle kerim kitabında ne buyuruyor :
وَمَا عَلَّمْنَاهُ الشِّعْرَ وَمَا يَنبَغِي لَهُ إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ وَقُرْآنٌ مُّبِينٌ لِيُنذِرَ مَن كَانَ حَيّاً وَيَحِقَّ الْقَوْلُ عَلَى الْكَافِرِينَ
Biz ona yani Muhammed'e şiir öğretmedik Ki,ona yakışmaz da O sadece bir öğüt ve apaçık bir Kur'an'dır Ki,onunla diri olanları uyarsın ve inkar eden-lere de azab sözü hak olsun
YASİN : 6970AY
Ayet'i kerimeye dikkat edilirse,لِيُنذِرَ مَن كَانَ حَيّاً diri olanları uyarması için ifadesiyle Kur'an'ın, dirilerin uyarılması için indirildiği anlatılmaktadır
Rabbimiz yine bir Ayet'i Celile'sinde şöyle buyurmaktadır :
كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَيْكَ مُبَارَكٌ لِّيَدَّبَّرُوا آيَاتِهِ وَلِيَتَذَكَّرَ أُوْلُوا الْأَلْبَابِ
O mubarek bir kitaptır Onu sana indirdik ki, Ayet'lerini düşünsünler ve akıl sahipleri de öğüt alsınlar
SAD : 29AY
Bu Ayet'i kerime de inandığını söyleyenlere açıkça şunu anlatmaktadır ; Kur'an, akledebilen ve düşünebilen kimseler için inzal olmuştur Dolayısıyla onun, düşünme,akletme ve anlama hasleti elinden alınmış ölü kimselere okunması makul değildir
Bununla beraber şunun da hiç unutulmaması gerekir ki,bu inanç ve amel Kur'an'ın gaye ve hedefine de terstir
Çünkü Allah'u Teala Kur'an'ı kerimi,onunla amel edilsin diye göndermiştirYani o, ölülerin kitabı değil dirilerin kitabıdır
Ölenlerin ise artık amelleri kesilmiştirOnlar Kur'an'ı ne okuyabilirler ve ne de onunla amel edebilirler
Onlar için okunan Kur'an'ın sevabı da onlara ulaşmaz Meğer ki, Kur'an'ı kendisine öğrettiği kimse ola Yani, bir kimse hayatta iken kime Kur'an öğretmiş ise,onun okumasından bir sevap kazanabilir Çünkü bu şey, henüz hayatta iken kendisinin sa'yı gayretinden olan şeylerdendir
Çünkü Allah'u Azze ve Celle kerim kitabında şöyle buyurmaktadır :
إِنَّا نَحْنُ نُحْيِي الْمَوْتَى وَنَكْتُبُ مَا قَدَّمُوا وَآثَارَهُمْ
{ Ölüleri diriltecek,işledikleri amelleri ve geride bıraktıkları eserleri yazacak olan elbette biziz }
YASİN : 12AY
مَّن يَشْفَعْ شَفَاعَةً حَسَنَةً يَكُن لَّهُ نَصِيبٌ مِّنْهَا
{ Kim güzel bir işe aracılık ederse,onun da o işten bir payı vardır }
NİSA : 85AY
Sünnet'i seniyyede ise şöyle buyrulmaktadır :
- قَالَ رَسُول اللَّه صَلى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلمْ: من سَنَّ سنة حسنة فيعمل بِهَا كَانَ لَهُ أجرها، ومثل أجر من عمل بِهَا لاَ ينقص من أجورهم شيئاً"
{ Cerir bin Abdullah ra'dan Resulullah sav şöyle buyurdular : Kim iyi bir çığır açar da o yolda yürünürse,o yolda yürüyenlerin sevabı kadar bu çığırı açan kimseye de ecir yazılırOnların sevaplarından da bir şey eksilmez }
MÜSLİM : 3C1017N
İBNİ MACE : 1C203N
Hulasa, bu delillerin umum ifadeleri bizlere şunu anlatmaktadır : İster hayatta olsun ister ölü olsun, kim hayırlı bir işe vesile olmuş ise,o işten hasıl olan sevapların aynısını bu kimse de kazanacaktır
Dolayısıyla,hayatta iken birilerine Kur'an öğretenler, o kimseler Kur'an okudukça sevap kazanacaklardır İşte Kur'an-ın ölüye ancak bu şekilde faydası olur
İbni Kesir rh ;
وَأَن لَّيْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَى
İnsan için kendi çalışıp çabalamasından başka bir şey yoktur
NECM : 39AY
Mealindeki Ayet'in tefsirini yaparken şöyle diyor : Yani başkasının günahı kişiye yüklenmediği gibi,kendi nefsi için kazandığı hariç, başkasının yapacağı sevaptan da yararlanamaz
İbni Kesir devam ediyor ve diyor ki : Bu Ayet'i Kerime'den İmam Şafii rh şu hükmü çıkarmıştır :
Ölüler için okunup,hediye edilen Kur'an'ın sevabı onlara kavuşmaz,çünkü okunan Kur'an onların ameli ve kazancı değildir Bunun içindir ki Allah'ın Resulü sav ölülere Kur'an okumayı ümmetine tavsiye etmemiş ve ne açık bir ifade ile ve ne de ima yolu ile de olsa, onlara bu yolu göstermemiştir
Bununla beraber, Sahabeden de bu hususta sahih bir nakil yokturŞayet bu hayırlı bir iş olmuş olsaydı,şüphesiz ki onlar bu hayırda bizleri geçerdi - Yani onlar bizden önce bunu yaparlardı - Unutmayın ki,Allah'a yaklaştıran ameller ancak nas'la sabit olur Bu gibi hususlarda ne kıyasla ve ne de şahsi görüşlerle hareket edilmez
İBNİ KESİR : 13C7554S
SÜNNET'TEN DELİLLER
Ölülere Kur'an okunmayacağının sünnet'ten delilleri ise şunlardır :
عن أبي هريرة , أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال : لا تجعلوا بيوتكم مقابر إن الشيطان ينفر من البيت الذي تقرأ فيه سورة البقرة
{ Ebu Hureyre ra dan Resulullah sav şöyle buyurdular : Evlerinizi kabirlere çevirmeyiniz Muhakkak şeytan, içerisinde Bakara suresi okunan evden kaçar}
MÜSLİM : 2C 780 N
TİRMİZİ : 5C3036N
AHMED : 2 / 284-337
{ Resulullah sav şöyle buyurdular : Evlerinizde Bakara suresini okuyunuz, oraları kabirlere çevirmeyiniz }
BEYHAKİ : 5 / 448 / 1056
Hulasa, ölülere faydası dokunsun diye Kur'an okumanın eğer dinimizde bir yeri olmuş olsaydı, Müslümanlara karşı çok şevkatli ve merhametli olan Peygamberimiz Muhammed sav :
Evleriniz de Kur'an okuyunuz ve namaz kılınız, oraları kabirlere çevirmeyiniz
diye nasihatte bulunmazdı Çünkü,kabirler Kur'an okuma ve namaz kılma yeri değil-dir Bunun içindir ki ; Hayatı boyunca defalarca kabirleri ziyaret eden Allah Resulü sav, ne böyle bir şey yapmıştır,ne ümmetine böyle bir şey tavsiye etmiştir ve ne de ima ile de olsa buna işaret etmiştir
Kendisinin de hadisi şeriflerinde buyurduğu gibi :
ما بقي من شيء يقرب من الجنة ويباعد من النار إلا وقد بين لكم ( صحيح )
{ Size cennet'e yaklaştıracak ne var ise onu açıklamışımdır Ve yine size, cehen-nem'den uzaklaştıracak ne var ise onları da açıklamışımdır}
M ZEVAİD : 8 264 - S SAHİHA : 4C1803N - HAKİM : 2C 4 SAY
عن أبي ذر قال تركنا رسول الله صلى الله عليه وسلم وما طائر يقلب جناحيه في الهواء إلا وهو يذكرنا منه علما قال فقال صلى الله عليه وسلم فذكره وله شاهد من رواية عمرو عن المطلب مرفوعا بلفظ ما تركت شيئا مما أمركم الله به إلا قد أمرتكم به وما تركت شيئا مما نهاكم عنه إلا قد نهيتكم عنه
وإسناده مرسل حسن
{ Ebu Zerr ra şöyle dedi : Resulullah sav bizi, hava'da kanat çırpan kuştan dahi malumat vemiş olduğu halde terk etti }
İBNİ HİBBAN : 1C 65N
AHMEDMÜSNED : 5 / 162
TABERANİ KEBİR : 1647N
S SAHİHA : 4C 1803N
{ Ve yine bir hadislerinde şöyle buyurmaktadır : Allah'ın size emredip de benim size emretmediğim hiçbir şey bırakmadımVe yine,Allah'ın size yasaklayıp da benim size yasaklamadığım hiçbir şey de bırakmadım}
S SAHİHA : 4C 1803N
Artık bu delillerden sonra söylenecek tek söz Allah,bu konuda problemi olan kimselere anlayış ve hidayet versin sözüdür
BU KONUDAKİ ZAYIF VE UYDURMA HADİSLER
Ölüye Kur'an okuma hususunda delil olarak öne sürülen hadislerden birtanesi şudur :
حدثنا محمد بن العلاء ومحمد بن مكّي المروزي، المعنى قالا: ثنا ابن المبارك، عن سليمان التيمي، عن أبي عثمان وليس بالنهدي، عن أبيه، عن مِعْقِل بن يسار قال: قال النبيُّ صلى اللّه عليه وسلم: " اقرءوا {يس~} على موتاكم"
{ Ma'kıl bin Yesar ra dan Dedi ki : Resulullah sav : Ölülerinize { Yasin } okuyunuz buyurmuştur }
EBU DAVUD : 4C3121N
İBNİ MACE : 4C1448N
İBNİ HİBBAN : 5C2991 N
AHMED : 5 / 26 19790N
HAKİM : 1 / 565
İBNİ HACER : Ravilerden Ebu Osman mübhem'dir Yani meçhuldür
TEHZİB : 12 / 370
İBNİ MUNZİR : Ravilerden Ebu Osman ve babası tanınmış kimseler değillerdir
İBNİ MUNZİR : 5 / 310 / 922
EL ALBANİ : Bu hadis zayıftır Bu hususta herhangi sahih bir hadis yoktur
DAİFU EBU DAVUD : 3121N
KİTABU'L CENAİZ : 11 S
İRVAU ĞALİL : 688N
MİŞKAT : 1622
" من دخل المقابر , فقرأ سورة ( يس ) خفف عنهم يومئذ , و كان له بعدد من فيها حسنات "
{ Resulullah sav buyurdular ki : Kim kabristana giripte orada Yasin suresini okursa, Allah onların yüklerini hafifletir ve o kabirde bulunanların sayısı kadar o kimselere hasenat yazar }
EBU NUAYM Fİ AHBARUL ESBAHAN : 2344345
SUYUTİ Fİ İLAL : 2 C 44 - EL- ALBANİ SİLSİLETÜ'D DAİFE : 3C1246N
أخرجه الثعلبي في " تفسيره " 3/161/2 من طريق محمد بن أحمد الرياحي : حدثنا
أبي : حدثنا أيوب بن مدرك عن أبي عبيدة عن الحسن عن # أنس بن مالك # مرفوعا
هذا إسناد مظلم هالك مسلسل بالعلل :
الأولى : أبو عبيدة قال ابن معين : " مجهول "
الثانية : أيوب بن مدرك متفق على ضعفه و تركه , بل قال ابن معين : " كذاب "
و في رواية : " كان يكذب "
الثالثة : أحمد الرياحي , و هو أحمد بن يزيد بن دينار أبو العوام , قال البيهقي " مجهول "
قال الألباني في " السلسلة الضعيفة و الموضوعة : موضوع
Hadis olarak zikredilen bu rivayet ; Salebi'nin tefsirinde zikredilmektedir El-Albani Allah kendisine rahmet eylesin Silsiletü'd Daife'de zikrettiği gibi : Bu hadis Mevzu'dur yani uydurmadır
İbni Main : Sened de bulunan Ebu Ubeyd Meçhul'dür,der
İbni Main : Eyyub bin Müderrik için ; yalancıdır der
Beyhaki : Sened te bulunan Ahmed er-Riyahi için meçhul der
El-Albani : yine der ki : Sened de bulunan Eyyub bin Müderrik'in zayıflığı ve terki hususunda ittifak edilmiştir
EL-ALBANİ S DAİFE : 3C1246N
Bu husustaki uydurulan şeylerden bir tanesi de şudur :
{ Resulullah sav buyurdular ki : Kim kabristanın yanından geçer ve ihlas suresini onbir defa okuyup da bunun ecrini ölülere bağışlarsa,o kimseye ölü sayısınca mukafat verilir }
Asrımızın muhaddislerinden Nasiru'd-din El Albani bu rivayetle alakalı şunları söy-lemektedir :
Bu batıl ve uydurma bir hadis'tir Bunu Ebu Muhammed el-Hallal,el-kıraati alel Kubur 201 / 2 de
Deylemi Abdullah b Ahmed b Amir'in babasındanonun Ali er-Rıza'dan,onun babalarından rivayete dair bir nüsha'da zikretmiştir
Bu ise batıl ve uydurma bir nüsha'dır Bu,ya burada sözü geçen Abdullah'ın uy-durması ya da onun babasının uydurmasıdır
Nitekim ez-Zehebi el-Mizan'da böyle demiş ve Hafız İbn Hacer'de el-Lisan adlı ese-rinde ona uymuştur
Daha sonra Suyuti, Zeylu'l Ahadiysi'l Mevdua adlı eserinde aynı şeyleri tekrarlamış ve onun bu hadisini zikretmiştir
İbn Arrak Tenzihu'ş Şeria el-Merfua fi'l-Ahadiysi'ş-Şeria ve'l-Mevdua adlı eserinde de aynı şeyleri söylemiştir
EL-ALBANİ KCENAİZ : 142S
{ Resulullah sav buyurdular ki : Hangi ölünün başında Yasin suresi okunursa Allah onun işini kolaylaştırır
EL-ALBANİ : S DAİFE : 5219N
Hulasa,kabirlerde Kur'an okuma veya başka bir mekanda da olsa Kur'an okuyup onun sevabını ölülere bağışlama hususunda zikredilen bu ve bunun gibi rivayetler zayıf ve uydurma rivayetlerdir İlim ehlinin de ifade ettiği gibi ; bu hususta sahih bir hadis yoktur
Allah'u Azze ve Celle bizlere, hakkı hak bilip ona ittiba eden ve batılı da batıl bilip ondan uzak duran kullar olmamızı nasibeylesin
Bunu ilk beğenen siz olun
Hata Oluştu