<----II=TürkiyE=Fun=Clup=II---->

katılmak isteyenler bir fotoğraf veya bilgi koyup gruba girebilirler
gruba girince imzanıza ekleyin. söylenileni yaptıgınızda bana msn adresinden ulaşın :













bağlantıyı göster (facebook ile) bağlantıyı göster (klasik üye girişi ile)



bağlantıyı göster (facebook ile) bağlantıyı göster (klasik üye girişi ile)




Türkiye tarihi hakkında bilgi
Türkiye; çok eski devirlerden beri bilinen bir memlekettir. Daima göçlere istilalara uğramıştır. Doğu ve batı, Asya ve Avrupa kıtalarının köprüsü mahiyetinde olduğundan çeşitli kavim, devlet, kültür ve medeniyetleri bünyesinde barındırdı. Hattiler, M.Ö. 2500-2000 yılları arasında Anadolu'da Mezopotomya tesirli medeniyeti temsil ettiler (Bkz Anadolu Medeniyetleri). M.Ö. 2000 yıllarında Anadolu'da Hititler, Trakya'da Trakların oturduğu kabul edilir. Hititler, Orta Anadolu'da M.Ö. 1850'de devlet ku


Türkiye; çok eski devirlerden beri bilinen bir ülkedşr. Türkiye olarak bilinen Anadolu daima göçlere istilalara uğramıştır. Doğu ve batı, Asya ve Avrupa kıtalarının köprüsü özelliğinde olduğundan çeşitli kavim, devlet, kültür ve medeniyetleri bünyesinde barındırdı. Hattiler, M.Ö. 2500-2000 yılları arasında Anadolu'da Mezopotomya etkisindeki medeniyeti temsil ettiler (Bkz Anadolu Medeniyetleri). M.Ö. 2000 yıllarında Anadolu'da Hititler, Trakya'da Trakların oturduğu kabul edilir. Hititler, Orta Anadolu'da M.Ö. 1850'de devlet kurarak, genişlediler. Anadolu'nun tamamına yakınına hakim oldular. Arkeolojik kazılarda bulunan kültür ve medeniyet eserleri meydana getirdiler. Yapılan kazılarda Alacahöyük ve Boğazköy'de Hitit eserleri bulundu (Bkz. Hititler). Hititler zamanında, batıdan İyonlar, doğudan Asurlular, Urartular, güneydoğudan Hurriler ve Mitannilerin istilasına uğradı. Traklar ise Trakya'da kabileler halinde yaşıyorlardı. M.Ö. 1000 yılında ise, Anadolu; Geç Hititler, Asurlular, Urartular, Frigyalılar, Lidyalılar, Medler ve Perslerin hakimiyetine girdi.

Bunlardan sonra Trakya dahil Makedonya ve Romalıların eline geçti. Romalıların M.S. 395 yılında ikiye ayrılmasıyla Türkiye toprakları Doğu Roma da denilen Bizanslıların payına düştü. Bizanslılar, Türkiye'ye önceleri bütün, sonraları da fasılalı olarak kısmen hakim oldular. Bizanslılar (395-1453) devrinde Türkiye, Anadolu tarafından Partlar, Sasaniler, Haçlılar ve Moğolların taarruz ve istilasına uğradı. Hulefa-i Raşidin ( Dört Halife Devri), Emeviler, Abbasiler, Selçuklular, Atabekler, Memlukler, Anadolu Beylikleri, Karakoyunlular, Akkoyunlular ve sonunda Osmanlıların fethine uğradı. Trakya ise, Avrupa Hunları, Avarlar, Bulgar Türkleri, Peçenekler, Haçlılar ve Slavların taarruzuna uğradı.

Türkiye toprakları 11. yüzyıldan itibaren Türk kavimlerinin akınına uğramaya başladı (Bkz. Türkler). Selçuklular Anadolu fethine başlayıp, tamamladılar. Anadolu'nun Türkleşip, İslamlaşmasında çok hizmetleri geçti (Bkz. Selçuklular). Türkiye'nin Anadolu ve Trakya toprakları, 13. yüzyılda başlayıp, 15. yüzyılda tamamlanan Osmanlı hakimiyetine girdi (Bkz. Osmanlı Devleti). Türkiye, Osmanlı Devletinin son zamanına kadar taarruz ve istilaya uğramadı. Osmanlı Devletine karşı, 19. yüzyılda Rusya, Papalık çeşitli uluslararası yıkıcı ve bölücü fikir akınlarıyla, politikaların gizli ve aşikar taarruzuna uğradı. Yirminci yüzyılda ise hiç yoktan Birinci Dünya Savaşına sokularak güçsüz düşürülüp, taarruz ve istila edildi. Türkiye; İngiltere, Fransa, İtalya, Yunanistan ve sömürge kuvvetlerince işgal edildi. Türk Milleti işgalcilere karşı tarihe altın harflerle yazılan Bağımsızlık Mücadelesini verdi (Bkz. Türk Kurtuluş Savaşı). Milli Mücadeleyi kazandı. İstiklal Savaşı yıllarında, 23 Nisan 1920'de Ankara'da kurulan Türkiye Büyük Millet Meclisi, Türkiye'de köklü değişiklikler, reformlar yaptı. Türk milletinin kazandığı zaferler sonunda; TBMM ve başkanı Mustafa Kemal Paşa (bkz. Mustafa Kemal Atatürk), Türkiye'de her alanda inkılaplara başladı. İnkılaplar, devrin şartlarına göre çok güç olmasına rağmen bütün engeller aşılarak kararlaştırılıp, uygulandı. Bu inkılaplar, “Atatürk İhtilali” yada “Kemalizm” adıyla bilinmektedir. Birinci Dönem TBMM (1920-1923) devrinde; Osman Gazinin 1281 yılında Kayı Beyi olmasından beri devam eden Osmanlı Hanedanını sona erdiren 1 Kasım 1922'de saltanatın kaldırılması ve halifeliğin Osmanlı Hanedanına mensup en yaşlı ve ahlakla ilimce en uygununun TBMM'ce seçimine dair kanun çıkarıldı. İkinci Dönem TBMM (1923-1927) devrinde uzun görüşmeler ve çok çetin müzakereler sonunda bugünkü sınırlarımızı, bazı hukuk kuralları ve siyasetimizi tespit eden Lozan Antlaşması imzalandı.

Lozan Antlaşmasından sonra İkinci Dönem Meclisi şu inkılapları yaptı: 29 Ekim 1923'teCumhuriyet ilan edilerek, devletin idare şekli tespit edildi. 3 Mart 1924'te “Hilafetin İlgası ve Hanedan-ı Osmaniyenin Türkiye Cumhuriyeti memalik-i hariciyesine çıkarılması, yine aynı gün, Şer'iye ve Evkaf ile Erkan-ı Harbiye Vekaletlerin kaldırılmasına ilişkin kanunla Tevhidi Tedrisat kanunları da kabul edildi. Şer'iye ve Evkaf Vekaletinin kaldırılmasıyla ve vekalete bağlı bütün okul ve medreseler kapatıldı. Tevhid-i Tedrisat (Eğitim ve Öğretim) kanununun kabulüyle de bütün okulların eğitim ve öğretim işleri, milli ve laik ilkeler doğrultusunda Milli Eğitim Bakanlığının idaresine bırakıldı. Şer'iyye Mahkemeleri kaldırılarak 8 Nisan 1924'te mahkemeler birleştirildi.

20 Nisan 1924'te devlete yeni bir düzen veren Anayasa, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kabul edildi. Aşar Vergisi 17 Şubat 1925'te kaldırıldı. Saltanat ve hilafetin kaldırılması, eğitimde birliğin sağlanması ve Cumhuriyetin ilanıyla girişilen inkılaplara yenileri eklenerek, yenileme çabaları sürdürüldü. 25 Kasım 1925'te Şapka Kanunu çıkarılarak fes kaldırıldı.

Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılmasına ilişkin 2 Eylül 1925 tarihli kararname, 30 Kasım 1925'te yayımlanan kanunla kesinleşti. Hicri takvim, Ezani yani alaturka saat yerine 25 Aralık 1925'te Miladi takvim, vasati yani alafranga saat sistemi kabul edildi. 17 Şubat 1926'da Medeni Kanun kabul edilerek, kadının hukuki durumu yeniden düzenlendi. İktisadi müesseselerde, Türkçe Kullanılması Kanunu 10 Nisan 1926'da kabul edildi. 1 Temmuz 1926'da Kabotaj Hakkı yürürlüğe girdi. 28 Mayıs 1927'de Sanayii Teşvik Kanunu çıkarıldı.

Üçüncü Dönem TBMM (1927-1931) devrinde şu inkılaplar yapıldı: Laiklik esası, 9 Nisan 1928'de Anayasaya alınarak, kurumlar laikleştirildi. 24 Mayıs 1928 Latin rakamı inkılabından sonra Kasım 1928'de otuz altı harfli Osmanlı elifbası yerine yirmi dokuz harfli Latin alfabesi kabul edildi. 14 Temmuz 1930'da kadınların belediye seçimlerine katılma ve 23 Aralık 1930'da seçilme hakları verildi. Türk Tarih Kurumu, 15 Nisan 1931'de “Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti” adıyla kuruldu. Dördüncü Dönem TBMM (1931-1935) devrinde, Türk Dil Kurumu “Türk Dili Tetkik Cemiyeti” adıyla 12 Temmuz 1932'de kuruldu. 31 Mayıs 1933'te Üniversite Islahatı Kanunu çıkarıldı. 21 Haziran 1934'te Soyadı, 26 Kasım 1934'te Lakap ve Ünvanların Kaldırılması Kanunu çıkarılıp, 5 Aralık 1934'te de kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkı verildi. Türkiye Cumhuriyeti dış politikası kuruluşundan itibaren “Yurtta Sulh, Cihanda Sulh” esasına göre tespit edildi. Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu ve inkılapların mimarı, Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk'ün 10 Kasım 1938'de ölmesinden sonra da açtığı yoldan gidildi.

Atatürk'ten sonra Cumhurbaşkanlığına İsmet İnönü getirildi. İsmet İnönü (1938-1950) devrinde bütün dünyayı saran İkinci Dünya Savaşı (1939-1945) çıktı. Türkiye, fiili olarak harbe girmemesine rağmen savaş hali ve ekonomisi uyguladı. Bu devrede ülkede açlık çekilip, hürriyetler kısıtlandıysa da, 1946'da çok partili sisteme geçmesiyle iktidar ve tek parti çok sarsıldı. 1950 seçimlerinde iktidar Cumhuriyet Halk Partisinden Demokrat Partiye geçince İsmet İnönü Cumhurbaşkanlığını Celal Bayar'a devretti.

Celal Bayar'ın Cumhurbaşkanlığı, Adnan Menderes'in Başbakanlığı, Demokrat Partinin iktidarda kaldığı 1960 yılına kadar sürdü. 1950-1960 yılları Türkiye'nin hareketli bir iç ve dış politika yaşadığı devirdir. Türkiye, dünya barışı için Birleşmiş Milletlerin çağrısı üzerine bir Türk Tugayını Kore'ye gönderdi. Türk Tugayı Kore'de komünistlere karşı müttefiklerinin ve bütün dünyanın takdirini toplayan zaferler kazanıp, ittifak içindeki görevini hakkıyla yerine getirdi. Türk Silahlı Kuvvetlerinin Kore'deki başarıları Türkiye'nin itibarını arttırdı. İkinci Düyna savaşından sonra Sovyet yayılmasına karşı kurulan Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatına yani NATO'ya kabul edildi. Türkiye'nin NATO'ya girmesiyle Sovyet yayılma ve tehlikesi, sıcak savaşı durdurmuşsa da soğuk savaşın önüne bütünüyle geçilememiştir. İttifak sisteminin gereği üzerine, 28 Şubat 1953'te Balkan Paktına, 24 Şubat 1958'de Bağdat Paktı da denilen CENTO'ya girildi.

Demokrat Parti (1950-1960) zamanında dış münasebetlerin gelişmesi yanında memleket içinde de çok büyük gelişmeler oldu. Demokrasi işlerlik kazanarak, İkinci Dünya Savaşı psikolojisinden memleket kurtarıldı. Türkiye kalkınma yolunda çok büyük mesafeler kazandı. Cumhuriyet devrinde kurulan devlet teşekküllerinin faaliyetleri hızla arttırıldı. Hür teşebbüse imkan tanınmasıyla özel sektör de kalkınmadaki yerini aldı. Devlet, kamu ve özel sektörün faaliyetlerinin arttırılmasıyla kalkınma çok hızlandı. Pekçok fabrika, santral, baraj, site ve işyeri açıldı. Şehirleşme arttı. Eğitim ve öğretim kurumları arttırılarak, imkanlar genişledi. Pekçok mesleki, teknik ve dini okullarla ilkokul, orta öğretim müesseseleri, üniversiteler ve akademiyle bunlara bağlı fakülte ve yüksek okullar açıldı. Her sahadan eleman yetiştirilmesine ağırlık verildi.

# Demokrat Parti iktidarı 27 Mayıs 1960'ta Türk Silahlı Kuvvetlerinin müdahalesiyle son bulup, Cemal Gürsel Cumhurbaşkanı oldu. Cemal Gürsel'in 1966 yılına kadar devam eden Cumhurbaşkanlığı zamanında Kurucu Meclisçe, 1961'de Anayasa ve aynı yıl seçimler yapıldı. İki defa ihtilale teşebbüs edilip, hükümet buhranı görüldü. CENTO ülkeleri, 21 Temmuz 1963'te Bölgesel Kalkınma İçin İşbirliği Teşkilatını (RCO) kurdular. Hükümet buhranı Adalet Partisinin iktidara gelip, Süleyman Demirel'in Başbakan olmasıyla sona erdi. Cemal Gürsel'in rahatsızlanıp, 1966'da ölmesiyle Cevdet Sunay Cumhurbaşkanı oldu. Cevdet Sunay'ın Cumhurbaşkanlığı (1966-1973) zamanında öğrenci hareketleri üzerine Türk Silahlı Kuvvetleri 12 Mart 1971'de hükümete muhtıra verdi. Muhtıra üzerine Süleyman Demirel hükümeti çekildi. Partilerin iştirakiyle yeni hükümet kuruldu. Cevdet Sunay'dan sonra 1973'te Fahri Korutürk Cumhurbaşkanı seçildi. Fahri Korutürk'ün Cumhurbaşkanlığı (1973-1980) zamanında hükümet buhranları sık görüldü. Hiçbir parti çoğunlukta olmadığı için koalisyon hükümetleri kuruldu. Sık sık hükümetler iş başından ayrıldı. Hükümet buhranları toplumda anarşiyi arttırdı. Fahri Korutürk'ten sonra Cumhurbaşkanı dahi seçilemedi. Türk Silahlı Kuvvetleri, ülke çapında devam eden anarşik hadiselerin, sosyal buhranların önüne geçmek gayesiyle 12 Eylül 1980'de idareye el koydu. (bkz. 12 Eylül Darbesi) Anarşi durdurularak, devlet yıkımdan kurtarıldı. Türkiye'ye huzur getirildi. Genelkurmaybaşkanı Kenan Evren, Konsey ve Devlet Başkanlığı vazifelerindeyken Danışma Meclisi, Anayasa hazırladı. Anayasa 7 Kasım 1982'de halk oylamasına sunularak, % 91.4 nispetle kabul edildi. 1982 Anayasasıyla beraber Kenan Evren'in Cumhurbaşkanlığı da milletçe kabul edildi. 1983'te seçimler yapılarak, demokrasiye tekrar geçildi. Seçimde Anavatan Partisi çoğunluğu kazanarak, Turgut Özal Başbakan oldu. 1987'de yapılan seçimleri de büyük çoğunlukla Anavatan Partisi kazandı. Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in görev süresinin dolmasından sonra 1989'da Turgut Özal meclis tarafından Cumhurbaşkanı seçildi. Cumhurbaşkanı, başbakanlığa Meclis Başkanı Yıldırım Akbulut'u atadı. 16 Haziran 1991'de yapılan kongrede Anavatan Partisi Genel Başkanlığına Mesut Yılmaz seçildi. Daha sonra Cumhurbaşkanı tarafından yeni hükümeti kurmakla vazifelendirildi. Mesut Yılmaz'ın başbakanlığı 20 Ekim 1991 seçimlerine kadar sürdü. 20 Ekim seçimlerinde hiçbir parti tek başına seçimleri kazanamadı. Demirel başkanlığında koalisyon hükümeti kuruldu. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın 1993'te vefatı üzerine bu makama DYP Genel Başkanı Süleyman Demirel seçildi. Cumhurbaşkanı, 1993'te yapılan DYP Genel Başkanlığına seçilen Tansu Çiller'i yeni hükümeti kurmakla görevlendirdi. Tansu Çiller, Demirel zamanındaki koalisyon hükümetine bazı bakanları değiştirerek devam etti... Türkler ve İlk Türk Devletleri
# İslami Dönem Türk Tarihi
Osmanlı İmparatorluğu dönemi
Osmanlı İmparatorluğu
# Kuruluş ve genişleme dönemi
# Osmanlı gücünün doruğu
# Gerileme dönemi
İmparatorluğu son dönemi
# II. Abdülhamit Dönemi
# Jön Türkler
# İttihat ve Terakki Cemiyeti
# II. Meşrutiyetin İlanı
# 31 Mart Olayı
# Harekât Ordusu
# V. Mehmet Reşat Dönemi
# VI. Mehmet Vahdettin Dönemi
Son savaşlar
# Trablusgarp Savaşı
# Balkan Savaşları
# I. Dünya Savaşı
# I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı Devleti
# Çanakkale Cephesi
# Doğu Cephesi
# Galiçya Cephesi
# Romanya Cephesi
# Yemen-Hicaz Cephesi
# Sina-Filistin Cephesi
# Irak Cephesi
# Suriye Cephesi
# Makedonya Cephesi
# I. Dünya Savaşı'nın Sonucu
Antlaşmalar
Trablusgarb Savaşı sonrası
# Uşi Antlaşması Balkan Savaşları sonrası
# Londra Antlaşması
# Bükreş Antlaşması
# İstanbul Antlaşması ( Bulgaristan ile)
# Atina Antlaşması
# İstanbul Antlaşması ( Sırbistan ile) I. Dünya Savaşı sonrası
# Mondros Ateşkes Antlaşması
# Paris Barış Konferansı
# San Remo Konferansı
# Sevr Antlaşması Diğerleri
# Versay Antlaşması
# Saint Germain Antlaşması
# Triyanon Antlaşması
# Nöyyi Antlaşması
Milli mücadele dönemi
İŞGALLER
# İngiliz İşgalleri
# Fransız İşgalleri
# İtalyan İşgalleri
# Yunan İşgalleri
# İzmir'in İşgal Edilmesi
# İzmir'in İşgaline Tepkiler
# Ermeni ve Gürcü İşgalleri
Kongreler / Cemiyetler
# Mustafa Kemal'in İstanbul'a Gelmesi
# Mustafa Kemal'in Anadolu'ya Gönderilmesi
# Amasya Genelgesi
# Erzurum Kongresi
# Balıkesir Kongresi
# Alaşehir Kongresi
# Sivas Kongresi
# Amasya Protokolü
# Diğer Kongreler
TBMM / Düzenli Ordu
# Kuvay-ı Milliye
# Mustafa Kemal ve Temsil Heyeti Ankara'da
# Son Osmanlı Meclisi
# İstanbul'un İşgali
# TBMM'nin Kuruluşu
# Düzenli Ordunun Kurulması
# İlk Anayasanın Kabulü
# İstiklal Marşı'nın Kabulü
Cepheler ve Savaşlar
Cepheler
# Cephelerin Kurulması
# İç Cephe - Ayaklanmalar
# Doğu Cephesi
# Trakya Cephesi
# Güney Cephesi
# Batı Cephesi
# Ordunun Teşkilatlandırılması
# Savaşlar Birinci İnönü Muhaberesi
# İkinci İnönü Muhaberesi
# Kütahya - Eskişehir Muhaberesi
# Sakarya Meydan Muhaberesi
# Büyük Taarruza Hazırlık
# Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi
Antlaşmalar / Konferanslar
# Paris Konferansı
# Gümrü Barış Anlaşması
# Londra Konferansı
# Moskova Antlaşması
# Kars Antlaşması
# Ankara Antlaşması
# Mudanya Ateşkes Antlaşması
# Lozan Barış Antlaşması
# Diğer Olaylar Başkomutanlık Kanunu
# Büyük Millet Meclisi
# Tekalif-i Milliye Emirleri
# Dış İlişkiler
# İstiklal Mahkemeleri
# Milli Mücadele Dönemindeki Dernekler
# Azınlık Dernekleri
# Zararlı Dernekler
# Yararlı Dernekler
# Misak-ı Milli
# İstanbul Hükümeti'nin Mustafa Kemal'e Karşı Mücadele Kararı
Cumhuriyet dönemi
Türk Devrimi
# Amacı ve Tarihi Kökenleri
Siyasal Devrim
# Saltanatın Kaldırılması
# Ankara'nın Başkent Oluşu
# Cumhuriyet'in İlanı
# Halifeliğin Kaldırılması
# Laiklik
Eğitim Devrimi
# Tevhidi Tedrisat Kanunu
# Türk Alfabesinin Kabulü
Kültür Devrimi
# Dil Devrimi
# Tarih Devrimi
# Güzel Sanatlar
# Halk Evleri
Hulul Devrimi
# Şeriye ve Evkaf Vekaletinin Kaldırılması
# 1921 Anayasası ve 1924 Anayasaları
# Türk Medeni Kanunu
Ekonomi Devrimi
# İzmir İktisat Kongresi
# Osmanlı İmparatorluğunun Son Devirlerinde Ekonomik Durum
# Milli Ekonomimizin Esasları
# Tarım
# Sanayi
# Türkiye'nin Endüstrileşmedeki Amacı
# Ticaret müesseselerinin gelişmesi
# Ormancılık
# Hayvancılık
# Ulaştırma ve Bayındırlık
Sosyal Yapıda Devrim
# Kadın Hakları
# Şapka, Kılık ve Kıyafet Devrimi
# Tarikat, Tekke Zaviye ve türbelerin Kapatılması
# Uluslararası Saat ve Takvimin Kabul Edilmesi
# Soyadı Kanunu
# Sağlık ve sosyal Yardım alanında devrim DIŞ İLİŞKİLER
# Milli Siyasetimizin Dayandığı İlkeler
# Musul Sorunu
# Fransa İle İlişkiler
# Yunanistan İle İlişkiler
# İtalya İle İlişkiler
# Rusya İle İlişkiler
# Doğulu Devletler İle İlişkiler
# Milletler Cemiyetine Katılış
# Balkan Antantı
# Montrö Boğazlar Sözleşmesi
# Sadabad Paktı
# Ankara Paktı OLAYLAR
# Siyasi Gelişmeler
# İstanbul'un Kurtuluşu
# Cumhuriyet Halk Partisi
# Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası
# Şeyh Sait Ayaklanması
# Takrir-i Sükun Kanunu
# Atatürk'e Suikast Girişimi
# Serbest Cumhuriyet Fırkası
# Menemen Olayı
# Hatay Sorunu
# Yabancı Okullar Sorunu
Atatürk İlkeleri
# Cumhuriyetçilik
# Milliyetçilik
# Halkçılık
# Laiklik
# Devletçilik
# İnkılapçılık
Atatürk Sonrası
# Atatürk'ün Ölümü
# İsmet İnönü'nün Cumhurbaşkanı Seçilmesi
# İnönü Devri ve Bunalımlı Yıllar
II. Dünya Savaşı
# Savaşın Nedenleri
# İttifak ve Antlaşmalar
# Savaşının Gelişmesi
# Atlantik Beyannamesi
# Birleşmiş Milletler Beyannamesi (1 Ocak 1942)
# İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi
# Unesco
# Atlantik Paktı (NATO- 4 Nisan 1949)
# Kore Savaşı (25 Haziran 1950)
II. Dünya Savaşı'nda Türkiye
# İkinci Dünya Savaşında Türkiye'nin Durumu
# İkinci Dünya Savaşından Sonra Türkiye'nin Yaptığı antlaşmalar
# Türk-Pakistan Paktı ( 3 Nisan 1954)
# Bağdat Paktı (CENTO)
1950 Sonrası Gelişmler
# Türkiye'de Demokrasinin Gelişmesi
# Yeni Seçim Kanununda Değişiklik
# Çok Partili Döneme Geçiş
# Yeni Partiler
# Demokrat Parti
# Diğer Partiler
# 27 Mayıs Hareketi ve Ara Dönem
# Hareketli 1960'lı Yıllar ve AP Dönemi
# 12 Mart Dönemi ve CHP'deki Değişim
# Ecevit Yönetimleri ve "MC" dönemleri
# 12 Eylül Rejimi (1980-1983)
# I. ve II. Özal Hükümeti
# Körfez Krizi
# ANAP'taki Değişim ve Koalisyonlar Dönemi

alıntıdır.

Türkiye Türkçesi hakkında bilgi
<span style="background: #f5f5ff; padding:4px; border:thin dotted #eef">â†'``Bu madde Türkiye Cumhuriyeti`nin ve KKTC`nin resmi dili olan Türkçe üzerinedir.
&

lt;span style="background: #f5f5ff; padding:4px; border:thin dotted #eef">â†'''Bu madde Türkiye Cumhuriyeti'nin ve KKTC'nin resmi dili olan Türkçe üzerinedir. Kelimenin diğer anlamları için Türkçe (anlam ayrım) sayfasına bakınız.'' {{Turkce bilgi | border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300" style="margin-left:0.5em;" |nom=Türkçe |nomnatif= |couleurfamille=yellowgreen |couleurfond=#E9F9C8 |pays= Türkiye, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Bulgaristan, Yunanistan, Ermenistan, İran, Makedonya Cumhuriyeti, Moldova, Suriye, Irak, Kosova şu ülkelerdeki göçmen topluluklar: Hollanda, Almanya, Avusturya, Kanada, ABD, İsrail, Brezilya, Venezuela, Kolombiya, Belçika, İngiltere, Danimarka, İsveç, İsviçre, Avustralya ve sürgündeki Ahıska Türkleri'nin yaşadığı ülkeler: Kazakistan, Azerbaycan, Rusya Federasyonu, Kırgızistan, Özbekistan ve Ukrayna. |rí©gion= |locuteurs= 81 milyonu ana dili olmak üzere, yaklaşık 250 milyon. |rang=14 |typologie={{SOV}} {{Typologie Caen|TRK}} {{Langue agglutinante}} |famille= :- Altay Dil Ailesi (tartışmalı) ::- Türk Dilleri Ailesi :::- Oğuz Grubu ::::- Türkçe |langueofficielle= Türkiye, KKTC , ( Makedonya , Kosova (Belediye dili)), Kıbrıs Rum Kesimi |acadí©mie= Türk Dil Kurumu |iso1=tr |iso2=tur |sil=TRK |í©chantillon= ()<br/><br/> <br/><br/>left |í©tendue=I (langue individuelle)|type=L (langue vivante)}} Türkçe, Altay Dilleri içerisinde Türk dil ailesinin Oğuz Grubu'na mensup, Türkiye lehçesidir. Türkiye Cumhuriyeti, KKTC ve bazı Balkan ülkelerinin resmi dilidir. {{Portal|name=Türkçe}}
Sınıflandırma
# Türkçe; Gagavuzca, Horasan Türkçesi ve Osmanlı Türkçesi ile birlikte olarak Türkçe dil grubunda yer almaktadır. Türkçe dil grubu, Oğuz dillerinin (Güney Türk dilleri) bir alt grubudur. Oğuz dilleri de Türk lehçelerinin bir alt grubudur. Çoğu bilim adamı Türk lehçelerini Altay dil ailesi içine koyarlar. ==Coğrafi dağılımı== Türkiye, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Bulgaristan, Yunanistan, İran, Makedonya, Moldova, Suriye, Irak, göçmenlerin yaşadığı Hollanda, Almanya, Avustralya, Kanada, ABD, Brezilya, İsrail, Venezuela, Kolombiya, Belçika, İngiltere, Danimarka, İsveç, İsviçre, Avustralya ve sürgündeki Ahıska Türklerinin yaşadığı ülkeler: Kazakistan, Azerbaycan, Rusya Federasyonu, Kırgızistan, Özbekistan, Afganistan, Tacikistan ve Ukrayna'da konuşulur. ===Resmi durumu=== Türkçe Türkiye'nin ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin resmi dilidir. Türkiye'de Türk Dil Kurumu, Atatürk tarafından 1932 yılında ''Türk Dili Tetkik Cemiyeti'' olarak bağımsız bir organ olarak kurulmuştur. Türk Dil Kurumu dilin sadeleşmesi, yabancı kökenli sözcüklerin değiştirilmesi (özellikle Arapça ve Farsça) için çalışmıştır. Kosova'da Türkçe resmi dil olmaktan kalktı. Eskiden yani 1978 Dil yasasına göre Türkçe resmi dil idi. Şu anda sadece Kosova'nın bir kenti olan ve Türk çoğunluğun yaşadığı bir kent olan Prizren'de Türkçe resmi dildir. Diğer yerlerdeki resmiyeti ortadan kaldırıldı. ===Kullanımı=== Resim:MapOfTurkishSpeakers.png|thumb|580 px|center| Dünya'da Türkçe konuşanların dağılımı Türkçenin Türkiye lehçesi, Türkiye'de yaklaşık 72.000.000 kişi tarafından,
# Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde 250.000 kişi tarafından konuşulmaktadır. Ayrıca Türkçe, gerek Türkiye lehçesiyle gerekse artık ayrı birer dil olarak kabul edilen diğer lehçeleriyle aşağıdaki bölgelerde şu yoğunlukla konuşulmaktadır: {| ||
# İran'da yaklaşık 30.000.000 İran Azerisi tarafından,
# Özbekistan'da 23.600.000 kişi tarafından,
# Rusya Federasyonu içinde Türk muhtar cumhuriyetleri de bulunmaktadır. Başlıcalarını, Tataristan, Başkortostan, Çuvaşistan, Yakut-Saha Muhtar Cumhuriyetleri, Dolgan-Mens Muhtar Bölgesi, Kabardin-Balkar, Tuva, Kırım-Tatar Muhtar Cumhuriyetleri, Hakasya, Gorno-Altay Muhtar Bölgesi, Dağıstan Muhtar Cumhuriyeti, Karaçay-Çerkes Muhtar Bölgesi buralarda toplam 18.000.000 yakın kişi tarafından,
# Doğu Türkistan'da (Çin) yaklaşık 17.500.000 kişi tarafından,
# Kazakistan'da 15.900.000 kişi tarafından,
# Azerbaycan'da 7.600.000 kişi tarafından, ||
# Kırgızistan'da 5.000.000 kişi tarafından,
# Türkmenistan'da 6.000.000 kişi tarafından,
# Tacikistan'da 2.800.000 kişi tarafından,
# Afganistan'da 5.000.000 kişi tarafından,
# Irak'ta 3.000.000 kişi tarafından,
# Almanya'da 2.670.000 kişi tarafından, ||
# Suriye'de yaklaşık 1.500.000 kişi tarafından,
# Bulgaristan'da 850.000 kişi tarafından,
# Gürcistan'da 400.000 kişi tarafından,
# Sırbistan ve Kosova'da en az 350.000 kişi tarafından,
# Kırım'da 300.000 kişi tarafından, ||
# Gagavuz Yeri'nde (Moldova) 200.000 kişi tarafından,
# Avusturya'da 200.000 kişi tarafından,
# Hollanda'da 354.000 kişi tarafından,
# Avustralya'da 150.000 kişi tarafından, ||
# Fransa'da 176.000 kişi tarafından,
# Yunanistan'da 135.380 kişi tarafından,
# İngiltere'de 120.000 kişi tarafindan
# Makedonya'da 97.500 kişi tarafından,
# Belçika'da 112.400 kişi tarafından, ||
# İsrail'de 50.000 kişi tarafından,
# Amerika'da 27.000 kişi tarafından,
# Danimarka'da 25.000 kişi tarafından,
# Romanya'da 16.000 kişi tarafından,
# Kanada'da 10.000 kişi tarafından,
# İsviçre'de 7.500 kişi tarafından konuşulmaktadır. || |} 1960'larda iş gücüne ihtiyaç duyan Avrupa kapılarını büyük ölçüde Türklere açmış ve Türkiye'den Avrupa'ya yoğun bir göç yaşanmıştır. I. Dünya Savaşı sonrasında Balkanlar'da yaşamaya devam eden Türkler ile birlikte bu insanların sayısı günümüzde neredeyse 6 milyona ulaşmıştır ve büyük bir çoğunluğunun ana dili Türkçedir. Amerika ve Avustralya'da ise yaklaşık 200 bin kişi Türkçe konuşmaktadır. Böylece Türkçe (Türkiye Türkçesi), Türkiye ve KKTC dahil tüm dünyada ana dil olarak yaklaşık 71 milyon kişi tarafından konuşulurken, bu sayı Türkiye Türkçesini ikinci dil olarak konuşanlarla birlikte tahminen yaklaşık 80 milyonu bulmaktadır. UNESCO, 1980'li yıllarda yaptığı araştırma sonucu tüm Türk lehçelerini 200 milyon kişinin konuştuğunu ortaya çıkardı. Ancak buna Türk lehçelerini ikinci ya da üçüncü dil olarak konuşanlar da dahildi. Aradan geçen çeyrek asırda Türkçe konuşan nüfus önemli oranda arttı. Günümüzde yaklaşık 210 milyon kişinin Türkçeyi ve diğer tarihi lehçelerini ana dili olarak konuştuğu üzerinde durulmaktadır. Buna Türkiye Türkçesini de içeren Türk lehçelerini ikinci veya üçüncü dil olarak konuşanlar da dahil edilecek olsa, bu sayı gözle görülür derecede artacaktır. Bu nedenle Türkçe, tüm lehçeleri ile dünyanın en çok konuşulan dillerinden biridir. ==Tarihsel Gelişimi==
Orta Asya'dan, Anadolu'ya
Altay Dağları civarından kaynaklanan dil, onu kullanan göçebe kavimlerin doğuda Japonya'ya, batıda ise Avrupa'ya doğru hareketiyle yayılmıştır. Afganistan ve Batı Çin civarında Moğolca; Rusya, Güney ve Güneydoğu Çin bölgesinde Tunguz; eski Rusya ülkelerinden batıda Türkiye'ye, güneyde ise İran'a yayılan bir alanda ise Türki diller olarak değişmiştir. Güneyde bulunan başlıca Türki diller Türkçe, Azeri Türkçesi ve Türkmen Türkçesidir. Oğuz boylarının kullandığı Gagavuz lehçeleri ve İran kaynaklı Horasan lehçesi, Türkiye lehçesi ile birlikte bugünkü Türkçenin bölümlerini oluşturmaktadır. Divanü Lügati't-Türk, Türk kültürün ilk Türk dilini anlatan ve yazılan Sözlük eseri dir ve Kaşgârlı Mahmud tarafından 25 Ocak 1072'de yazılmaya başlanmış ve 10 Şubat 1074'te bitirilmiştir. Bu kitap içinde bu cümle bulunuyor. "Türk dilini öğrenmek çok gerekli bir iş olur". Türkçenin zengin gramer özelliklerini ilk ve en çarpıcı biçimde yansıtıyor. Türkçenin kullanım alanını genişleten bir başka Karahanlı Devleti'nin mensubu, ikinci bir Türk ve Türkçe kültür abidesi olan Yusuf Has Hacib dir. Yusuf Has Hacib, Kutadgu Bilig ( Kutatkı/Kutatı Bilik, Kutlu eden Bilgi ya da Mutluluk Bilgisi) adlı eseri ile Türk dil birliğinin diğer önemli yazılı temelini attı.( 1069- 1070 yılarında bu Türkçe eseri tamamlandı). 13/14.yy. yaşamını süren Yunus Emre Türkçenin, özellikle Türkçe şiir dilinin temel ustası ve abidesi(anıtı) olmaktadır. Yunus Emre'nin edebiyat tarihi bakımından, önemli bir yanı da Anadolu'da, ''Türkçe şiir dilinin'' öncüsü olması ve tasavvuf sorunlarını yalın, kolay anlaşılır bir dille söyleyişi nedeniyledir. Şiirlerinin ölçüsü, Türkçenin ses yapısına uygun aruz olmakla birlikte söyleyişi akıcı, sürükleyici bir nitelik taşır. Tasavvufun en güç anlaşılır kavramlarını, Türkçenin ses yapısına uygun biçimde dile getirir, şiirinde duygu ve düşünce birliğinden oluşan bir derinlik görülür. Hacı Bayram Veli 14/15.yy. Anadoluda yaşamını süren Türk mutasavvıf ve şair olarak, eserlerini Türkçe olarak yazmakta oldu ve Türkçe kulanımını Anadoluda önemli şekilde etkiledi.
# Altay dil ailesi
#
# Türkçe dil kolu
#
#
# Güney dilleri
#
#
#
# Balkan Gagavuz Türkçesi (Türkiye ve Türklerin yaşadığı Avrupa ve Amerika kıtalarını bazı bölümleri)
#
#
#
# Gagavuz Türkçesi ( Moldovya)
#
#
#
# Horasan Türkçesi (İran)
#
#
#
# Türkiye Türkçesi
#
#
#
# Azeri Türkçesi
#
#
#
# Kazak Türkçesi
#
#
#
# Türkmen Türkçesi
#
#
#
# Kırgız Türkçesi
#
#
#
# Özbek Türkçesi
#
#
#
# Tatar Türkçesi
#
#
#
# Uygur Türkçesi Türkçe ait olduğu Altay Dil Ailesi'nin en çok kişi tarafından kullanılan dilidir. 5500-8500 yıllık bir geçmişi olduğu sanılmaktadır. Azeri, Türkmen, Tatar, Özbek, Başkurti, Nogay, Kırgız, Kazak, Yakuti, Çuvaş gibi bölümleri vardır. Örnek olarak yazılı Türkçe üzerine kaynaklarda ( M.Ö. 1766 yılık çin kronikinde) ilk kez tutanaklarda tanrı , Ordu , kılıç ve kut (mutluluk) sözcükleri bulunulmaktadır. Moğolca, Mançu-Tungus, Korece ve Japonca ile yakın ilişkisi vardır. Bazı bilimadamları, ilişkinin ödünç alınmış sözcüklerden kaynaklandığını ve temelli olmadığını iddia etmiştir. Son zamanlarda yapılan karşılaştırmalı çalışmalar, bu tezin hatalı olduğunu, Türkçe ve Japonca'nın temel ilişkilerinin bulunduğunu kanıtlamıştır. Dil örnekleri klasik Eski Türkçe Kültürü (Göktürk 6/7/8yy. ile Orhun yazıtları) ve Türkiye Türkçesi Kültürü {| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="center" ! style="background:#CFCFCF;" | ''Göktürkçe'' |- |Türk Oğuz beğleri, budun, eşidin; üze Kök Tengri basmasar, asra yir telinmeser, Türk budun, ilinin, törünün kim artatı(r)? |- ! style="background:#CFCFCF;" | ''Türkiye Türkçesi'' |- | Türk Oğuz beyleri, ulus, işitin; üzeride Gök Tanrı basmasa, altta yer delinmese, Türk ulusu, ülkeni, töreni kim atar? |- |}
Dil Devrimi
Türkiye Cumhuriyeti'nin uluslaşma sürecini tamamlayan Türk Devrimi'nin ya da Atatürk devrimlerinin en önemli basamaklarından ilki Cumhuriyet'in kuruluşundan 4 yıl sonra yapılan harf devrimi, ikincisi de Cumhuriyet'in kuruluşundan 9 yıl sonra yapılan Dil Devrimi'dir. Dil Devrimi kısaca, Türkçe ile düşünmeyi, Türkçenin bütün, bilim, sanat ve teknik kavramları karşılayacak yolda gelişmesini sağlayan eylemdir. Dilbilimci Kâmile İmer "Dil Devrimi nedir?" sorusunu şöyle yanıtlıyor: :''Dili daha çok yerli öğelerin egemen olduğu bir kültür dili durumuna getirmek amacıyla yapılan ve devletin desteğini kazanmış olan ulus çapındaki dili geliştirme eylemine 'dil devrimi' adı verilmektedir.'' (Dilde Değişme ve Gelişme Açısından Türk Dil Devrimi, TDK Yayınları, Ankara, 1976, s. 31 ve ötesi) Her insan düşüncesini sözcükler arasında bağ kurarak oluşturduğu tümcelerle aktarır, bu açıdan bakınca Dil Devrimi aynı zamanda düşüncenin yenileşmesidir. İmer'in söylediği gibi, "Dil Devrimi'nin gerçekleşmesini sağlayan etkenler, aynı zamanda onun amaçlarını ortaya koymaktadır. Uluslaşma etkeni dili yabancı öğelerden temizleme amacını, öteki de kültür dili durumuna getirmeyi amaçlamaktadır. Bu amaçların olumlu sonuçlar vermesi, ortaya çıkan ürünlerin toplumun malı olmasına bağlıdır. Devletin desteği olmaksızın dilde yapılan devrim, bireysel bir eylem olarak kalır, topluma mal olmaz. Dil Devrimi'nin hazırlık evresindeki çabalar, bunun en güzel örnekleridir. Türk Dil Devrimi'nin hazırlık evresi olarak nitelendirebileceğimiz ve Tanzimat Fermanı ile başlayan dönemdeki dili temizleme isteği toplumu kapsayamamıştır. Ancak Cumhuriyet'ten sonra, 1932 yılında devletin öncülüğünde Türk Dili Tetkik Cemiyeti'nin kuruluşuyla dilde yapılan yenilikler, ulus çapında bir eylem olarak topluma mal olmaya başlamıştır." (Agy, s. 32) Türkçe yapı bakımından çok zengin bir dil olmakla beraber, dünya üzerinde de hala çok konuşulan bir dildir. Bu zenginlik her ne kadar içinde yabancı sözcükler bulundursa da, bu durum dilde hiçbir bozukluğa yol açmamıştır. Bunun nedeni de, Osmanlı'nın, zamanında barındırdığı azınlıkların olmasıdır. Çünkü bu nedenle dilde çok fazla yabancı "sözcük alış-verişleri" olmuştur. (Yağmur Akyüz) Türkler dünyada en çok alfabe değiştiren kavimlerdendir.
# Türkçenin bilinen ilk alfabesi Orhun Abideleri'nde yer alan Orhun Alfabesi'dir. Bu alfabe 1. yüzyıldan itibaren Göktürkler tarafından kullanılmıştır.
# Osmanlı Devleti'nde ise Arap alfabesi üzerinde bir takım düzenlemeler yapılarak Osmanlıca dediğimiz yazı çeşiti kullanıldı.
# Türkiye Cumhuriyeti ile birlikte 29 harfli Yeni Türk Alfabesi ise Latin abecesi üzerinde yapılan düzenlemeler sonucu 1928'de Mustafa Kemal Atatürk tarafından kabul edilmiştir. {| || <b>a - A</b> || b - B || <b>c - C</b> || ç - Ç || <b>d - D</b> || e - E || <b>f - F</b> || g - G || |} {| || <b>ğ - Äž</b> || h - H || <b>ı - I</b> || i - İ || <b>j - J</b> || k - K || <b>l - L</b> || m - M || |} {| || <b>n - N</b> || o - O || <b>ö - Ö</b> || p - P || <b>r - R</b> || s - S || <b>ş - Ş</b> || t - T || |} {| || <b>u - U</b> || ü - Ü || <b>v - V</b> || y - Y || <b>z - Z</b> || |} Ayrıca günümüzde 20 ayrı Türk yazı dili bulunmaktadır: Türkiye Türkçesi, Gagavuz Türkçesi, Azerbaycan Türkçesi, Türkmen Türkçesi, Kırım Tatar Türkçesi, Karaçay-Malkar Türkçesi, Nogay Türkçesi, Kumuk Türkçesi, Kazan Tatar Türkçesi, Başkurt Türkçesi, Kazak Türkçesi, Karakalpak Türkçesi, Kırgız Türkçesi, Özbek Türkçesi, Uygur Türkçesi, Altay Türkçesi, Hakas Türkçesi, Tuva Türkçesi, Saha (Yakut) Türkçesi, Çuvaş Türkçesi.
Ağızları
Türkiye Türkçesinin genel kabul görülmüş ve yazı diline aktarılmış şivesi, İstanbul ağzından türemiştir. Anadolu'da özellikle Karadeniz Bölgesi, Güneydoğu Bölgesi ve de Ege Bölgesi'nde ağız farklılıkları apaçık gözlenmektedir. Ancak ağızlar, genellikle insanların belli bir eğitim ve kültür seviyesine ulaşması ile yavaş yavaş terk edilmekte ve toplumda çoğunluğun konuştuğu ağız kabul görmektedir.
Dilbilgisi
Türkçeyi (Türkiye Türkçesi) diğer dillerden ayıran üç özellik şunlardır: # Türkçe sondan eklemeli bir dildir. # Türkçede ses uyumu vardır. # Türkçede sözcüklerin cinsiyeti yoktur. # Türkçede "article" vb. durumlar yoktur.
Türkçe'nin özellikleri
# Türkçe söz varlığının çoğunluğu; öz Türkçe sözcükler, Arapça ve Farsça'dan geçmiş Türkçeleşmiş sözcüklerden oluşmaktadır. Arapça ve Farsçadan gelmiş sözcükler o kadar Türkçeleşmiştir ki Arap veya Fars dilindeki halinden oldukça farklıdır ve kimi sözcüklerin anlamı farklılaşmıştır.
# Türkçe'de tümce yapısı: Özne, Tümleç, Yüklem şeklindedir.
# Türkçe'de kısa yoldan anlatım ön plandadır. Örneğin, "sobayı yak" derken "sobanın içindekileri yak" anlamındadır.
# Türkçe'de zamirler: Ben, Sen, O, Biz, Siz, Onlar şeklindedir.

Büyük ve küçük ünlü uyumu
Türkçede büyük ünlü uyumu ve küçük ünlü uyumu olarak bilinen iki ünlü uyumu vardır. En yaygın ve kapsamlı olan, büyük ünlü uyumudur. Kural dışı kalan çok az sözcükler mevcuttur ki bunların büyük bir kısmını yabancı kökenli sözcükler oluşturmaktadır. Bu kurala göre Türkçede bir sözcüğün ilk hecesinde kalın bir ünlü (a, ı, o, u) varsa, izleyen hecelerde de kalın heceler; ince bir ünlü (e, i, ö, ü) varsa, izleyen hecelerde de ince ünlüler yer alır. Örnek:
# ''büyük ünlü uyumu'' : balta - baltalar ; arı - arılar ; top - toplar ; uçak - uçaklar
# ''küçük ünlü uyumu'' : ev - evler ; istek - istekler ; örtü - örtüler ; ünlü - ünlüler
Türkçe'nin deyim ve atasözleri
Bir dilin zenginliğinin göstergelerinden biri deyim ve atasözleridir. Türkçe'de en çok kullanılan deyimlerden örnekler;
# Kulak misafiri olmak.
# Yangına körükle gitmek.
# Yumurta kapıda.
# Etekleri zil çalmak. Türkçe'de en çok kullanılan atasözlerinden örnekler;
# Damlaya damlaya göl olur.
# Bugünün işini yarına bırakma.
# İşleyen demir ışıldar. Türkçe'de bulunan ilginç deyim ve atasözleri;
# Fakirin parmağına bir kaşık bal bulanmış, yemeden duramamış.
# Kedi (Bazı yerlerde kuş) g.... görmüş, yara sanmış.
# Deveye sormuşlar, senin boynun neden eğri diye. Nerem doğru ki demiş.
# Türk çalmış, Türkmen oynamış.
# Ayranı yok içmeye, tahtıravanla (atla) gider s...maya.
# Daha karpuz kesecektik. (yeni deyimleşen bir sözcük öbeğine örnek)
Yabancı Dillerle Etkileşimi
Türkçeye Geçen Yabancı Sözcükler
Her ne kadar Atatürk'ün dil devrimi ile Türkçe, kökeni Arapça ve Farsça olan sözcüklerden arındırılmaya çalışıldıysa da, dil devriminin politik etkenlerle aksamasından ötürü bu iki dilden sözcükler, Fransızca sözcüklerle birlikte Türkçe sözlüğün önemli bir bölümünü oluşturmayı sürdürmektedir. Sıradaki istatistiksel bilgiler 2005 yılına ait yazı dilinden oluşan bir Türkçe sözlükteki sözcükleri içermekte. Ancak günlük konuşma dilinde yabancı sözcük kullanımının daha yüksek bir oranda olduğu söylenebilir. Türkçede yer alan sözcüklerin toplam %14,18'i (104.481 sözcüğün 14.816'sı) yabancı dillerden Türkçeye girmiştir: <!--(Kaynak:

bağlantıyı göster (facebook ile) bağlantıyı göster (klasik üye girişi ile) (Kaynak:

bağlantıyı göster (facebook ile) bağlantıyı göster (klasik üye girişi ile) {| ||
# Arapça: 6.463
# Fransızca: 4.974
# Farsça: 1.374
# İtalyanca: 632
# İngilizce: 538 ||
# Yunanca: 399
# Latince: 147
# Almanca: 85
# Rusça: 40
# İspanyolca: 36 ||
# Slavca: 24
# Ermenice: 23
# Macarca: 19
# Eski Yunanca: 14
# Moğolca: 13 ||
# İbranice: 9
# Bulgarca: 8
# Japonca: 7
# Portekizce: 4
# Norveççe: 2 ||
# Fince: 2
# Arnavutça: 1
# Korece: 1
# Soğdca: 1 || |}
Bu Kelimelerin Basın Dilindeki Yaygınlığı
Tuba Ersöz'ün bir araştırmasına göre, basındaki yabancı kökenli sözcük kullanımı halka göre daha yüksek bir konumda. Basın dili halka bilimsel dilden daha yakın olması gerekirken, Türkiye'deki bu tam tersine işleyen olgu dikkat çekici. Araştırmaya göre dil devriminden bu yana basın dilinde Türkçe sözcük kullanımı artmış, Farsça ile özellikle Arapça sözcüklerin kullanımı büyük ölçüde düşmüştür. Buna karşın diğer dillerden alınan sözcüklerin kullanımında bir artış olmuştur, ki bu rakamların günümüzde daha da arttığı tahmin edilmektedir. <!--(Basın dilinde kullanılan yabancı sözcükler için kaynak:

bağlantıyı göster (facebook ile) bağlantıyı göster (klasik üye girişi ile) {| class="wikitable" | Yıl | Türkçe sözcükler | Arapça sözcükler | Farşça sözcükler | diğer diller |- | 1931 | 35 % | 51 % | 2 % | 6 % |- | 1941 | 48 % | 40 % | 3 % | 4 % |- | 1951 | 51 % | 35 % | 3 % | 6 % |- | 1965 | 60,5 % | 26 % | 1 % | 8,5 % |- | 1995 | 70,9 % | 19,7 % | 1 % | 8,4 % |- |} Yabancı kökenli sözcüklerden bazı örnekler:
# ''Arapçadan:'' fikir, hediye, resim, insan, saat, asker, vatan, ırk, millet, memleket, devlet, halk, hain, kurban, şehit
# ''Farsçadan:'' tahta, pazar, pencere, şehir, hafta, ateş, rüzgâr, ayna, can, dert, hoş, düşman, kahraman, köy
# ''Yunancadan:'' liman, kutu, ırgat
# ''İtalyancadan:'' avukat, banyo, bavul
# ''Fransızcadan:'' lüks, kuzen, pantolon, kuaför, hoparlör, kamyon, sürpriz
# ''İngilizceden:'' pikap, tişört
# ''Almancadan:'' şalter, şvester, haymatlos
Türkçeden Diğer Dillere Geçen Sözcükler
{| ||
# Ermenice: 3159
# Yunanca: 2643
# Bulgarca:
# Arnavutça: 2422
# Sırp-Hırvatça: 2365 ||
# Arapça: 1801
# Rusça: 1576
# Rumence: 1542
# İngilizce: 1500
# Farsça: 1369 ||
# Macarca: 1142
# Urduca: 228
# Çince: 213
# Fince: 110 || |} Türkçe kökenli sözcüklerden bazı örnekler:
# cacık: Yunanca "zaziki"
# çakal Farsça شغال ''schaghÄ�l'' iden: İngilizce "jackal" ve Fransızca "chacal"
# çorap: Farsça ''gorÄ�b'' iden Arapça جراب ''dschurÄ�b'' iden geçmiş: Rumence ''Ciorap''
# denge (para): Rusça "dengi"
# dilmaç (tercüman, çevirmen): Lehçe "tlumacz", Almanca "Dolmetscher"
# dolma: İngilizce "dolma", Yunanca "dolmalakis"
# duman: Rusça'da "tuman"
# hamam Arapça حمام ''hammÄ�m'' iden: Fransızca "hammam"
# kahve Arapça قهوة ''qahve'' iden: Fransızca "cafí©"
# kibrit: Arapça كبريت ''kibrÄ«t'' iden: Rumence "kibrit"
# köşk Farsça ''kuşk'': Almanca: "Kiosk"
# ordu: Almanca, İngilizce ve Fransızca "Horde"
# yoğurt: İngilizce "yoghurt", Fransızca "yaourt", Almanca "Joghurt", İspanyolca "yogur"
# zar: (uçurum): Rusça "yar"
# zarlık: (ferman): Rusça "yarlik" (mektup) Ayrıca, Osmanlı İmparatorluğu dönemi veya öncesinden şekillenmiş, Türkçe-Ermenice ortak kelime hazinesi, Türkçe-Yunanca ortak kelime hazinesi, Türkçe-Bulgarca ortak kelime hazinesi, Türkçe-Arnavutça ortak kelime hazinesi, Türkçe-Boşnakça ortak kelime hazinesi, Türkçe-Romence ortak kelime hazinesi mevcuttur.
Ayrıca: Rekortmen Sözcükler
En çok anlamdaşı olan kelime:
# Tuvalet, ayakyolu, memişhane, abdesthane, kenef, hela, yüznumara. (7) En çok tek bir sesli harf kullanımı:
# Badanalayamayacaklardansalar (12) En uzun kelime:
# Muvaffakiyetsizleştiricileştiriveremeyebileceklerimizdenmişsinizcesineymişmiş (77 harf) En çok a içeren kelime:
# Alafrangalaştıramayacaklardansalar (13 kez a harfi) En çok "e" içeren kelime:
# Gelenekselleştiriveremeyebileceklerdenseler (15 kez e harfi) En çok "ı" içeren kelime:
# Sıkıntısızlaştırıcılığınızın (11 kez) En çok "i" içeren kelime:
# Kişiliksizleştiricileştiriverebileceklerimizdenmişsiniz (15 kez) Tersinden de aynen okunan ( palindromik) en uzun cümleler:
# Ey Nihat Adana'da tahin ye (21 harf, anlamlı)
# Ulu eli milatlık anam, az namazlık zaman ara, namaz kıl zaman zaman, akıl talim ile ulu (69 harf, yarı anlamlı).
Ayrıca bakınız
# Orhun yazıtları
# Divanü Lügati't-Türk
# Türkçe Karakter Temizleme Programı
# Yazım Türkçeleştirme Programı
# Turan dili (Yapay Türk dili)
# Uluslararası Türkçe Olimpiyadı
Kaynakça
# Orhan Hançerlioğlu, Türk Dili Sözlüğü, Remzi Kitabevi
Dış bağlantılar


alıntıdır.


Yöneticİ
TwisT

ÜyeleR

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.